14-15. yüzyıl divan şiirinde renkler
Colors in 14-15. century divan poetry
- Tez No: 784210
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN HORATA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1015
Özet
Yedi bölümden oluşan bu tez, 14. ve 15. yüzyıllarda yazılmış divanlarda, mesnevilerde ya doğrudan söylenen ya da türlü benzetmelerle beliren renklerle ve onların anlattıklarıyla ilgilidir. Bu tezde, bazı renk adlarının karşılıkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Kimi renklerin birbirlerinin yerlerine kullanılmalarının nedeni araştırılmıştır. Beyitlerde çoğunlukla birbirinin karşıtı olarak yer alan, ak ve kara renkli kişiler, olgular, eylemler ele alınmıştır. Şairlerce dile getirilen, hissettirilen bazı duyguların renkleri saptanmıştır. Ele alınan duygular ile saptanan renkler arasındaki ilişkiler ulaşılan bilgilerle açıklanmıştır. Bazı ulusların, toplulukların, peygamberlerin, dinî kişilerin, varlıkların renkleri tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, bilgiler ve kanılar doğrultusunda yorumlanmıştır. Doğaya ait unsurların gerçekte hangi renkte veya renklerde bulundukları incelenmiştir. Bu unsurların şiirlerde hangi renkleriyle yer aldıkları, şairlere ne gibi hayaller kurdurdukları, benzetmeler yaptırdıkları tespit edilmeye, açıklanmaya çalışılmıştır. Masalların, ülkülerin getirdiklerinin, kutlamaların, kullanılan kimi eşyaların, yiyeceklerin, içeceklerin, insanoğluna özgü kimi durumların, olguların, olayların ve daha başkalarının renkleri belirlenmiştir. Bunların neden ve nasıl bu renkte oldukları araştırılmıştır. Göklerin, gezegenlerin, yıldızların, cennetlerin, cennettekilerin, cehennemin ve cehennemdekilerin eserlerde hangi renklerle yer aldıkları, betimlendikleri ortaya konmuştur. Bu renklerin yıldız bilimine, dinî metinlere, anlatılara uzanan kökenlerine değinilmiştir. Anahtar Sözcükler 14. yüzyıl, 15. yüzyıl, divanlar, mesneviler, renkler.
Özet (Çeviri)
This thesis, which consists of seven sections, is related to the colors that appear in the divans and masnavis written in the 14th and 15th centuries, either directly by narrative or by all kinds of metaphors, and what they tell. In this thesis, the equivalents of some color names have been tried to be revealed. The reason why some colors are used interchangeably has been investigated. In the couplets, white and black people, facts and actions, which are opposite to each other, are discussed. The colors of some emotions expressed and felt by the poets have been determined. The relationships between the emotions handled and the colors detected are explained with the information obtained. The colors of some nations, communities, prophets, religious persons and beings have been determined. Obtained data have been interpreted in line with information and opinions. It has been examined in which color or colors the elements belonging to nature are present. It has been tried to be determined and explained with what colors these elements take place in the poems, what kind of dreams they make the poets dream of, and how they make analogies. The colors of tales, ideals, celebrations, some items used, foods, beverages, some human-specific situations, facts, events and others have been determined. It has been investigated why and how they are in this color. The colors of the sky, the planets, the stars, the heavens, the people in the heavens, the hell and the people in the hell are depicted in the works. The origins of these colors in astrology, religious texts and narratives are mentioned. Key Words 14th century, 15th century, divans, masnavis, colors.
Benzer Tezler
- Divan şiirinde tasavvuf (14.-15. yüzyıllar)
Başlık çevirisi yok
KAPLAN ÜSTÜNER
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAŞAR AYDEMİR
PROF.DR. AHMET MERMER
PROF.DR. CEMAL KURNAZ
- Divan şiirinde sosyal hayat (14 ve 15.yüzyıl)
Başlık çevirisi yok
ÖMER ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- 15.-16.yüzyıl divanlarına göre divan şiirinde sevgili
The beloved in 15th and 16th century divan literature
HÜSEYİN GÖNEL
- 15. yüzyıl divanlarındaki kasidelerde nesib bölümü
Lyric prologue section in 15th century eulogies
OLGU GÜRDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MAHMUT KAPLAN
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY