Osmanlı Devleti çöküş sürecine ilişkin oryantalist yaklaşımlar: Sabri Ülgener üzerinden bir inceleme
Orientalist approaches towards the fall of Ottoman Empire: A review through Sabri Ülgener
- Tez No: 795436
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLMİ KAÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Oryantalistlerin ana konusu olan Doğu imgesinin içerisinde yer alan Osmanlı Devleti, kurulduğu dönemden son dönemine kadar araştırılan bir imparatorluktur. Osmanlı ta-rihyazımında ele alınan yaklaşımlar günümüzde değişmekte ve dönüşmekte olup buna rağmen eski teoriler de geçerliliğini tamamen yitirmemiştir. Bu tezde, çalışmalarında Osmanlı tarih yazımında ele alınan“gerileme”paradigmasını temel alan Sabri Ülgener özelinde, Osmanlı“çöküş”sürecine ilişkin yaklaşımlar incelenecektir. Sabri Ülgener'in çalışmalarında aradığı 'Osmanlı neden kapitalistleşemedi?' sorusunun zihinlerde oluş-turduğu gelişmenin şartının kapitalizm olduğu ön kabulü neticesinde Ülgener'in zihin dünyasının derinliklerine inilecek ve bulunan kavramlar neticesinde Sabri Ülgener'in“self-oryantalizm”çizgisine yakınlığı araştırılacaktır. Tezin gerişinde değinilen Avrupa-merkezcilik paradigmasını oluşturan dayanaklardan biri olan 'modernleşme teorisi', Avrupa'yı merkeze koyarak onu örnek gösteren ve onun gibi gelişme gösteremeyen toplumları Avrupa'nın gerisinde kabul eden bir tezdir. Modernleşme teorisi bağlamında bakıldığında Sabri Ülgener'in 'Osmanlı'nın neden kapitalistleşemediği' sorusu Avrupa-merkezci bir görüşün ürünü olmaktadır. Tezin ilk kısmında oryantalizmin ve Avrupa-merkezciliğin kavramsal olarak açıklanması ve tarihsel süreçleri, söylem olarak Oryantalizm terimi, Avrupa-merkezci tarih yazımına alternatif yaklaşımlar ve oryantalistle-rin“Osmanlı çöküş”süreciyle ilgili görüşlerine yer verilecektir. İkinci kısımda Sabri Ülgener'in hayatı, çalışmalarında oluşturduğu metodolojisi, Ülgener'in araştırmalarında beslendiği ve etkilendiği isimlere değinilecek ve son olarak self-oryantalizm bağlamın-da Sabri Ülgener kısmı ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise, Sabri Ülgener'in çalışma-larında Osmanlı'nın“çözülme devri”zihniyeti ve bu dönemin içerisinde oluşturduğu öne çıkan temel kavramlar açıklanıp değerlendirilecektir. Sonuç kısmında, Avrupa-merkezcilik ve modernlik teorisinin etkilediği Sabri Ülgener'in ilmi çizgisinin, self-oryantalizm tarafına geçip geçmediği görülecek ve çalışmalarıyla ilgili ona yöneltilen eleştirilerin değerlendirilmesi yapılacaktır.
Özet (Çeviri)
One of the main topics of orientalist studies was the Ottoman Empire, which has been studied from its creation to its fall. Approaches in Ottoman historiography keep chang-ing, however, old theories have not completely lost their popularity. This thesis focuses on Sabri Ülgener's approach to the history of Ottoman mentality, which he explained by relying on the so-called“decline”paradigm. Assuming that capitalism was a pre-requisite to development, Ülgener wanted to know why the Ottoman economy failed to produce capitalism. This thesis aims to understand and analyze Ülgener's perspective of Ottoman history, by identifying the concepts that formed his approach. Hence it will be examined whether Ülgener's ideas and assumptions on Ottoman economical mentality can be seen as part of a 'self-orientalist' paradigm. It will be argued that his perspective was fundamentally influenced by the modernization theory, which situated Europe at the center of world history, presenting it as a model to follow, and labelling non-European societies as underdeveloped. In this respect, Ülgener's question“why the Ottomans were not able to become capitalists?”was as a product of this problematic theory. In the first part of the thesis, the concepts like orientalism and Eurocentrism are de-scribed and presented. More specifically, orientalism is discussed as a form of dis-course. Alternative approaches to historiography and the views of some orientalists on the Ottoman history are also reviewed. In the second part, a biography of Sabri Ülgener, his methodology and the scholars who influenced thought and works are described. Lastly, Sabri Ülgener's work on Ottoman economical mentality is analyzed and assessed as repeating the old orientalist assumptions prejudices. In the final chapter, it is claimed that Ülgener's thesis on Ottoman“medievalism”is rather to be considered as kind of a“self-orientalist”stance, which blurred more than explaining the Ottoman past.
Benzer Tezler
- Türk-İngiliz ilişkilerinin kopuş sürecinde son aşama (1911-1914)
The last phase in the collapse of Turco-British relations (1911-1914)
ÖNDER KOCATÜRK
Doktora
Türkçe
2010
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL
- Başlangıcından günümüze Türkiye'de sinema eğitimi ve sorunları
Cinema education and issues in Turkey from beginning till today
HANDE ÖGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. ALEV İDRİSOĞLU
- Tanzimat'tan çöküşe uzanan süreçte bir Osmanlı kazası: Zara
An Ottoman district in the process extending from the Tanzimat to the collapse: Zara
MÜRSEL BİLİK