Okul çağı çocuklarında lokal anestezi uygulamasında anlat-göster-uygula yönteminin dental kaygı üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluati̇on of TELL-SHOW-DO method on dental anxiety in school-age chi̇ldren local anesthesi̇a i̇njecti̇on
- Tez No: 802795
- Danışmanlar: DOÇ. MUSTAFA SARP KAYA
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Anlat-Göster-Uygula, dental kaygı, lokal anestezi, HFD, çocuk diş hekimliği, Tell-show-do, dental anxiety, local anesthesia
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Diş Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Dental kaygı endişe durumu olarak tanımlanır, diş hekimi ziyareti/tedavisinden önce meydana gelir ve genellikle tüm farklı dental korkuları kapsayacak bir terimdir. Dental enjeksiyon kaygısı dental kaygının en sık bildirilen nedenidir. Diş çürüklerinin tedavisinde lokal anestezi uygulaması sıklıkla gerekmektedir. Diş hekimi ziyaretinde ise kaygıyı azaltmak adına iletişim temelli davranış rehberliği yöntemleri uygulanmaktadır. Şiddetli kaygı durumlarında ise bazı durumlarda ileri davranış rehberliği tekniklerine başvurmak gerekebilir. Bunlar içerisinde“anlat- göster- uygula”en sık kullanılan ve ebeveynlerin çoğunluğu tarafından uygulanması onaylanan bir iletişim yoludur. Çalışmamızda lokal anestezi uygulanırken anlat-göster-uygula (TSD) yöntemiyle enjektörün tanıtılmasının çocuğun kaygısı üzerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmaya kliniğimize başvuran bukkal infiltrasyon lokal anestezisiyle diş tedavisi gerekliliği bulunan; daha önce enjeksiyonla diş tedavisi yapılmamış, acil tedavi ve özel bakım gereksinimi olmayan 17'si kız 12'si erkek 5- 7 yaş arası toplam 29 çocuk velinin onamı alınarak dahil edildi. İlk randevu alıştırma niteliğinde olup enjeksiyon gerektirmeyecek türden koruyucu işlem (fissür örtücü, flor, politür) uygulandı. Alıştırma randevusunun sonunda çocuğun sürekli kaygısı alıştırma randevusunun sonunda“klinikte diş tedavisi olan bir çocuğu çizer misin”komutuyla resimle projekte edilen HFD (Bir İnsan Çiz) skalasıyla ve ebeveyn yanıtına dayalı Çocuklarda Dişhekimliği Korkusu Alt Skalası (ÇDKAS) ile değerlendirildi. Annenin- birinci derece bakım verenin kaygısını ölçmek için Modifiye Dental Kaygı (MDAS) Ölçeği ve Dental anksiyete envanteri kısa formu (S-DAI) kullanıldı. Çocuğun tedavideki uyumu Frankl Davranış Skalası (FDS) ile değerlendirildi. Örneklemin yarısına 2. randevuda TSD davranış rehberliği ile enjektör ve ekipmanları tanıtılarak diğer yarısına 3. randevuda tanıtılarak enjeksiyon yapılıp her çocuk kendi içinde kontrollü olarak değerlendirildi. Enjektör gösterilen grupta şırınga için içi boş tüp benzetmesi yapılarak şırınga ile iğne gibi ekipmanlar çocuğun gözü önünde birleştirildikten sonra enjeksiyon işlemine geçildi. Enjeksiyon sonrası anlık kaygıyı belirlemek için çocuğa nasıl hissettiği sorularak anlık kaygı 5 adet yüz resmi içeren Yüz Görüntüsü Ölçeği (FIS) ne göre değerlendirildi. 2. ve 3. randevuların sonunda çocuk tarafından resimle projekte edilen sürekli kaygı ölçümü alıştırma randevusundaki gibi resim çizdirilerek yapıldı. Enjektörün saklanarak enjeksiyonun yapıldığı randevuda enjektör ve ekipmanları çocuğun görüş alanının dışında tutularak gözler kapalı biçimde uygulandı. Enjeksiyon sonrası anlık kaygıyı belirlemek için çocuğa nasıl hissettiği sorularak FIS'a göre değerlendirme yapıldı. Çocuğun anestezi uygulanan randevulardaki uyumu Modifiye Frankl Davranış Skalası (MFDS) ile anestezi uygulamasına bağlı ağrı miktarı ise enjeksiyon sırası, öncesi ve enjeksiyon sonrası video kayıtlarına bakılarak Ses-Göz-Motor (SEM) ölçeğiyle değerlendirildi. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için Spearman's korelasyon testi, bağımsız örneklem t testi, Mann Whitney U testi kullanıldı. Verilerin tanımlayıcı istatistikleri medyan, min-maks, ortalama, standart sapma olarak verildi. Anlamlılık p< 0.05 düzeyinde değerlendirildi. Enjektörün gösterilip gösterilmemesine bağlı olmaksızın: 2.ve 3. randevularda; çocuk tarafından resimle projekte edilen sürekli dental kaygı (p=0.740), lokal anesteziye karşı davranış uyumu (p=0.085), ebeveyn yanıtına dayalı çocuğun sürekli kaygısı ve ebeveynin dental kaygısı arasındaki ilişki (p=0.585); 2. ve 3. randevulardaki enjeksiyon sırasındaki ağrı (0.471), 3. randevudaki enjeksiyon öncesi ve sonrası ağrı ilişkisi (p=0.135) anlamlı bulunmadı. 