Çakalca Karadoğan höyük kazısında bulunan terrakotta figürinler
Discovered at Çakalca Karadoğan mound figurines on terracotta
- Tez No: 799043
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AKIN TEMÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, Terrakotta Figürin, Kybele, Çakalca-Karadoğan Höyüğü, Samsun Arkaik Helenistik, Archeology, Terracotta Figurine, Kybele, Çakalca-Karadoğan Tumulus, Samsun Archaic Hellenistic
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu çalışmada, Samsun'un Atakum İlçesinde yer alan Çakalca Karadoğan Höyüğünde 2009 yılında gerçekleştirilen kurtarma kazısında ele geçen terrakotta figürinler ele alınmıştır. Söz konusu figürinler; tahtta oturan poloslu kybele figürleri poloslu kybele figürin başları, oturan kadın figürinleri, oturan kadın figürin parçaları, kadın figürin başları, kuşlu kore figürinleri, kouros figürinleri, cinsiyeti tanımlanamayan baş parçaları, kaide parçaları, tanımlanamayan figürin parçaları, bağımsız vücut parçaları, binicili at parçası ve savaşçı başı olmak üzere on üç gurup altında incelenmiştir. Yürütülen bu çalışmada amaç, Çakalca Karadoğan Höyüğünde ele geçen bu figürinleri genel itibarla katalog çalışması şeklinde değerlendirerek bilim dünyasına sunmaktır. Figürinlerde genel olarak; gözler badem şeklinde ve çekik, bazı figürin parçalarında gözlerde göz bebeği mevcut, yüzlerde arkaik döneme özgü gülümseme vardır, saçlar yine arkaik dönem özelliklerini yansıtır şekilde başın arka kısmında, iri yatay ve dikey bukleler oluşturmuş, bazı figürinlerde ise saçlar bukleler halinde göğüs üzerine sarkıtılmıştır. Alt kısımlarında pişirme esnasında oluşabilecek tahribatı engellemek için buhar tahliye deliklerinin olduğu figürinler de dikkat çekicidir. Çakalca Karadoğan Höyükte ele geçen eserlerden önemli bir grubu da elinde kuş tutan koreler oluşturmaktadır. Bunların haricinde belirtilen kazıda, helenistik döneme tarihlendirilebilecek hareket kazanmış vücut uzuvları da (Kol, bacak, ayak) ele geçmiştir. Çalışmada figürinlerin benzerlerine ulaşılmış ve yapılan değerlendirilmeler neticesinde ele geçen eserlerin farklı tip ve dönemlere ait oldukları görülmüş ve figürinlerin buluntu yerlerinin botros olabileceği kanaatine varılmıştır. Çakalca Karadoğan Höyükte ele geçen figürinlerin arkaik dönem ile birlikte helenistik denemi de kapsadığı söylenebilir. Söz konusu höyükte yapılan çalışmalar sonucunda Samsun'un Arkaik, klasik ve Helenistik dönemi hakkında önemli veriler elde edilmiştir. Ele geçen buluntular eşiğinde yapılan değerlendirmeler sonucu, Samsun'un Miletos kolonisi olduğu, Karadeniz bölgesinde şimdiye kadar tespit edilmiş en erken tarihli Kybele kültünün varlığını gösteren ilk ipuçları Çakalca Karadoğan Höyüğünde ele geçen figürinler olduğu, antik kaynaklarda geçen kolonizasyon sürecine dair verilen tarih aralığına en yakın arkeolojik materyal grubunun bu figürinler olduğu da söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, terracotta figurines found in the rescue excavation carried out in 2009 in Çakalca Karadoğan Tumulus located in the Atakum District of Samsun are discussed. The figurines in question; cybele figurines with polos seated on the throne, cybele figurine heads with polos, seated female figurines, seated female figurine parts, female figurine heads, korean bird figurines, kouros figurines, gender unidentified head parts, pedestal fragments, unidentified figurine parts, independent body parts, rider horse fragment and examined under thirteen groups, including the warrior head. The aim of this study is to present these figurines found in Çakalca Karadoğan Tumulus to the scientific world by evaluating them as a catalog study in general. In figurines in general; The eyes are almond-shaped and slanted, some figurine pieces have pupils in the eyes, there are smiles peculiar to the archaic period on the faces, the hair has formed large horizontal and vertical curls on the back of the head, reflecting the characteristics of the archaic period, and in some figurines, the hair is hung in curls on the chest. The figurines with steam evacuation holes on the lower parts to prevent damage that may occur during cooking are also noteworthy. An important group of artifacts unearthed in Çakalca Karadoğan Höyük is the chorea holding a bird in their hands. Apart from these, body parts (arms, legs, feet) that have gained movement, which can be dated to the Hellenistic period, were also found in the mentioned excavation. In the study, similar figurines were reached and as a result of the evaluations, it was seen that the artifacts found belonged to different types and periods, and it was concluded that the find places of the figurines could be botros. It can be said that the figurines unearthed in Çakalca Karadoğan Höyük include the Hellenistic period as well as the archaic period. As a result of the studies carried out in the mound in question, important data were obtained about the Archaic, classical and Hellenistic periods of Samsun. As a result of the evaluations made on the threshold of the unearthed finds, the first clues showing the existence of the earliest dated Cybele cult in the Black Sea region, that Samsun was a Miletos colony, are the figurines found in Çakalca Karadoğan Tumulus, and the closest archaeological site to the date range given in the ancient sources regarding the colonization process. It can also be said that the material group is these figurines.
Benzer Tezler
- Miletos ve kolonilerinde Aphrodite Oikous kültü
Aphrodite Oikous cult in Miletos and its colonies
ONUR UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN EREN
- Arkaik dönemden Geç Roma dönemine kadar Amisos
From Archaic to Late Roman period Amisos
ORHAN ALPER ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT YİĞİTPAŞA
- Patlatma kaynaklı titreşimlerin sonlu elemanlar yöntemi ile analizi
Analysis of blast-induced ground vibrations by the finite elements method
MUNKH-ERDENE JADAMBAA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULKADİR KARADOĞAN
- İstanbul Çatalca Binkılıç bölgesindeki oligosen yaşlı kiloluşumlarının jeokimyasal incelenmesi
Geochemical investigation of oligocene aged clayoccurrences in Catalca Binkiliç region, Istanbul
FERİDUN HACILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZTÜRK
- İstanbul'un bazı park bahçe alanlarında toprak özelliklerinin belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
K.SELİM GÖNENSİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN ÇEPEL