Kilis halk kültüründe türbe, yatır ve ziyaret yerleri etrafında oluşan inanç ve uygulamalar
Faith and practices in kilis folk culture around tombs, holy and visits
- Tez No: 780731
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALPTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kilis 7 Aralık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Kökenini Şamanizm inanç sistemine kadar götürebileceğimiz türbe ve yatır yerleri etrafında oluşan inanç ve uygulamalar, günümüzde de Anadolu'nun hemen her yerinde, hâlâ çok güçlü bir şekilde varlığını sürdürmektedir. İnsan yaşamının her alanında çeşitli inanışların izleri canlılığını korumaktadır. Türbe ve yatırlarla ilgili inanışlar da zamanla bir gelenek hâlini almıştır. Türbe yatır ve ziyaret yerleri etrafında oluşan inanç ve uygulamalar eski toplumlardan bu yana varlığını devam ettirmiştir. Geçmişten günümüze devam eden inanışlara göre insanlar kutsal kabul ettikleri ve veli olarak adlandırdıkları zatlara karşı ayrı bir saygı duymuş ve kutsiyet atfetmişlerdir. Bu saygı veli kişinin ölümünden sonra da devam etmiştir. Bu sebeple bu zatların medfun bulundukları yerler de kutsal kabul edilmiş bu yerler türbe, yatır, makam, ziyaret yeri gibi isimlerle anılmıştır. Bu zatların mezarları herhangi bir insanın mezarından farklı olarak dizayn edilmiştir. Bütün bu inanç ve uygulamalar eski inanç sistemlerinden biri olan atalar kültünün izleri olarak kabul edilmektedir. Atalar kültü ölen kişinin ölümle hayatının son bulmadığı, hatta ölümünden sonra da hayatlarına devam ettiği inanışı üzerine kurulu bir düşünce sistemidir. Atalar ibadeti inanışına göre ölen kişi sadece bedenini kaybetmekte fakat bu zatın manevi varlığı yeryüzünde varlığını devam ettirmekte ve geride kalan kişilerin hayatlarını etkileyebilmektedir. Bu inanışa göre herkes kutlu kabul edilmeye layık görülmez sadece insanlığa büyük faydası dokunmuş kimseler duaya ve kutsanmaya layıktır. Halkın bu kişilere karşı hissettikleri muhabbet birtakım inanış ve uygulamaları da beraberinde getirmiştir. Suriye sınırında yer alan serhat şehri Kilis, Anadolu'nun Türkleşme ve İslamlaşma sürecinde önemli şahısların ebedi istirahatgâhı olmuştur. Bu nedenle Kilis'e“Sahabeler Şehri”denilmektedir. Kilis'te yer alan veli kişilerin türbe, yatır ve ziyaret yerleri etrafında oluşan inanç ve uygulamalar, çalışmamıza konu olmuştur. Anadolu'nun diğer yerlerinde karşımıza çıkan bu inanç ve uygulamaların Kilis'te de görülmesi kültürel erozyona rağmen kültürel değerlerin devamlılığını göstermesi açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
Beliefs and practices formed around tombs and places worship, whose origins can be traced back to the belief system of Shamanism, stil exist in a very strong way in almost every part of Anatolia today. Traces of various beliefs in every aspect of human life preserve their vitality. Beliefs about tombs and deposits have also become a tradition over time. Beliefs and practices around tombs and places of visit have continued to exist since ancient societies. According to the beliefs that have continued from the past to the present, people have a special respect and holiness towards the person whom they consider holy and whom they call saints. This respect continued even after the death of the parent. For this reason, the places where these people were buried were also considered sacred, and these places were called with names such as mausoleums, tombs, offices, places of visit. The graves of these individuals are designed differently from the graves of any human being. All these beliefs and practices can be accepted as traces of the cult of ancestors, which is one of the ancient belief systems. The cult of ancestors is a system of thought based on the belief that the deceased's life does not end with death, and that they even continue their lives after death. According to the belief in ancestor worship, the deceased only loses the body, but the spiritual existence of this person continues on earth and can affect the lives of those left behind. According to this belief, only those who are not accepted by everyone, but only those who have touched humanity are worth praying for. The love that the people felt towards these people brought along some beliefs and practices. Kilis, the frontier city on the Syrian border, has been the eternal resting place of important people in the process of Turkification and Islamization of Anatolia. For this reason, Kilis is called“the city of the Companions”. The beliefs and practices formed around the tombs, tombs and visiting places of the parents in Kilis have been the subject of our study. The fact that these beliefs and practices, which we encounter in other parts of Anatolia, are also seen in Kilis, is important in terms of showing the continuity of cultural values despite cultural erosion.
Benzer Tezler
- Tufanbeyli'nin (Adana) kültürel coğrafya özelliklerinin incelenmesi
Investigation of cultural geography features of Tufanbeyli (Adana)
MESUT GÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
CoğrafyaNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Siirt halk kültürünün şifa dağıtıcıları: Kutsal unsurlar
Healing distributors of Siirt folk culture: Sacred elements
CAN ÇARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜBRA UYGUR
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA