Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Demirkapı seferini anlatan anonim bir gazavatnâme
An anonymous gazavatname describing Ozdemiroglu Osman Pasha's Demirkapı campaign
- Tez No: 798616
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SİNAN BİLGİLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Çalışmamızın konusu“Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Demirkapı Seferini Anlatan Anonim Bir Gazavatnâme”dir. Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Safeviler üzerine yaptığı seferleri (gaza), onlarla olan mücadelede gösterdiği sebat ve kahramanlıkları ve hayatının bir dönemini anlatan bu gazavatnâme, bir Osmanlı devlet adamının mücadelesini, Osmanlı tarihi, Safevi tarihi ve Osmanlı-Safevi ilişkilerinin bir dönemini aydınlatması bakımından önemli bir eserdir. XVI. yüzyıl başlarında kurulan Safevi Devleti'nin bilhassa Anadolu'da uyguladığı politikalar ve Safeviyye Şiasını yayma girişimleri ile Osmanlı müessese nizamına tehdit oluşturmasıyla başlayan Osmanlı-Safevi mücadelesi, zikredilen yüzyıl boyunca fasılalarla devam etmiştir. Osmanlı padişahları Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, III. Murad gibi hükümdarlar döneminde Safevi ülkesine pek çok seferler düzenlenmiş ve Safevi tehdidi ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Konumuzu oluşturan“gazavatnâme”işte bu hükümdarlardan Sultan III. Murad (1574-1595) zamanında Osmanlı bürokrasisinde önemli bir mevki işgal eden, vezirlik ve veziriazamlık makamlarını işgal eden Özdemiroğlu O sman Paşa'nın Safevilerle giriştiği mücadeleyi ve onun faaliyet ve başarılarını anlatmaktadır. Dönemin tarihine ışık tutması hasebiyle değerli bir eser olan bu gazavatnamenin yazarı bilinmediğinden“anonim”olarak kaydedilmiştir. Çalışmamızın kaynağı olan bu anonim gazavatnâmenin verdiği bilgiler ışığında Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Safevilerle giriştiği mücadeleyi ortaya koyabilmek için tezimiz; giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından oluşturulmuştur. Bu meyanda çalışmamızın giriş kısmında, araştırmamızın konusu, amacı, önemi ve yöntemi üzerinde açıklamalar yapıldıktan sonra, gazavatnâmeler hakkında yapılan çalışmalar üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın birinci bölümünde ise Osmanlı-Safevi mücadelesindeki tarihi süreç dikkate alınarak önce XVI. yüzyılda Osmanlı-Safevi ilişkileri kısaca ele alınmıştır. Ardından gazavatnamenin kahramanı olan Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Safevi seferine memur edilmeden öncesindeki hayatına değinilmiştir. Bunu müteakiben kaynağımız olangazavatnâme ve diğer kaynak ve araştırma eserlerden faydalanılarak Osman Paşa'nın Safevi (Demirkapı) seferi işlenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde kaynağımız olan Osman Paşa gazavatnâmesi hakkında bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede anonim gazavatnâmenin fiziki özellikleri ve muhtevasına değinilmiş, verdiği ehemmiyetli bilgilerin tahlili yapılmıştır. Zira gazavatnâmeler adına yazıldıkları kişiler etrafında tafsilatlı bilgiler verdikleri için kroniklerde yer almayan birçok konuyu da anlatırlar. Bu anlamda gazavatnâmenin tahliliyle ortaya konulacak bilgiler bu tür kaynaklar hakkında hem genel bir bilgi sahibi olunmasını, hem de çalışılan eserin içeriğinin anlaşılmasını sağlar. Çalışmamızın üçüncü bölümü, anonim gazavatnamenin günümüz harflerine çevrilen (transkripsiyon) metninin verilmesine ayrılmıştır. Bu çeviride, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan İslâm Ansiklopedisi'nin (İstanbul 1993) basit transkripsiyon usulünden faydalanılmıştır. Çalışmanın ekler kısmına, isteyen araştırmacıların faydalanması maksadıyla anonim gazavatnâmenin orijinal metni koyulmuştur.
