Geri Dön

İslâm aile hukukunda câriye

In Islamic family law concubinage

  1. Tez No: 789646
  2. Yazar: GÜLİSTAN ÖZDEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM YILMAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 124

Özet

Köle, özgür olmayan, mal gibi alınan satılan, bir efendiye bağlı, hukukî, iktisadi, sosyal bakımlardan hürlerden daha aşağı statüde olan kimse şeklinde tarif edilir. Köle hem erkek hem kadın köle için kullanırken kadın köle, özel olarak 'câriye' kelimesi ile ifade edilir. Köle anlamında abd, rakâbe, meleket eymân, feteyat, eme, aniî, hâdim, ğulam, kınn, memluk, odalık kelimeleri de kullanılır. Kölelik, kişiyi mal edinme, herhangi bir akit yapma, bir sorumluluğu alma, evlenme gibi birçok yönden mahrum bırakan bir durumdur. Kölelik müessesesi insanlık tarihi boyunca farklı şekillerde var olduğu bilinmektedir. İslâm geldiğinde de kölelik var olan bir kurumdu. İslâm'ın kölelik ve câriyelik konusunda ortaya koyduğu hükümleri anlamak için bazı büyük medeniyetlerde ve semavi dinlerde köleliğin tarihi seyrini ve uygulamasının nasıl yapıldığını bilmenin faydalı olacağını düşündüğümüz için Mısır, Roma, Çin, Hint, Yunan gibi medeniyetlerinde kölelik uygulaması, kölelerin hukukî statüsü ve kölelik sebepleri gibi konuları inceleyip İslâm'ın bu konulardaki yaklaşımını ele aldık. Bu konu hakkında bilgi verdikten sonra İslâm hukukunda câriyelerin evliliği ve boşanması ile ilgili hükümleri inceledik. Akabinde hususi olarak istifrâş konusunu inceleyerek fıkhî mezhepler ile çağdaş araştırmacıların kadın esirlerin istifrâşı meselesine dair temellendirmelerini ve görüşlerini ele aldık. Çalışmamızda dokümantasyon yöntemiyle araştırma yaptık. Tümevarım, tümdengelim ve kıyas bilimsel araştırma yöntemleri de kullanılarak sonuca ulaştık. Başta tefsir ve hadis ilminin kaynaklarından, tarihi konuları ihtiva ettiği için tarih bilim dalının verilerinden, istifade ettik. Bu sebeple disiplinlerarası bir çalışma ve araştırma yaptık. Araştırmamız sonucunda her medeniyet kölelik kurumu için belli düzenlemeler yapmış olduğunu; İslâm geldiğinde de var olan kölelik müessesesi için şahsi ve hukukî haklar, iyileştirici düzenlemeler getirdiğini tespit ettik. Bu hükümler ve haklar kapsamında düzenlenen konulardan biri de aile hukukunda câriyelerin hukukî konumu olmuştur. Kur'ân ve sünnette var olan bu düzenlemelerin daha sonra İslâm hukukçuları tarafından tafsilatlı hale getirilmiştir. Savaşta esir olan kadınların istifrâşı hakkında ise klasik dönem İslâm âlimleri ve günümüzde bazı istifrâşı kabul etmeyen çağdaş araştırmacılar farklı görüş beyan ederek; görüşlerini temellendirmişlerdir.

Özet (Çeviri)

A slave is defined as a person who is not free, bought and sold like a commodity, dependent on a master, legally, economically and socially inferior status than the free ones. While the slave is used for both male and female slaves, the female slave is specifically expressed with the word 'concubine' (jāriya). The words abd, rakabe, ma meleket eyman, feteyat, eme, aniî, hâdim, ğulam, kınn, mamluk, odalık are also the other concepts used in the meaning of slave. Slavery is a situation that deprives a person of many aspects such as acquiring property, making any contract, taking a responsibility, marrying. It is known that the institution of slavery has existed in different forms throughout human history. When Islam came, slavery was an institution that existed. We thought that it would be useful to know the historical course of slavery and how it was practiced in some great civilizations and monotheistic religions in order to understand the provisions of Islam on slavery and concubine. Therefore, we examined the subjects such as the practice of slavery, the legal status of slaves and the reasons for slavery in civilizations such as Egypt, Rome, China, India, and Greece, and discussed the approach of Islam on these issues. After giving information about this subject, we examined the provisions on marriage and divorce of concubines in Islamic law. Afterwards, by examining the issue of istifrash in particular, we discussed the grounds and views of the fiqh sects and contemporary researchers on the issue of istifrash of female captives. In our study, we conducted research with the documentation method. We reached the conclusion by using inductive, deductive and comparative scientific research methods. Firstly we have benefited from the sources of the science of tafsir and hadith, and then from the data of the science of history, as it includes historical subjects. For this reason, we conducted an interdisciplinary study and research. As a result of our research, we have seen that every civilization has made certain arrangements for the institution of slavery. We have determined that personal and legal rights and remedial regulations were introduced for the slavery institution that existed even when Islam came. One of the issues regulated within the scope of these provisions and rights has been the legal position of concubines in family law. These arrangements, which existed in the Qur'an and the Sunnah, were later elaborated by Islamic jurists. Classical period Islamic scholars and some contemporary researchers who do not accept istifrash today tried to put forward their own views by declaring different opinions about the istifrash of women who were captured during the war.

Benzer Tezler

  1. İslam ve Yahudi Hukuku münasebeti: Nikah örneği

    The relation of Islamic and Jewish Law: Marriage sample

    HAKİME REYYAN YAŞAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM

  2. Avrupa Hukuku ve İslam Hukuku'nda aile kavramı

    The concept of family in European Law and İslamic Law

    LÜTFİYE GÖZÜTOK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    HukukMarmara Üniversitesi

    Ortadoğu Ülkeleri Hukuk Sistemleri Ana Bilim Dalı

    PROF. FERİT HAKAN BAYKAL

  3. Osmanlı sosyo-kültürel hayatında kadın

    Woman in Ottoman socia-cultural life

    ZELİHA TUBA GÜRLER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAT DALGIN

  4. Şer'iyye sicillerine göre Kıbrıs'ta toplum yapısı (1839-1856)

    The public structure in cyprus according to the sherei registers (1839-1856)

    CELAL ERDÖNMEZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    TarihSüleyman Demirel Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAYRAM KODAMAN

  5. İslam Aile Hukukunda iddet

    Başlık çevirisi yok

    FADİME ULAŞ (GEÇİCİ)

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELAHATTİN KIYICI