2. ve 3. randevularda anlık dental kaygı ilişkisi (r=0.491 p=0.007 orta düzey uyum), 2. randevudaki enjeksiyon öncesi ve sonrası ağrı ilişkisi (r=0.422 p=0.023 orta düzey uyum) anlamlı bulundu. 3. randevuda enjeksiyon sırasındaki ağrı değerleri enjektör ve ekipmanları gösterildiği ve gösterilmediğinde farklı bulunmadı (p=803) Cinsiyete göre değerlendirme yapıldığında ebeveyn yanıtına dayalı çocuğun sürekli kaygı (p=0.947), alıştırma randevusu çocuk tarafından resimle projekte edilen sürekli dental kaygı (p=0.303); enjektörün gösterilme sırasının: enjektörün ilk kez 2. randevuda gösterildiği çocuklar ile ilk kez 3. randevuda gösterildiği çocuklar arasında anlık dental kaygı (p=0.447) (p=0.731), lokal anesteziye karşı uyum (p=0.635) (p=0.106), çocuk tarafından resimle projekte edilen sürekli dental kaygı (p=0.317) (p=0.877), enjeksiyon sırasındaki ağrı arasında (p=0.175) (p=0.803) anlamlı fark bulunmadı. Çalışmamızda ebeveyn kaygı düzeyinin, cinsiyetin, enjektörü gösterip göstermemenin veya gösterme sırasının kaygı düzeyine, ağrıya ve anestezi sırasındaki davranışlara etkisi olmadığı saptandı. Bu sebeple genel kanının aksine Okul çağı çocuklarında (5-7 yaş) TSD yöntemi kullanılarak enjektör gösterilerek de tedavilerin yapılabilabileceği düşüncesindeyiz
Özet (Çeviri)
Dental anxiety is defined as a state of anxiety that occurs before a dental visit/treatment and is a term that usually encompasses all the different dentistry related fears. Dental injection anxiety is the most reported cause of dental anxiety. Local anesthesia is often required in the treatment of dental caries. Communication-based behavioral guidance methods are applied to reduce anxiety during visits to the dentist. Among these,“tell-show-do”is the most frequently used communication method and is approved by most parents. In our study, it was aimed to examine the effect of introducing the injector with the tell-show-do (TSD) method on the child's anxiety during local anesthesia injection. Children seeking dental treatment in our faculty clinic between 5-7 years of age in dental treatment need with buccal infiltration local anesthesia, who did not receive dental treatment with injection before, not requiring urgent dental treatment, without special medical needs, were included after obtaining the consent of their parents for our study. The first appointment was intended for adapting the children to dental setting and a preventive procedure (fissure sealant, fluoride, prophylaxis) that does not require injections was utilized for this purpose. At the end of the appointment, the child's trait anxiety was assessed with the HFD (Human Figure Drawing) scale, which was projected with a drawing with the command“Can you draw a child receiving dental treatment at the clinic”at the end of the adaptation appointment, and with the Children's Fear Survey Schedule-Dental Subscale (CFSS-DS) based on parent response. The Modified Dental Anxiety (MDAS) Scale and the Dental Anxiety Inventory Short Form (S-DAI) were used to measure the anxiety of the parent. The child's behaviour during treatment was evaluated using the Frankl Scale (FS). İnjectors its apparatus was introduced to half of the children was introduced to 2nd appointment, and the other half 3. rd appointment using TSD was introduced. Each child was evaluated in a controlled manner. İnjector and its apparatus were described as a hollow tube and the syringe and needle were assembled in front of the child before injection. To determine the state anxiety after injection, the child was asked how he felt, and the state anxiety was evaluated using a five-level rating face image scale (FIS). At the end of the 2nd and 3rd appointments, the trait anxiety measurement, was assessed again using HFD during the appointment the injector were