Geri Dön

Hukuk ve ceza mahkemesi kararlarının birbirine etkisi (Türkiye-Azerbaycan örneği)

The effect of civil and criminal court decisions

PDF İndir

  1. Tez No: 798617
  2. Yazar: NUSRAT GULİYEV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YASİN KURBAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Kesin hüküm, kesin delil, final decision, conclusive evidence
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 272

Özet

Hukuk ve ceza mahkemesi kararlarının birbirine etkisini tam anlamıyla çözen bir düzenleme Türk hukuk mevzuatında mevcut değildir. Bu sorun öğreti görüşleri ve Yargıtay uygulamaları ile giderilmeğe çalışılmıştır. Lakin Yargıtay uygulamaları istikrarsız, öğreti görüşleri ise tartışmalı olmuştur. Hukuk hakiminin olayın maddi olgularının ceza yargısında tespit edilmesi gibi bir zorunluluğu mevzuatta öngörülmemiştir. Buna rağmen, Yargıtay, hukuk ve ceza davaları arasında bağlantının bulunması halinde hukuk mahkemesinin ceza mahkemesi kararını beklemesi gerektiği gerekçesiyle hukuk mahkemesinin kararlarını bozmuştur. Yargıtayın görüşü benimsenirse, hukuk mahkemesinin maddi olgulara ilişkin delilleri incelemeden ceza mahkemesi kararını beklemesi gerekmektedir. TBK`nın 74`üncü maddesi, hukuk hakiminin ceza yargılaması sırasında gerçekleştirilen tespitlerin hangileriyle bağlı olmadığını belirtmiş, ancak sayılı hususların dışında kalan tespitler bakımından herhangi bir prensip ortaya koymamıştır. Kanunda açık ve net bir hükmün bulunmaması doktrin tartışmalarına ve Yargıtay`ın farklı uygulamalarına neden olmuştur. Bir görüşe göre, maddedeki sayım, tüketici biçimde olmayıp, sadece örnek niteliğindedir. Bu nedenle, haksız fiilin diğer unsurları yönünden de hukuk hakiminin bağımsızlığını kabul etmek gerekir. Maddi fiilin tespitinde ceza hakimleri daha ayrıntılı davranmakla birlikte, hukuk hakimi de dilerse, kendi açısından yeni bir tespit ve araştırma yaptırabilir. Yargıtay da bir kararında illiyet bağına ilişkin tespitle hukuk hakiminin bağlı olmaması gerektiği ifade etmiştir. Diğer görüşe göre ise hukuk hakiminin bağımsızlığı prensibinin sınırları kanun tarafından tahdidi olarak çizilmiştir. Bu kapalı alanın sınırları dışına çıkılamaz. Gerek öğretide ve gerekse Yargıtay`ın yerleşmiş içtihatlarında ceza hakiminin tespit ettiği maddi olaylarla hukuk hakiminin tamamen bağlı olacağı kabul edilmektedir. Azerbaycan hukuk mevzuatında hukuk ve ceza davalarına ilişkin kararların kesin hüküm ve kesin delil oluşturacağı öngörülmüş, lakin hukuk ve ceza yargısının delil sistemi ve yargılama usullerinin farklı olduğu dikkate alınmamıştır. Kanaatimizce, yüklenen fiilin ispatı veya suçun nitelendirilmesi bir hususun tespit edilmesine bağlı ise bu hususun ceza mahkemesi tarafından re`sen araştırılması ve yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir. Ceza yargısı dışında kendi usul kanunları çerçevesinde tespit edilmiş hususlar ceza muhakemesinde yalnız hukuki mantık taşımalı veya nispi karine teşkil etmelidir. Sanığın cezai sorumluluğunda bir değişiklik meydana gelmesi muhtemel hallerde ceza hakiminin hukuk mahkeme¬since daha önce tespit edilmiş hususları tekrar araştırması ve değerlendirmesi gerekmektedir.

Özet (Çeviri)

There is no regulation in Turkish law that fully solves the effect of civil and criminal court decisions. This problem has been tried to be solved by doctrinal views and Supreme Court`s practices. However, the practices of the Supreme Court have been unstable and the doctrines have been controversial. The obligation of the civil judge to determine the material facts of the event in the criminal justice system is not foreseen in the legislation. The Supreme Court overturned the decisions of the civil court as the civil judge had to await the criminal court. If the Supreme Court`s opinion is adopted, the civil judge should wait for the criminal court`s decision without examining the evidence regarding the material facts. The Law (TBK m.74) has stated that the civil judge is not bound by which of the determinations, but has not laid down any principles in term of the determinations other than these. The absence of a clear and unambiguous provision in the law has led to doctrinal debates and different practices of the Supreme Court. According to one view, the enumeration in the article is only exemplary, not exhaustive. For this reason, it is necessary to accept the independence of the civil judge in terms of other elements of wrongful act. Criminal judges act in more detail in the determination of the material facts. Despite this, the law judge can also make new determination and investigations. In one of its decisions, the Supreme Court stated that the civil judge should not be bound by the determination of the causal link. According to the other doctrinal view, the boundaries of the principle of independence of the judge are drawn by the law as a limitation. It is not allowed to go beyond the boundaries of this closed area. It is accepted both in the doctrine and in the settled case-law of the Supreme Court that the civil judge will be completely bound by the material events determined by the criminal judge. In the legislation of Azerbaijan, it is foreseen that the decisions regarding civil and criminal cases will constitute final judgment and conclusive evidence, but it has not been taken into account that the evidence system and trial procedures of the civil and criminal courts are different. In our opinion, if the proof of the alleged act or the qualification of the crime depends on the definition of some issue, this issue should be by the criminal court ex officio and taken into account at every stage of the proceedings. Matters determined within the framework of their own procedural laws, other than criminal justice should have only legal logic or constitute a relative presumption in criminal proceedings. In cases where a change in the criminal responsibility of the accused is likely to occur, the criminal judge should re-examine and evaluate the issues previously determined by the civil court.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    577625

    Türkiye'de memurlar hakkında ceza yargılaması ve mahkeme kararlarının disiplin hukukuna etkisi

    The effect of criminal proceedings and court decisions on disciplinary law on officers in Turkey

    MEHMET SERİNOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HukukBilecik Şeyh Edebali Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞDAŞ ZARPLI

  2. Tez No

    655406

    Suçluların iadesi

    Extradition

    BAHRİ TUĞCAN KOLBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PINAR MEMİŞ KARTAL

  3. Tez No

    647585

    Hapishanelerde ifade özgürlüğü bağlamında kitap yasakları

    Book bans in the context of freedom of expression in prisons

    EVİN NAZ ERCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZEN ÜLGEN ADADAĞ

  4. Tez No

    145494

    Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde kollukta olması gereken olay yeri incelemesi

    The crime scene investigation that should be done by police forces according to the frame of the verdicts of European Court of Human Rights

    ZİYAETTİN KAYGUSUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    HukukAtatürk Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDÜLKADİR AKIL

  5. Tez No

    637466

    Koruma alanlarında yapı uygulamaları: İmar Barışı'nın tarihi yarımada üzerindeki etkileri

    Building applications in conservation areas: the effects of zoning reconciliation on historical peninsula

    DEMET KOLAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ

Geri Dön