Türkiye'de yayılış gösteren bazı Marrubıum L. (Lamıaceae) taksonları üzerinde morfolojik, anatomik ve ekolojik araştırmalar
Morphological, anatomical and ecological studies on some Marrubium L. (Lamiaceae) taxa distributed in Turkey
- Tez No: 795260
- Danışmanlar: PROF. DR. NEZAHAT KANDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu tez çalışmasında, Türkiye'de yayılış gösteren Marrubium L. cinsine ait üç taksonunun (M. amasiensis Akgül ve Ketenoğlu, M. astracanicum Jacq. subsp. astracanicum ve M. parviflorum Fisch ve C.A.Mey. subsp. parviflorum morfolojik, anatomik, ekolojik ve tüy özellikleri belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. M. amasiensis endemik olup Türkiye'de sadece Amasya çevresinde yayılış göstermektedir. M. astracanicum subsp. astracanicum ve M. parviflorum subsp. parviflorum ise Türkiye'de geniş yayılış alanlarına sahiptir. Morfolojik incelemelerde, kök, gövde, petiyol ve yaprak gibi vejetatif organların, çiçek, meyve ve tohum gibi generatif organların ayrıntılı özellikleri verilmiştir. Anatomik incelemelerde, kök, gövde, petiyol ve yaprakların enine kesitleri ve yaprakların alt ve üst yüzeylerinden yüzeysel kesitler alınmıştır. Anatomik sonuçlar incelendiğinde, üç taksonun sekonder kök yapısına ve dörtgen şekilli bir gövde yapısına sahip olduğu görülmüştür. Gövdenin köşelerinde belirgin lamellar kollenkima tabakasına rastlanmıştır. İncelenen taksonlardan M. amasiensis ve M. parviflorum subsp. parviflorum'un mezofil yapı bakımından ekvifasiyal yapraklara sahip oldukları belirlenmiştir. Fakat M. astracanicum subsp. astracanicum yapraklarındaki mezofilin bifasiyal yapıda olduğu tespit edilmiştir. Taksonların vejetatif organları üzerinde yoğun yıldızsı (stellat) örtü tüyleri, sap ve baş hücre sayıları farklı kapitat salgı tüyleri ve nadir olarak da peltat salgı, dentritik, bir ve iki hücreli basit örtü tüyleri görülmüştür. Kökteki periderma tabaka sayısı, gövdenin köşelerindeki kollenkima tabaka sayısı, korteks tabakasındaki kollenkima, parankima ve sklerenkima tabaka sayısı, yapraklarda ve gövde de kristallerin oluşu, stoma komşu hücrelerinin margin yapısı, mezofil yapısı, vejetatif organlar üzerindeki yıldızsı örtü tüylerin yoğunluğu, kapitat ve peltat salgı tüylerinin varlığı, tipi ve yoğun olup olamaması, dendritik örtü tüylerinin olması ve yoğunluğu taksonların ayırt edilmesinde önemli anatomik karakterler olarak belirlenmiştir.Toprak örnekleri taksonların çiçeklenme periyotlarında alınmış, fiziksel ve kimyasal özellikleri tespit edilmiştir. M. amasiensis ve M. parviflorum subsp. parviflorum'un kumlu, hafif tuzlu, hafif alkali ve orta derecede alkali, orta derecede kireçli, zengin organik madde, fosfor, potasyum ve azot içeren topraklarda yayılış gösterdiği bulunmuştur. M. astracanicum subsp. astracanicum'un ise hafif asidik ve hafif bazik, orta derecede tuzlu ve çok tuzlu, orta derecede kireçli, zengin ve çok zengin organik madde içeren, azot bakımından orta ve azotça zengin, potasyum ve fosfor bakımından zengin toprakları tercih ettiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the morphological, anatomical, ecological and tichomes features of three taxa (M. amasiensis Akgül and Ketenoğlu, M. astracanicum Jacq. subsp. astracanicum and M. parviflorum Fisch and Mey. subsp. parviflorum) of the genus Marrubium L. distributed in Turkey were determined and compared. M. amasiensis is endemic and only distributes around Amasya in Turkey. M. astracanicum subsp. astracanicum and M. parviflorum subsp. parviflorum have wide distribution areas in Turkey. In morphological examinations, detailed features of vegetative organs such as root, stem, petiole and leaf, and generative organs such as flower, fruit and seed are given. In anatomical examinations, cross sections of root, stem, petiole and leaves and surface sections were taken from the lower and upper surfaces of the leaves. When the anatomical results were examined, it was seen that three taxa had a secondary root structure and a quadrangular stem structure. A prominent lamellar collenchyma layer was encountered at the corners of the stem. M. amasiensis and M. parviflorum subsp. parviflorum have been determined to have equifacial leaves in terms of mesophyll structure. However, it was observed that the mesophyll in the leaves of M. astracanicum subsp. astracanicum had a bifacial structure. On the vegetative organs of the taxa, dense stellate cover trichomes, capitate glandular trichomes with different stalk and head cell numbers and rarely peltate glandular, dendritic, unicellular and bicellular simple cover trichomes were observed. The number of periderma layers in the root, the number of collenchyma layers in the corners of the stem, the number of collenchyma, parenchyma and sclerenchyma layers in the cortex layer, the formation of crystals in the leaves and stem, the margin structure of the cells adjacent to the stoma, the mesophyll structure, density of stellate cover trichomes on vegetative organs, presence, type and density of capitate and peltate glandular trichomes, presence and density of dendritic cover trichomes were determined as important anatomical characters in distinguishing of taxa. Soil samples were taken during flowering periods of taxa, and their physical and chemical properties were determined. It has been determined that M. amasiensis and M. parviflorum subsp. parviflorum grows in sandy, slightly salty, slightly alkaline and moderately alkaline, moderately calcareous, rich organic matter, phosphorus, potassium and nitrogen-containing soils. It was found that M. astracanicum subsp. astracanicum prefers soils that are slightly acidic and slightly basic, moderately saline and very salty, moderately calcareous, rich and rich in organic matter, moderate in nitrogen and rich in nitrogen, and rich in potassium and phosphorus.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı campanula türlerinin fitokimyasal açıdan değerlendirilmesi ve biyolojik aktivitelerinin araştırılması
Investigation of phytochemical properties and biological activities of some campanula species distributed in Turkey
AYŞE ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2022
Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR SARI
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı Potentilla taksonlarının antioksidan özelliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of antioxidant properties of some Potentilla taxa growing in Turkey
ŞENGÜL UYSAL
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı Lecidea liken türlerinin rDNA ITS bölgelerinin dizi analizi yöntemi ile tanımlanması
Identification of some lecidea lichen species disributed in Turkey by sequence analysis of rDNA ITS region
ESİN BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. E. SÜMER ARAS
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı Gagea salisb. (Liliaceae) türleri üzerinde morfolojik ve anatomik bir araştırma
A morphological and anatomical investigation on some gagea salisb. (Liliaceae) species in the Turkey
UĞUR ŞEN
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı onosma L. (Boraginaceae) taksonlarının sistematik problemlerinin çözümüne yönelik moleküler yaklaşımlar
Molecular approaches to the solution of systematic problems on some onosma (Boraginaceae) species which grown naturally in Turkey
MACİDE BURCU TİMUR
Doktora
Türkçe
2019
BotanikMersin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIZA BİNZET
ÖĞR. GÖR. SERTAN ÇEVİK