Diyarbakır koşullarında bazı makarnalık buğday hatlarının verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi
The investigation of yield and quality traits of some durum wheat lines in Diyarbakır conditions
- Tez No: 803052
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ YÜRÜRDURMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Türkiye'de özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi, sahip olduğu ekolojik özelliklerinden dolayı ülkemizin makarnalık buğday kuşağı olarak bilinmektedir. Yapılan araştırmalara göre, makarnalık buğday yetiştiriciliği yönünden, Türkiye'de en uygun iklim bölgesi olarak Güneydoğu Anadolu bölgesi tespit edilmiştir. Yetiştiricilik yönünden uygun ekolojik koşullara sahip olmamıza rağmen makarna sanayisinin istediği kaliteye sahip makarnalık buğday üretimi konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Öte yandan çeşit ıslahı çalışmaları hastalık ve zararlılara dayanıklılık, değişen pazar ve tüketici tercihleri gibi nedenlere bağlı olarak süreklilik gerektirmektedir. Bu nedenle, buğdayda çeşit geliştirme çalışmaları ülkemizde aralıksız sürdürülmeye çalışılmaktadır. 2020/21 yetiştirme sezonunda Diyarbakır ilinde sulu koşullarda yürütülen çalışmamızda CIMMYT tarafından geliştirilen Uluslararası Makarnalık Buğday Denemesi (IDYN) kapsamında 5 kontrol, 45 genotip kullanılmıştır. Latis deneme desenine göre yürütülen çalışmada tane verimi (kg/da), hektolitre ağırlığı (kg/hl), bin dane ağırlığı (g), bitki boyu (cm), başaklanma gün sayısı, protein (%), SDS (%) ve renk değerleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre DW 30 no'lu genotip 881.01 kg/da ile kontrol çeşitlerini de geçerek en yüksek tane verimine ulaşan genotiptir. Bin dane ağırlığı ve protein de DW 44 no'lu genotip tüm genotipleri geride bırakarak en yüksek değerlere ulaşmıştır. Bulgulara göre protein ve renk değerlerinde en yüksek değere sahip olan DW 44 no'lu genotip tane veriminde en düşük değere sahip genotip olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç literatürlerce de desteklenen verim ve kalite arasındaki ters orantıyla örtüşmektedir. Ayrıca, tane veriminde en yüksek değere sahip olan DW 33 nolu genotip başaklanma gün sayısı en az olan genotip olarak tespit edilmiştir. Bu sonuca göre, 2020/21 sezonunda yaşanan kurak stresinde erkenci olan genotiplerin kuraklık stresinden kaçındığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In Turkey, especially the Southeastern Anatolia Region is known as the durum wheat belt of our country due to its ecological characteristics. According to the researches, Southeastern Anatolia region has been determined as the most suitable climatic region in Turkey in terms of durum wheat cultivation. Although we have suitable ecological conditions in terms of cultivation, there are problems in the production of durum wheat with the quality desired by the pasta industry. On the other hand, variety breeding studies require continuity due to reasons such as resistance to diseases and pests, changing market and consumer preferences. For this reason, efforts to develop varieties in wheat are tried to be continued uninterruptedly in our country. In our study conducted in irrigated conditions in Diyarbakır in the 2020/21 growing season, 5 control 45 genotypes were used within the scope of the International Durum Wheat Experiment (IDYN) developed by CIMMYT. In the study carried out according to the lattice trial design, grain yield (kg/da), hectoliter weight (kg/hl), thousand grain weight (g), plant height (cm), number of days to spike, protein (%), SDS (%) and color values were examined. According to the results obtained, genotype DW 30 is the genotype reaching the highest grain yield, surpassing the control varieties with 881.01 kg/da. Thousand grain weight and protein number DW 44 genotype surpassed all genotypes and reached the highest values. According to the findings, genotype DW 44, which has the highest value in protein and color values, was determined as the genotype with the lowest value in grain yield. This result is consistent with the inverse ratio between yield and quality, which is also supported by the literature. In addition, genotype DW 33, which has the highest grain yield, was determined as the genotype with the lowest number of days to spike. According to this result, it was determined that the genotypes that were early in the drought stress experienced in the 2020/21 season avoided drought stress.
Benzer Tezler
- Diyarbakır koşullarında bazı uluslararası ileri kademe makarnalık buğday materyalinin tarımsal özelliklerinin incelenmesi
An assessment on some agronomic characteristic of some international durum wheat advanced lines in Diyarbakir
MERVE BAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN ÖZBERK
- Organik, düşük gübre girdili ve konvansiyonel koşullarda makarnalık buğday (Triticum durum L.) genotiplerinin morfolojik, fizyolojik ve moleküler karakterizasyonu
Morphological, physiological and molecular characterization of durum wheat (Triticum durum L.) genotypes under organic, low fertilizer input and conventional conditions
REMZİ ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKINCI
DOÇ. DR. BEHCET İNAL
- Diyarbakır koşullarında yerel ve güncel makarnalık buğday genotiplerinde verim ve bazı kalite özelliklerinin incelenmesi
Investigation of yield and some quality characteristics of local and current durum wheat genotypes under Diyarbakir conditions
FATİME BAYKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ATAK
- Çanakkale koşullarında bazı makarnalık buğday çeşitlerinde kuru madde, azot birikimi ve taşınmasının değerlendirilmesi
Evaluation of biomass and nitrogen accumulation and translocation in some durum wheat cultivars grown under the Canakkale condition
ESİN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT AKÇURA