Geri Dön

Islam as a Site of Cultural Hegemonic Struggle in the Post-28 February Process in Turkey: A Gramscian Approach

Türkiye'de 28 Şubat Sonrası Süreçte Kültürel Hegemonik Bir Mücadele Alanı Olarak İslam: Gramsciyan Bir Yaklaşım

  1. Tez No: 781612
  2. Yazar: BURAK BAŞKAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. JONATHAN JOSEPH
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: The University of Sheffield
  10. Enstitü: Yurtdışı Enstitü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 357

Özet

Bu tez, İslam'ın Türkiye'deki mevcut iktidar ilişkilerini, sınıf yapısını ve tahakküm biçimlerini sürdürme ve bunlara meydan okumadaki rolünü sorunsallaştırmaktadır. Gramsci'nin ortaya koyduğu kuramsal çerçeveye dayanarak, Türkiye'de 28 Şubat sonrası süreçte İslam'ın kültürel hegemonik mücadele alanı olarak nasıl kullanıldığı sorusuna yanıt aramaktadır. İncelenen dönem, 28 Şubat 1997 darbesinden AKP'nin üçüncü dönem iktidarının sona erdiği 7 Haziran 2015 tarihine kadar uzanmaktadır. Bu dönem, laik Kemalist hegemonik bloğun; kendi değerlerinin, inançlarının ve dünya görüşünün doğal, evrensel ve ortak değerler olarak kabul edilip içselleştirilmesini sağlamak adına İslam zemininde nasıl bir hegemonya inşa etme girişiminde bulunduğunu anlamamızı sağlamaktadır. Dahası bu dönem, AKP'nin iktidara geldiği 2002 yılından sonra bu kültürel hegemonya girişimini nasıl tersine çevirdiğini anlamamıza da imkan sağlamaktadır. 'Nasıl' sorusu, bizi dini zeminde rıza üretim mekanizmalarını keşfetmeye yönlendirmektedir. Bu alandaki iki mekanizma - yani Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) ders kitapları ile din ve dinle ilgili konuları düzenleyen yasal mevzuat - eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Belirli söylemlerin inşası ve yayılmasının araçları olarak DKAB ders kitapları, hem eğitim sistemine hem de devletin diğer alanlarına bir bütün olarak hakim olan söylemleri ortaya koymaktadır. Söylemsel boyutuyla yasal mevzuat ise din ve Müslümanların gündelik hayatlarıyla ilgili söylemlerin inşa edilme biçiminin ortaya konması ve hem siyasi hem de sivil toplumda laik ve İslami değerler arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların anlaşılması açısından önemlidir. Ayrıca söz konusu mekanizmalar, bir yandan Kemalist bloğun tarihsel olarak baskın olduğu mevcut sınıfsal yapının sürdürülmesi ve diğer yandan ise AKP'nin 2002 sonrası dönemde bu sınıfsal yapıyı nasıl ters yüz ettiğinin anlaşılması adına önemlidir.

Özet (Çeviri)

This thesis problematizes the role of Islam in maintaining and challenging the existing power relations, class structure and forms of domination in Turkey. Based on the Gramscian theoretical framework, it seeks to find answers to the question of how Islam has been used as the site of cultural hegemonic struggle in the post-28 February process in Turkey. The period studied runs from the coup d'état on 28 February 1997 until the end of the Justice and Development Party's (JDP) third term of office on 7 June 2015. Concentrating on this period enables us to understand how the laicist Kemalist hegemonic bloc constructed a hegemony on the terrain of Islam to ensure that its values, beliefs and world-view could be internalised as natural, universal and common sense. Moreover, it also enables us to comprehend how the JDP challenged that cultural hegemony after 2002 when the Party came to power. The 'how' question directs us to explore the mechanisms of consent manufacture on the religious terrain. Within this field, two mechanisms – the textbooks of the Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) lessons and the legislation regulating the area of religion and religion-related issues – are analysed by means of Critical Discourse Analysis. The RCMK textbooks, as the instruments for the construction and dissemination of particular discourses, reveal the discourses which have dominated both the education system and other spaces of the state as a whole. Legislation, with its discursive dimension, is important for constructing discourses related to religion and the daily lives of Muslims, and for disclosing the clash of laicist and Islamic values within both political and civil society. They are also significant tools for the maintenance of the existing class structure in which the Kemalist bloc was historically dominant, and for the challenge to the class structure by the JDP after 2002.

Benzer Tezler

  1. The Islamic urban academic elite: Transposition of academic capital in İstanbul from the 1970s to 2010s

    Kentteki İslami akademik seçkinler: 1970–2010 arasında İstanbul'da akademik sermayenin dönüşümü ve aktarımı

    RABİA UMAY CAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    SosyolojiKoç Üniversitesi

    Karşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BARIŞ BÜYÜKOKUTAN

  2. Amasya kenti'nin fiziksel yapısının tarihsel gelişimi

    Historical evolution of the physical structure of Amasya

    KANİ KUŞUCULAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF. DOĞAN KUBAN

  3. Bangladeş antik kenti Mahasthangarh'ın miras alanı yönetimi; yeniden değerlendirme problemleri, beklentileri ve önerileri

    Heritage site management of Mahasthangarh, the ancient city of Bangladesh; reappraisal problems, prospects, and propositions

    MOHAMMAD MAHMUDUL HASAN KHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ArkeolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ KAZIM ÖZ

  4. Siyasal iletişimde şarkı kullanımı: 2019 yerel seçimlerinde AK Parti örneği

    The use of songs in political communication: The case of AK Parti in 2019 local elections

    HAKAN SİPAHİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ

  5. İstanbul metropoliten alan gelişme sürecinde bir dini, kültürel sosyal yerleşim merkezi-Eyüp

    In the development process of İstanbul metropolitan area, a center of religious, cultural social setlement-Eyüp

    H.FAHRÜNNİSA KARA (ENSARİ)

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. METİN SÖZEN