Özet (Çeviri)
The subject of our study is“An Anonymous Gazavatname Describing the Demirkapı Campaign of Ozdemiroglu Osman Pasha”. This gazavatname which describes Ozdemiroglu Osman Pasha's campaigns (gaza) against the Safavids, his perseverance and heroism in the struggle with his soldiers, and a period of his life, is an important work that illuminates a period of Ottoman history, Safavid and Ottoman-Safavid relations and a struggle of an Ottoman statesman. The Ottoman-Safavid struggle started with the policies implemented used particularly in Anatolia and its attempts to spread the Safavid Shia by the Safavid State which was established at the beginning of the 16th century, posed a threat to the Ottoman institutional order, continued intermittently throughout the mentioned century. During the reign of Ottoman sultans, Yavuz Sultan Selim, Suleiman the Magnificent, Murad III, many campaigns were organized to the Safavids and the Safavid threat was tried to be eliminated. The gazavatname which constitutes our subject, describes the struggle with the Safavids and his activities and achievements of Ozdemiroglu Osman Pasha who had an important position in the Ottoman bureaucracy and the offices of vizier and grand vizier during the reign of Sultan Murad III. Since the author of this gazavatname which is a valuable work because it sheds light on the history of the period is not known, it has been recorded as“anonymous”. In the light of the information given by this anonymous gazavatname which is the source of our study, our thesis is for reveaing the struggle of Ozdemiroglu Osman Pasha with the Safavids, consists of introduction, three chapters and conclusion. In this context, in the introduction part of our study, after explanations on the subject, purpose, importance and method of our research, studies on gazavatnames were emphasized. In the first part of our study, considering the historical process in the OttomanSafavid struggle, firstly The Ottoman-Safavid relations in the 16th century was briefly discussed. Then, the life of Ozdemiroglu Osman Pasha who was the hero of the gazavatname, was mentioned before he was appointed to the Safavid Campaign. Following this, Osman Pasha's Safavid (Demirkapı) campaign was described using the our source gazavatname and other sources and research works. In the second part of our study, information about Osman Pasha gazavatname, which is our source, has been tried to be described. In this context, the physical features and content of anonymous gazavatname were mentioned, and the important information given by it was analyzed. Because gazavatnames give detailed information about the people on whose behalf they were written, they also contains many subjects that are not included in the chronicles. In this sense, the information to be revealed by the analysis of the gazavatname provides both a general knowledge about such sources and an understanding of the content of the work studied. In the third part of our study the text of the anonymous gazavatname transcripted to today's letters. In this transcription, the simple transcription method of the Encyclopedia of Islam (Istanbul 1993) published by the Ministry of National Education was used. The original text of the anonymous gazavatname has been included in the appendices of the study for the benefit of researchers who want it.
Benzer Tezler
- Özdemiroğlu Osman Paşa ve Dönemi: 1527-1585
Özdemiroğlu Osman Paşa and his reing: 1527-1585
REYHAN ŞAHİN ALLAHVERDİ
Doktora
Türkçe
2012
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN
- Habeşistan'dan Kafkasya'ya bir Osmanlı Paşası: Özdemiroğlu Osman Paşa
An Ottoman Pasha from Abyssinia to Caucasia: Özdemiroğlu Osman Pasha
ÇETİN SUNGUR
- Rahimizade İbrahim Harimi Çavuş'un 'Zafername-i Sultan Murad Han' adlı eserinin transkripsiyonu
Başlık çevirisi yok
ÇETİN SUNGUR
- Resimli bir Osmanlı tarihi: Âsafî Paşa'nın Şecâatnâme'si'
Illustrated Ottoman history: Secaatname of Asafi Pasha
GÖNÜL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarUludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZEREN TANINDI