Kamusal mekânda deneyim kavramının kentsel bellek bağlamında incelenmesi: Diyarbakır Gazi caddesi örneği
Examining the concept of experimentation in public space in the context of urban memory: Diyarbakir Gazi street example
- Tez No: 793833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERİVAN ÖZBUDAK AKÇA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
İnsanın çevresiyle; insan-mekân-nesne bağlamında kurduğu ilişkinin incelendiği bu çalışma, bireyin belleğindeki öğelerin hangi yönüyle mekânsal olduğu, mekânın akılda kalan yönlerinin neler olduğu ve hatırlama eyleminin deneyim faktörüyle ne derece ilişkilendiği üzerine yoğunlaşmıştır. Bireysel veya toplumsal deneyim ve anıların kentle nasıl bütünleştiğini incelemeyi amaçlayan bu çalışma, kentteki kamusal mekânların bellekle kurduğu etkileşimi, Diyarbakır eski kent merkezi olarak sayılabilen ve bu tarihi bölgenin ana arterlerinden biri olan Gazi Caddesi üzerinden ele almaktadır. Mimari mekân oluşturmanın özü, yaşamsal süreçlerin mekânla ilişkilenmesinde yatmaktadır. Kullanıcı/insan bir mekâna girdiğinde o mekânı öncelikle anlamlandırmaya ve daha sonrasında ise biçimlendirmeye başlamaktadır. Mekanlar kullanıcıların talepleri doğrultusunda şekillenen olgulardır. Kullanıcı, mekânı kendi kişisel deneyimleri doğrultusunda yeniden üretmektedir. Mekânsal bellek hem mekân ve katılımcı hem de mekânda gerçekleşen deneyimler doğrultusunda şekillenmektedir. Bu durumda bellek üzerinden okunacak bir çalışmada insan ve mekân faktörlerinin deneyim süreçlerini kapsayarak araştırmaya dahil edilmesi gerekmektedir. Tez çalışması, mimarlık pratiğinin ''bellekle'' kurduğu girift ilişkinin ayrıntılı biçimde incelenmesiyle başlayıp ve mimarlığın salt fiziksel mekân üretme uğraşının dışındaki diğer boyutlarını inceleyerek; aslında mimarlık pratiğini, kullanıcı deneyimi ve bellek (zamansallık) gibi kavram ve olgulara dayandırmaktadır. Tezin üçüncü bölümünde, oluşturulan ana kavramların tanımları yapılıp bu tanımlar literatür çalışmalarıyla beslenmiştir. Kavramsal çerçevenin oluşturulmasının ardından tezin dördüncü bölümünde bu kavramların birbiriyle ve özelde de mimarlık pratiğiyle olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümde tezin strüktürü oluşturulmuş, materyal ve metot seçimi yapılmıştır. Çalışmanın altıncı bölümünde tarihi geçmişi eskilere dayanan Diyarbakır kentinin ana arterlerinden biri olan ve kentte kamusallık niteliği kazandırdığı düşünülen Gazi Caddesi ve bu cadde üzerindeki kamusal mekanlara yoğunlaşmıştır. Tezin alan çalışması kısmında kullanıcıların mekâna ait algılarının ve mekâna yüklemiş oldukları anlamsal değerlerin neler olduğunun araştırılabilmesi amacıyla“derinlemesine görüşme”tekniğinden faydalanılmıştır. Görüşme sonrası kullanıcılardan elde edilen veriler literatür ışığında tartışılmış ve görüşülen kişinin aktardığı deneyim odaklı mekân tasvirleri, o mekâna ait duygu ve hisler ve gözlemlerden bazısı araştırmacı tarafından 'epizodik/anlık temsili görseller' olarak çizilerek veriler desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, which examines the relationship between human beings and their environment in the context of human-space-object, focuses on the extent to which the elements in the individual's memory are spatial, what are the memorable aspects of space, and to what extent the act of remembering is associated with the experience factor. This study, which aims to examine how individual or social experiences and memories are integrated with the city, deals with the interaction of public spaces in the city with memory through Gazi Street, which can be considered as the old city centre of Diyarbakır and one of the main arteries of this historical district. The essence of architectural space creation lies in the relationship of vital processes with space. When the user/human enters a space, he/she first starts to make sense of that space and then starts to shape it. Spaces are phenomena shaped in line with the demands of users. The user reproduces the space in line with his/her personal experiences. Spatial memory is shaped by both the space and the participant and the experiences that take place in the space. In this case, in a study to be read through memory, human and space factors should be included in the research by covering the experience processes. The thesis begins with a detailed examination of the intricate relationship that architectural practice establishes with“memory”and analyses other dimensions of architecture beyond the mere production of physical space; in fact, it bases architectural practice on concepts and phenomena such as user experience and memory (temporality). In the third part of the thesis, the main concepts are defined and these definitions are fed with literature studies. Following the establishment of the conceptual framework, the fourth chapter of the thesis focuses on the relationship of these concepts with each other and with the practice of architecture in particular. In the fifth chapter, the structure of the thesis was formed and the materials and methods were selected. In the sixth part of the study, Gazi Street, which is one of the main arteries of the city of Diyarbakır, which has a long history and is thought to provide publicity in the city, and the public spaces on this street are focused on. In the field study part of the thesis, the“in-depth interview”technique was used to investigate the perceptions of the users about the space and the semantic values they attributed to the space. The data obtained from the users after the interview were discussed in the light of the literature and the data were supported by the researcher by drawing some of the experience-oriented space descriptions, emotions and feelings of that space and observations of the interviewee as 'episodic / instant representation visuals'.
Benzer Tezler
- Kamusal alanda muhalif beden
Dissenter body in public space
DUYGU EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN
- Gerilim ve refleks alanı olarak kamusal mekan tasarımı
Public space design as an area of tension and reflex
ÇAĞLAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN ÖNDER ÖZENER
- Yapı- kent arakesit mekanlarında etkileşim ve kamusallık
Interaction and publicness in building-city intersection spaces
İLAYNUR ZAFER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE DÜZGÜN BEKDAŞ
- Kent meydanı: Kamusal-estetik çerçevede eleştirel bir değerlendirme
Urban square: A critical approach within the concepts of 'public' and 'aesthetics
NEVBAHAR ATALAY
- Kovulanın izi: Hayaletbilimsel mekan okumaları
Traces of expelled: Hauntological readings of spaces
DAMLA İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI