Geri Dön

Evlilik doyumu ve toplumsal cinsiyet rollerine dair tutumlar arasındaki ilişkinin cinsel öz yeterlik ve ilişkisel öz yeterlik aracılığı ile yapısal bir model çerçevesinde sınanması

Testing the relationship between marital satisfaction and attitudes to gender roles through sexual self-efficacy and relational self-efficacy in structual model framework

PDF İndir

  1. Tez No: 803380
  2. Yazar: MAARİF MAMMADOV
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 148

Özet

Amaç: Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve evlilik doyumu arasındaki ilişki bağlamında ilişkide öz yeterlik ve cinsel öz yeterlik düzeylerinin aracılık rolünü Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) aracılığıyla incelemektir. Bu hedef doğrultusunda oluşturulan ve araştırma kapsamında test edilen model kadınlar ve erkekler için ayrı ayrı sınanmıştır. Yöntem: İlişkisel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada evli bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve evlilik doyum düzeyleri arasındaki ilişkide, ilişkide öz yeterlik ve cinsel öz yeterliğin aracılık rolü incelenmiştir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırma yöntemine başvurulmuş ve modelin test edilmesinde YEM kullanılmıştır. Araştırmanın değişkenleri evli bireylerin evlilik doyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları, ilişkideki öz yeterlikleri ve cinsel öz yeterlik düzeyleridir. Bu araştırmanın çalışma grubunu evlilik ilişkisi devam eden 276 erkek ve 374'ü kadın olmak üzere toplam 650 birey oluşturmaktadır. Mevcut araştırmada seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutum Ölçeği, İlişki Özyeterlik Ölçeği, Cinsel Özyeterlik Ölçeği ve Evlilik Yaşam Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ele alınan değişkenlerin ölçülmesinde kullanılan tüm ölçme araçlarının yapı geçerlilikleri test edilmiştir. Bulgular: YEM analizleri sonucunda doğrudan etkiler değerlendirildiğinde; erkek cinsiyet rolü ile ilişkide özyeterlik arasındaki yolun anlamlı ve pozitif yönde olduğu, ilişkide özyeterlik ile cinsel özyeterlik arasındaki yolun da anlamlı ve pozitif yönde olduğu, son olarak cinsel özyeterliğin evli bireylerin evlilik doyumlarını doğrudan pozitif yönde yordadığı tespit edilmiştir. Diğer doğrudan etkiler ise anlamlı bulunmamıştır. Elde edilen model evli bireylerin evlilik doyumlarının %12'sini açıklamıştır. Sonuç olarak, yukarıda gösterilen değerler çerçevesinde, evli bireylerin ilişkide öz yeterlikleri ve cinsel öz yeterliklerinin erkek cinsiyet rolü ile evlilik doyumları arasındaki ilişkide aracı role sahip olduğu söylenebilir. Evli bireylerin ilişkide öz yeterlik ve cinsel öz yeterliklerinin erkek cinsiyet rolü ile evlilik doyumları arasında dolaylı aracılık etkilerinin anlamlı olduğu belirlenmiştir b= 0.075, 95% GA [0.012, 0.317]. Benzer şekilde, ilişkide öz yeterlik ile evlilik doyumu arasında cinsel özyeterliğin aracı olduğu dolaylı etkiler de anlamlıdır b= 0.091, 95% GA [0.049, 0.149]. Diğer taraftan, modelde yer alan diğer dolaylı etkiler anlamlı değildir. Bu sonuca dayalı olarak, evli bireylerin erkek cinsiyet rollerinin ilişkide öz yeterlik ve cinsel öz yeterlikleri aracılığıyla evlilik doyumlarını etkilediği ifade edilebilir. Erkekler ve kadınlar için ayrı ayrı test edilen her iki modelde de toplumsal cinsiyet rollerinden sadece erkek cinsiyet rolü ile evlilik doyumu arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur. Sonuç olarak, genel modelde olduğu gibi sonuçlar her iki model için de benzer çıkmıştır. Ayrıca, açıklanan varyansın erkeklerde kadınlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın amacı doğrultusunda, evli bireylerin evlilik doyumuna ilişkin bir model önerisi sunulmuştur. Test edilen yapısal modelde; toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutum (erkek cinsiyet rolü) ilişkide özyeterliği pozitif yönde ve anlamlı düzeyde, ilişkide özyeterlik cinsel özyeterliği pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ve cinsel özyeterlik de evlilik doyumunu pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordamıştır. Mevcut çalışmanın, doyum sağlanan evlilik ilişkisinde toplumsal cinsiyet rolleri, özyeterlik ve cinselliğin oynadığı rolleri belirlemeye yönelik yürütülebilecek daha geniş ve kapsayıcı araştırmaların bir parçası olabileceği düşünülmektedir. Elde edilen bulgular çerçevesinde hem uygulayıcılara hem de araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Purpose: The goal of this research was to examine the mediating role of self-efficacy and sexual self-efficacy levels in the relationship between married individuals' attitudes towards gender roles and marital satisfaction through Structural Equation Modelling (SEM). The model, which was created in line with this goal and tested within the scope of the research, was tested separately for female and male. Method: In this study, which was carried out in relational screening model, the mediating role of self-efficacy and sexual self-efficacy in the relationship between married individuals' attitudes towards gender roles and marital satisfaction levels were examined. In this research, causal comparison method, which is one of the quantitative research methods, were used and SEM was performed to test the model. The variables of the study are marital satisfaction, attitudes towards gender roles, relationship self-efficacy and sexual self-efficacy levels of married individuals. The research was based on a sample of 650 individuals who were in an ongoing marital relationship, consisting of 276 male and 374 female. In the present study, convenient sampling method, which is one of the non-random sampling methods, was used. The The Demographics Form, Social Gender Roles Attitude Scale, the Relationship Self-Efficacy Scale, the Sexual Self-Efficacy Scale and the Marriage Life Scale were used as data collection tools in the current study. The construct validity of all measurement tools used to measure the variables within the scope of the research was tested. Results: Considering the direct effects obtained from SEM analyses; the path between male gender role and relationship self-efficacy was significant and positive, the path between relationship self-efficacy and sexual self-efficacy was significant and positive and finally sexual self-efficacy directly predicted the marital satisfaction of married individuals positively. Other direct effects, however, were not significant. The model explained 12% of the marital satisfaction of married individuals. As a result, within the framework of the values shown above, it can be said that the relationship self-efficacy and sexual self-efficacy of married individuals have a mediating role between male gender role and marital satisfaction. Indirect effects in which married individuals' relationship self-efficacy and sexual self-efficacy mediate the link between male gender role and marital satisfaction were significant b= 0.075, 95% CI [0.012, 0.317]. Similarly, indirect effects mediated by sexual self-efficacy between relationship self-efficacy and marital satisfaction were also significant b= 0.091, 95% CI [0.049, 0.149]. On the other hand, other indirect effects in the model were not significant. Based on this result, it can be stated that male gender roles of married individuals affect their marital satisfaction through their relationship self-efficacy and sexual self-efficacy. In both models tested separately for female and male, only the relationship between male gender roles and marital satisfaction was found to be significant. As a result, the results were similar for both models as in the general model. Moreover, the explained variance was found to be higher in males than females. Conclusion and Suggestions: In line with the purpose of the research, a proposed model was presented for the marital satisfaction of married individuals. In the tested structural model, traditional attitude towards gender roles (male gender role) positively and significantly predicted relationship self-efficacy, relationship self-efficacy positively and significantly predicted sexual self-efficacy, and sexual self-efficacy positively and significantly predicted marital satisfaction. It is considered that the present study may be a part of broader and inclusive research that can be conducted to determine the roles played by gender roles, self-efficacy, and sexuality in a satisfied marital relationship. Within the framework of the findings obtained, suggestions for both practitioners and researchers were presented.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    505223

