Ayçiçeği (Helianthus spp) yabani türlerinin moleküler filogenetik analizi ve genetik karakterizasyonu
Molecular phylogenetic analysis and genetic characterization of wild species of sunflower (Helianthus spp)
- Tez No: 782670
- Danışmanlar: PROF. DR. YALÇIN KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyomühendislik, Bioengineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Bilindiği üzere ayçiçeği ülkemizde ve dünyada yaygın olarak kullanılan oldukça önemli bir yağ bitkisidir. Ülkemizin bitkisel yağ ihtiyacının her geçen gün artan nüfusumuz ile birlikte karşılanması için, ülkemizde en çok ekilen yağ bitkisi olan ayçiçeğinden elde edilen verimin de arttırılması son derece önemlidir. Tane veriminin dolayısıyla üretimin arttırılması ve daha yüksek kalitede ayçiçeği elde edilebilmesi için, halihazırda ekilen çeşitlere olumsuz çevre şartlarına dayanıklı genlerin ve verimi arttırıcı yeni özelliklerin aktarılması mutlak gereklidir. Bu amaçlar için en önemli gen kaynakları, ABD de birçok olumsuz koşullarda yetişebilen ayçiçeğinin yabani türleridir. Yabani ayçiçeği türlerinin sınıflandırılarak ayçiçeği ıslahçılarına daha doğru bilgiler vermek amacıyla günümüze kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Klasik sınıflandırmanın yanında, daha doğru ve tutarlı bilgiler veren moleküler filogenetik çalışmaları kullanarak, yabani türlerin özellikleri ve birbirileriyle ilişkileri araştırılması da son derece önemlidir. Bu tez çalışmasında Helianthus cinsindeki 52 farklı ayçiçeği türü kullanılarak, ayçiçeği cinsindeki türler arasındaki benzerlikleri araştırmak amacıyla, daha önceki literatürlerde belirtilen ayçiçeğinde polimorfizm gösterdiği bilinen 14 farklı primer ile moleküler filogenetik çalışması yapılmıştır. Primerler ile yapılan PCR reaksiyonları sonucu elde edilen PCR ürünlerine ait DNA fragmentleri kapiler elektroforez cihazıyla ölçülmüştür. Elde edilen veriler uygun formatta tablo haline getirilmiştir. Elde edilen allellerin frekansları GenAlex 6.5, PIC değerleri CERVUS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışan 8 primerden toplam 134 allel elde edilmiştir. En çok allel (19) ORS662 markırın da görülmüştür. En az allel (10) ise ORS331 markırında görülmüştür. Lokus başına allel sayısı ortalama 16 olarak hesaplanmıştır. Daha sonra benzerlik matriksilerine dayalı UPGMA dendrogamı oluşturulmuştur. Elde edilen dendrograma göre kültür ayçiçeğine (H. annuus) en yakın türün H. eggertii olduğu görülmüştür. İki tür arasındaki benzerlik indeksi 0,589 olarak hesaplanmıştır. H. eggerti türünden sonra en benzer türler sırasıyla H. pauciflorus, H. praecox ve H. decapetalus olmuştur. Bu çalışma ile ayçiçeği türleri arasında ayırt edici olabilecek 8 adet markır belirlenmiş ve türlerin birbirine olan yakınlıkları hakkında sonuçlar elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
As it is known, sunflower is a very important oil crop that is generally used in Turkey and the world. To compensate of our country vegetable oil need increased day by day with increasing population, it needs to increase the sunflower yield. The increase sunflower seed yield and production as well as the quality, the planted cultivars should have the resistant genes for better adaptation capability to bad environmental conditions as well as new better specifications for higher yielding. Sunflower wild species growing in many bad environments are the main resources for these purposes. There are many conducted studies to give right and proper information to sunflower breeders until now for classifying wild species. In addition to classical phylogenetic, it is so important that searching of relationships and specifications of sunflower wild species utilizing from molecular phylogenetic studies given more appropriate and reasonable information. In this thesis study, molecular phylogenetic analysis was performed utilizing from 14 different primers known to show polymorphism in sunflower mentioned in the previous literatures to define of the similarities among wild sunflower species with using 52 different species in Helianthus genus. DNA fragments of PCR products obtained as a result of PCR reactions with primers were measured with a capillary electrophoresis device. The obtained data has been tabulated in the appropriate format. The frequencies of the obtained alleles were analyzed using GenAlex 6.5 and PIC values were analyzed using CERVUS programs. A total of 134 different alleles were obtained from 8 working primers. The most allele (19) was seen in the ORS662 marker. The least allele (10) was seen in ORS331 marker. The average number of alleles per locus was calculated as 16. Then, the UPGMA dendrogam was created based on similarity matrices. According to the obtained dendrogram, it was observed that the closest species to cultivated sunflower (H. annuus) was H. eggertii. The similarity index between the two species was calculated as 0.589. After H. eggerti, the most similar species were H. pauciflorus, H. praecox and H. decapetalus, respectively. With this study, 8 markers that could distinguish the similarities among sunflower species were determined and the results were obtained about the proximity of the species to each other.
Benzer Tezler
- Akış sitometri yöntemiyle yabani ayçiçeği türlerinde çekirdek DNA ile ploidi analizi ve orobanşa dayanım için seçici moleküler markırların araştırılması
Nuclear DNA ploidy analysis in wild sunflower species by flow cytometry and investigation of selective molecular markers for resistance to blight
MÜGE KOÇ
Doktora
Türkçe
2022
BiyoteknolojiTrakya ÜniversitesiBiyoteknoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN KAYA
- Bazı yabani ayçiçeği türlerinin çekirdek DNA içeriklerinin belirlenmesi
Determination DNA content of some wild sunflower species
MERYEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyoteknolojiTrakya ÜniversitesiBiyoteknoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN KAYA
PROF. DR. METİN TUNA
- Bazı yabani ayçiçeği türlerinin (Helianthus spp.) morfolojik ve fenolojik karakterizasyonu ve türler arası melez performanslarının ın vıtro ve ın vıvo koşullarda araştırılması
Morphologic and phenologic characterisation of some wild sunflower (Helianthus spp.) species and investigation of their interspecific hybrid performances in vitro and in vivo conditions
SEDA ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyoteknolojiUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN DAĞÜSTÜ
- Bazı yabani ayçiçeği türlerinin (Helianthus spp.) in vitro ve in vivo koşullarda türler arası melez performanslarının araştırılması
Investigation of hybrid performances of some wild sunflower species (Helianthus spp.) under in vitro and in vivo culture conditions
ZEHRA ÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN DAĞÜSTÜ
- Bazı yabani ayçiçeği türlerinin (Helianthus spp.) morfolojik özelliklerinin belirlenmesi ve kültürü yapılan türler ile melezleme olanaklarının araştırılması
The investigation of morphologic characters of some wild type sunflower species (Helianthus spp.) and hybridization possibilities with cultivated sunflower
KÜBRA TOSUN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN DAĞÜSTÜ