Özbek Türkçesinde haber kipleri
Indicative moods in Uzbek Turkish
- Tez No: 782769
- Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR ÖZ ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Özbek Türkçesi'nin haber kipleri üzerine yapılan bu çalışma üç ana bölüm olarak ele alınmıştır. Çalışma, Özbek dil bilimci Azim Hacıyev'in gramer anlayışı üzerinden incelenmiştir. Çalışma, ön söz, giriş, içindekiler, birinci bölüm, ikinci bölüm, üçüncü bölüm, kaynakça ve sonuçtan oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünü, Özbek Türkleri ve Türkçesi oluşturur. Burada, Özbek Türklerinin tarih sahnesine çıkışları ve yayılma alanları verilirken Çarlık Rusya'sı ve Sovyet Rusya'sı dönemlerindeki yaşamlarına değinilmiştir. Diğer taraftan Özbek Türkçesinin Türk dili tasniflerindeki yeri ve Özbek Türkçesi ağızları ve standart dilin kuruluşu hakkında genel bilgi verilmiştir. İkinci bölüm, teorik bilgiler çerçevesinde incelenmiş, fiil ve fiil çekimi ile ilgili temel kavram ve terimler verilmiştir. Fiil kategorileri üzerinde zaman, kişi ve kip unsurlarına işaret edilmiştir. Üçüncü bölüm ise, Özbek Türkçesinde haber kipleri özelinde ilerlenmiş olup, basit ve birleşik çekimler üzerinden ele alınmıştır. Özbek Türkçesinde, mayl başlığının alt başlığı altında incelenen icra mayli'nin üç ana zamanı incelenmiştir. Geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman olarak verilen üç zaman birimi, kendi içinde sintetik“basit”ve analitik“birleşik”çekimlerine de değinilerek ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise, tezde ulaşılan sonuçlar verilmiştir. Ayrıca kaynakça kısmında tezde yararlanılan bütün kaynaklar, alfabe sırasına göre gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study on the indicative moods of Uzbek Turkish has been handled as three main sections. The study was examined through the grammar understanding of the Uzbek linguist Azim Haciyev. The study consists of a preface, introduction, table of contents, the first part, second part, third part, bibliography and conclusion. The first part of the study consists of Uzbek Turks and Turkish. Here, while the emergence of the Uzbek Turks on the stage of history and their expansion areas are given, their lives in the periods of Tsarist Russia and Soviet Russia are mentioned. On the other hand, general information is given about the place of Uzbek Turkish in Turkish language classifications and the establishment of Uzbek Turkish dialects and standard language. The second chapter has been examined within the framework of theoretical knowledge, and the basic concepts and terms related to verb and verb conjugation are given. Tense, person and mood elements are pointed out on the verb categories . The third part, on the other hand, has proceeded in Uzbek Turkish with regard to the indicative moods and has been handled through simple and compound conjugations. In Uzbek Turkish, three main tenses of executive mayli, which were examined under the subtitle of mayl, were examined. The three tenses, which are given as past, present and future tenses, are discussed with reference to their synthetic“simple”and analytical“combined”inflections. In the conclusion part, the results reached in the thesis are given. In addition, in the bibliography, all the sources used in the thesis are shown in alphabetical order
Benzer Tezler
- Özbek Türkçesinde isimler
The Onomata in Uzbek Turkish
AYNUR ÖZ
Doktora
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRİSTAY KUÇKARTAYEV
- Özbek Türkçesinde bitki adlarıyla kurulan Özbek atasözleri
Uzbek proverbs created with phytonyms in Uzbek Turkish
SEMA ÜNÜVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKastamonu ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNE ARSLAN
- Özbek Türkçesinde pekiştirme ve derecelendirme
Comparative and superlative in Uzbek Language
RIDVAN OKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ERSOY
- Özbek Türkçesinde istem (valenz)
Valenz in Uzbek language
FEYZİ ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MEHMET KARA
- Özbek Türkçesinde kullanılan eylemsilerin batı Türkçesindeki eylemsilerle mukayesesi
The comparing of Uzbek Turkish's nonfimite verbal forms with west Turkish nonfimite verbal forms
SERDAR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DilbilimCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT