II. Abdülhamit döneminde Vilâyât-ı Sitte'de devlet-toplum ilişkileri: Yönetsel sorunlar, hamidiye alayları ve isyanlar (1876-1908)
State-society relations in the Vilâyât-i Sitte during the Abdülhamit II period: Administrative problems, the hamidian regiments, and riots (1876-1908)
- Tez No: 787570
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜVEN DİNÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 541
Özet
Çalışmada, II. Abdülhamit döneminde (1876-1908) Diyarbekir, Sivas, Van, Bitlis, Erzurum ve Mamuratü'l-Aziz vilayetlerinden oluşan Vilâyât-ı Sitte'de yaşanan toplumsal meseleler devlet-toplum ilişkisi çerçevesinde ele alınmış, bölgedeki ortak sorunlar üzerinde değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bu değerlendirmeler temel olarak Osmanlı arşiv vesikalarından faydalanılarak yapılmıştır. Ayrıca başta İngiliz Milli Arşivi'nin Foreign Office (FO) belgelerinde 424 koduyla tasniflenen kayıtlar ile ABCFM'nin yıllık raporları ve yine bu teşkilatın yayın organı olan The Missionary Herald'ın sayıları olmak üzere bazı yabancı kaynaklardan istifade edilmiştir. Bunların dışında Rus ve Fransız konsoloslarının yaklaşımlarının görülebileceği çeşitli çalışmalar incelenmiş, kaynak verilerden elde edilen bilgiler telif eserleri, süreli yayınlar ve basılmamış tezlerle birlikte ele alınmıştır. Bu verilerden hareketle Vilâyât-ı Sitte'de yaşanan sorunlar idarî, adlî ve malî çerçevede değerlendirilmiştir. Ayrıca II. Abdülhamit'in Kürt ve Ermenilere yönelik politikaları, aşiretlerin hareketlilikleri, Hamidiye Alaylarının teşkiliyle birlikte ne tür sıkıntıların yaşandığı, unsurların birbirleriyle olan ilişkileri, 1894-1897 yılları arasındaki çatışmaların çıkış gerekçeleri eleştirel bir yaklaşımla ele alınmıştır. Genel olarak ortak sorunlara odaklanılmış, sorunların bazıları spesifik örneklerle temellendirilmeye çalışılmıştır. Osmanlı Devleti'nin Vilâyât-ı Sitte'de uyguladığı politikalar, yaşanan sıkıntılara karşı Osmanlı bürokrasisinin yaklaşımı üzerine değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca Vilâyât-ı Sitte ıslahatı üzerine literatürde yer alan bilgiler verildikten sonra 20 Ekim 1895 tarihli ıslahat planının sorunların çözümü için yeterli olup olmadığı hususu eleştirel bir şekilde incelenmiştir. Bunların haricinde yolsuzluk hadiseleri, arazi gaspları, vergi toplama usulünde karşılaşılan sıkıntılar gibi idarî, malî ve adlî meseleler ele alınmıştır. Vilâyât-ı Sitte'de yaşanan sorunları doğrudan Ermeni veya Kürt meselesi özelinde ele almayan ve sıkıntılara bütünsel bir şekilde yaklaşmayı amaçlayan bu çalışmada problemlerin bazılarının II. Abdülhamit'e miras kaldığı, bazılarının ise II. Abdülhamit dönemine münhasır olduğu gösterilmiştir. Ayrıca birtakım girişimlere rağmen sıkıntıların II. Abdülhamit döneminde de giderilmediği ve sonuç olarak bölgede asayişin temin edilemediği gerçekliğine dikkat çekilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the social issues in the Vilâyât-ı Sitte (the Six Provinces) of Diyarbakır, Sivas, Van, Bitlis, Erzurum, and Elâzığ during the reign of Abdülhamit II (1876-1908) were analyzed within the framework of the state-society relation, and the common problems in the region were evaluated. These evaluations were mainly based on Ottoman archival documents. However, foreign sources, particularly records classified under code 424 in the Foreign Office (FO) documents of the British National Archives, the annual reports of the ABCFM, and issues of the Missionary Herald, the publication organ of this organization were also utilized. In addition to these, numerous studies in which the approaches of the Russian and French consuls were considered, and information obtained from the source data was discussed together with copyrighted works, periodicals, and unpublished theses. Based on these data, the problems in Vilâyât-ı Sitte were evaluated in administrative, judicial, and financial terms. Furthermore, this study evaluated Abdülhamit II's policies towards Kurds and Armenians, the mobility of the tribes, issues experienced with the formation of the Hamidian Regiments, the relations of these elements with each other, and reasons for the conflicts between 1894-1897 with a critical approach. This research focused on common problems in general, and an attempt was made to justify these issues with specific examples. The policies implemented by the Ottoman Empire in the Vilâyât-ı Sitte and the approach of the Ottoman bureaucracy to the problems experienced were evaluated. After providing information from the literature on the Vilâyât-ı Sitte reforms, the issue of whether the reform plan dated October 20, 1895, was sufficient in addressing the problems was critically examined. Moreover, administrative, financial, and judicial issues such as corruption, land grabbing, and problems in tax collection were addressed. This study did not directly address the issues in Vilâyât-Sitte in terms of the Armenian or Kurdish issue, but rather aimed to approach the problems holistically, demonstrating that some of the problems were inherited by Abdülhamit II, while others were unique to his reign. This research also emphasized that, despite some attempts, the issues were not eliminated during the reign of Abdülhamit II and as a result, public order could not be maintained in the region.
Benzer Tezler
- Sultan II. Abdülhamid Dönemi'nde Erzurum (sosyal, ekonomik, idari ve demografik yapı)
Erzurum in the period of Sultan Abdulhamid II (social, economic, governmental and demographic structure)
YAKUP KARATAŞ
- II. Abdülhamit devri eğitim ıslahatlarının Sivas'a yansıması (1876-1909)
Reflection of education reforms in Sivas during the reign of Abdülhamit II (1876-1909)
DERYA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE YANARDAĞ
- Osmanlı idaresinde hicaz ve Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridelerinde Hicaz vilayeti (1908-1918)
The hejaz under the Ottoman rule and the Hejaz province in Ottoman Parliamentary Papers (1908-1918)
ELİF AYÇA KARACA
- İdadi Mektepleri'nin tarihsel gelişimi
The Historical development of Senior High School (İdadi)
HACI SALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ DOĞAN
- Tarihsel süreç içinde Siirt 'Mücadele' Gazetesinin yayın politikası (1964-1999)
Publication policy of siirt 'Mücadele' Newspaper in the historical process (1964-1999)
FERMAN KANAT