    Evli bireylerde evlilik doyumunu yordayan değişkenlerin incelenmesi

    Examinations of variables that predict marital satisfaction in married individuals

    İREM BEDİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BELMA GÖLGE

  2. Tez No

    300316

    Evli ve çalışan yetişkinlikerin toplumsal cinsiyet rolleri ile evlilik doyumu ve iş doyumu ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of relation between gender roles, marital satisfaction and job satisfaction of married and working adults

    BURÇİN ANAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    PsikolojiÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN AKBAŞ

  3. Tez No

    433505

    Evli bireylerde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların, evlilik doyumuna ve psikolojik iyi oluş durumuna etkisinin incelenmesi

    An investigation of the attitude of married individuals towards social gender roles and its effects on the marriage satisfaction and psychological well-being

    KÜBRA KAPLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikolojiBeykent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT

  4. Tez No

    677343

    Özel bakım merkezlerinde çalışan kadınların meslek tercihleri ve yaşam doyumlarının toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi

    Examination of profession preferences and life satisfaction of women working in special care centers in terms of gender

    BÜŞRA KERVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    SosyolojiKocaeli Üniversitesi

    Kadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞBA KONAKLI

  5. Tez No

    331738

    Evli bireylerin evlilik kalitesi toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi

    Investigation of the relationship between marrital quality, attitudes towards gender roles and life satisfaction among the married individual

    SEMANUR KODAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    PsikolojiAtatürk Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAŞARAN GENÇDOĞAN

Geri Dön