hiddden, the injector and its parts were kept out of the child's field of vision and administered with eyes closed. To determine the state anxiety after the injection, the child was evaluated according to the FIS by asking how he felt. The behaviour of the child was evaluated with the Modified Frankl Behavior Scale (MFDS) during injection, and pain during, before and after the injection was assessed with Sound-Eye-Motor (SEM) scale from video records by another rater. Descriptive statistics of the data were conveyed as mean, standard deviation and median, min- max. Spearman's correlation test, independent sample t test and Mann Whitney U test were used for statistical analysis. Statistical significance was set at p< 0.05 level. Regardless of whether the injector is shown or not: at the 2nd and 3rd appointments; the correlation between the child's trait dental anxiety drawed by the child (p=0.740), child's behaviour during local anesthesia (p=0.085), the child's trait anxiety based on the parent's response, and the parent's dental anxiety (p=0.585); The correlation between pain during the injection (0.471) in the 2nd and 3rd appointments, before and after the injection in the 3rd appointment (p=0.135) was not significant. The correlation between state dental anxiety at the 2nd and 3rd appointments (r=0.491 p=0.007 moderate agreement), and the correlation between pre- and post-injection pain at the 2nd appointment (r=0.422 p=0.023 moderate agreement) were found significant. At the 2nd appointment, pain values during injection were not different between the cases where the injector and apparatus were shown and not. When evaluated according to gender, the child's trait anxiety based on the parent's response (p=0.947), the child's adaptation appointment projected with HFD (p=0.303); The order of showing the syringe: 2nd and 3rd appointments to state dental anxiety (p=0.447) (p=0.731), child's behaviour during local anesthesia (p=0.635) (p=0.106), trait dental anxiety projected by the child with drawing (p=. 0.317) (p=0.877), the effect on pain during injection (p=0.175) (p=0.803) was not significant. In our study, it was determined that parental anxiety level, gender, showing the injector or the order of showing had no effect on anxiety level, pain perception and behavior during injection. For this reason, contrary to the general belief, we think that treatment can also be performed by showing the injector using the TSD method in school-age children (5-7 years old).
Benzer Tezler
- Trabzon ilinde yaşayan 6-18 yaş arasındaki okul çağı çocuklarında arı venomuna bağlı allerjik reaksiyonların sıklığı, klinik ve laboratuvar özellikleri
Prevalence and clinical and laboratory characteristics of bee venom allergy in 6-18 year old urban school children living in Trabzon
ÖZGE BABA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZIL ORHAN
- Aydın ili yenidoğan ve annelerinde idrar iyot düzeyleri ve tiroid fonksiyon testleri
Urinary iodine levels and thyroid function tests of neonates and their mothers in aydin
PINAR ÖZKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜNEVVER TÜRKMEN
- Boğaz enfeksiyonu nedeni olan A grubu beta hemolitik streptokokların M protein tiplerinin 'emm' gen sekans analizi ile belirlenmesi
Determination of M types of group A beta hemolytic streptococci by 'emm' sequencing analyse
GÜLÇİN AKCA
- İlköğretim okulu öğrencilerinde kızamık aşılamasından bir yıl sonra kızamık aşı etkinliğinin ve kızamıkcık ve kabakulak seroprevalansının bir yıllık değişiminin ELISA yöntemi ile değerlendirilmesi
The efficacy of vaccination against measles before and one year after the vaccination for measles elimination programme; and one-year variation in mumps and rubella seroprevalences in a group of primary school students who had not received rubella mumps vaccine by enzyme-linked immunosorbent assay
IŞIL MARAL
- Okul öncesi çağı çocuklarına dönük hazırlanmış dürüstlük konulu öykülerin içerik analizi
Content analysis of stories for preschoolers about honesty
CEMİL ÖZTEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİBEL DAL