Türkiye akademisinde postkolonyal teorinin alımlanması: Lisansüstü tezler üzerinden bir araştırma
Reception of the postcolonial theory in Turkish academy: A research through postgraduate theses
- Tez No: 790357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ONUR GÜNEŞ AYAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Postkolonyalizm, Oryantalizm, Garbiyatçılık, Maduniyet, Postcolonialism, Orientalism, Occidentalism, Subalternity
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Bu çalışma Türkiye akademisinde postkolonyal teorinin alımlanışını seçilmiş bazı metinler ve tamamlanmış lisansüstü tezler üzerinden incelemeyi, postkolonyal teori kapsamındaki kavram ve kuramcıların hangi akademik yaklaşım ve temalarla ilişkilendiğini ve üniversitelerin hangi bölümlerinde çalışıldığını göstermeyi amaçlamıştır. Çalışma öncelikle postkolonyal teorinin dünyadaki gelişimini, uluslararası kabul görmüş isimlerini ve temel kavramlarını araştırmış, daha sonra Türkiye'deki tarihçesinin ve yerli literatürdeki belli başlı örneklerinin izini sürmüş, son olarak da Türkiye'de yapılmış lisansüstü tezlerde postkolonyal teorinin alımlanışını konu edinmiştir. Böylelikle postkolonyal teorinin hem dünyadaki gelişimi hem de Türkiye'nin akademik hayatındaki etkisi ve alımlanışı hakkında genel bir tablo ortaya konulmuştur. Araştırmada postkolonyal teoride önemli isim (Edward Said, Frantz Fanon, Gayatri C. Spivak, Homi Bhabha vs.) ve kavramlar (postkolonyalizm, oryantalizm, Avrupa-merkezcilik, maduniyet, melezlik vs.) anahtar kelimeler olarak belirlenmiş ve YÖK Ulusal Tez Merkezinde taratılarak başlık ve özetlerinde bu kelimeleri içeren lisansüstü tezlerden bir örneklem oluşturulmuştur. Tezlerin analizine geçmeden önce, belirlenen isimlerin Türkçe'ye çevrilen eserleri ve yayım tarihleri ve bu isimler hakkında yapılan belli başlı çalışmalar hakkında bilgi verilmiş, Türkiye toplumunu analiz ederken postkolonyal kuramın çeşitli unsurlarından faydalanan eserler ve ana eğilimler tespit edilmiştir. Belirlenen anahtar kelimelere göre oluşturulmuş tez örnekleminin hem sayısal analizi (yayınlandığı yıl, ana bilim dalı-bölüme vs. göre dağılımları) hem de betimsel analizi yapılmış, ayrıca literatürde tespit edilen ana eğilimler dikkate alınarak ilişkilendikleri tema ve yaklaşımlar belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre, tezlerde postkolonyal teorinin en çok Said ve oryantalizmle ilişkili unsurlarının ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Postkolonyal teorinin Said dışındaki isimlerinin en çok İngiliz Dili ve Edebiyatı, takiben Uluslararası İlişkiler bölümünde; oryantalizmi konu edinen tezlerinse en çok Temel İslam Bilimleri bölümlerinde çalışıldığı görülmüştür. Tezlerin incelenen kısmında en çok Said ve Bhabha'nın ardından Spivak ve Fanon'un ön plana çıktığı, Nkrumah, Young, Loomba, Shayegan, Chatterjee, Césaire, Mbembe, Cabral, Memmi, Chakrabarty ve Guha'nın daha az görünür olduğu ve Nandy ve Dirlik'in isminin geçmediği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the reception of postcolonial theory in Turkish academy through selected texts and postgraduate theses and to show which academic approaches and themes are associated with the concepts and theorists within the scope of postcolonial theory, and in which departments of universities they are studied. The study first investigated the global development of postcolonial theory, its internationally accepted names and basic concepts, then traced its history and major products in Turkey, then finally examined the reception of postcolonial theory in graduate theses in Turkey. Thus, a broad picture of the global development of postcolonial theory, as well as its impact and reception in Turkey's academic life, has been presented. Major names (Edward Said, Frantz Fanon, Gayatri C. Spivak, Homi Bhabha, etc.) and concepts (postcolonialism, orientalism, Eurocentrism, subalternity, hybridity, etc.) in postcolonial theory were identified as keywords in the research and were scanned in YÖK National Thesis Center and a sample of graduate theses with these words in their abstracts and titles was created. Before the analysis of the theses, information was given about the works of the specified names translated into Turkish and their publication dates and the main studies on these names. The studies that make use of various elements of postcolonial theory to analyze Turkish society and the major trends in the field were introduced. Both numerical (year of publication, distribution by the discipline- department, etc.) and descriptive analysis of the thesis sample based on the determined keywords were conducted. Furthermore, in the light of the major trends identified in the literature, the themes and approaches associated with postcolonial theory in the theses were attempted to be defined. Accordingly, it was established that the elements of the postcolonial theory which are mostly related to Said and orientalism have come to the fore in the theses. It occurred that the names of postcolonial theory other than Said have received the most attention in the English Language and Literature departmens, then in the International Relations departments; on the other hand, the theses regarding Orientalism have been studied mostly in Basic Islamic Sciences departments. It was determined that, in the examined part of the theses, Spivak and Fanon came to the fore after Said and Bhabha; Nkrumah, Young, Loomba, Shayegan, Chatterjee, Césaire, Mbembe, Cabral, Memmi, Chakrabarty and Guha were less visible and Nandy and Dirlik were not mentioned.
Benzer Tezler
- Türkiye akademisinde göç ve kültür çalışmaları
Migration and cultural studies in Turkish academic literature
ASUMAN KÜBRA BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerÇukurova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ILGIT
- Günümüz Türkiye akademisinde Hıristiyan misyonerliği algısı
Contemporary Turkish academic approach to Christian missionary activity
BEHİYE MERAL KAYALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinYalova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BETÜL AVCI
- Neoliberal subjectification through family medicine model in Turkey: An online ethnography
Türkiye'de aile hekimliği modeli ve neoliberal öznellik inşası
EMİNCAN FİDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. CEMİL YILDIZCAN
- Keşmir'in jeopolitiği: Aktörler, politikalar ve çatışma alanları
Kashmir's geopolitics: Actors, policies and conflict areas
MELTEM GELDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerSinop ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANDAŞ CAN
- Rural heritage in excluded geographies: From Ahkis to Çevrecik, a Village of Bitlis
Dışarıda bırakılmış coğrafyalarda kırsal miras: Ahkis'ten Çevrecik'e, bir Bitlis köyü
ÖZGE KURBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimari Restorasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA NURŞEN KUL ÖZDEMİR