Post-truth çağda medya okuryazarlığı: Yalan içeriklere yönelik bir farkındalık araştırması
Media literacy in the post-turth era: A survey on the awareness of false content
- Tez No: 806380
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKSEL GÖKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Dijital iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte kitle iletişim araçlarının yapısında ve iletişim süreçlerinde medyana gelen değişimler, haberin üretimine ilişkin epistemik koşulların yanı sıra toplumsal bilginin ve toplumsal gerçekliğin üretiminde de bazı değişimleri beraberinde getirmiştir. Bu değişim ve dönüşümlerin beraberinde getirdiği etik tartışmaların, son yıllarda özellikle post-truth olgusu ve bununla ilişkili çeşitli kavramlar çerçevesinde sıkılıkla tartışıldığı görülmektedir.“Kamuoyunun şekillenmesinde kişisel inançların ve duyguların, nesnel gerçeklerden etkili olması”durumunu ifade eden bir sıfat olarak ele alınan post-truth kavramı, Türkçeye“hakikat ötesi”,“hakikat sonrası”,“hakikatin değersizleştirilmesi/önemsizleşmesi”,“gerçeklik ötesi”,“gerçeklik sonrası”gibi farklı şekillerde çevrilmektedir. Bu bağlamda çevrimiçi ortamların en önemli dezavantajlarından birini oluşturan ve gerçekliğe ilişkin nesnel bilgilerin elde edilmesine yönelik ciddi bir engel oluşturarak özellikle daha genç ve duyarlı nesiller açısından yanlış bilgilenmenin tetikleyicisi konumunda olan yalan içeriklerin üretilmesi ve yayılmasına yönelik tartışmalar, medya okuryazarlığını merkeze alan akademik, politik ve sosyal alanların da ilgi odağı haline gelmiştir. Nitekim medyanın toplumsal alana ve gündelik yaşama artan orandaki etkisi, post-truth ortamla mücadelede medya okuryazarlığının önemini ortaya koymuş ve etkin medya okuryazarlığına yönelik tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Medya okuryazarlığı kavramına ve uygulamalarına ilişkin olarak günümüz koşulları ile uyumlu bir perspektif geliştirmeye yönelik olan bu araştırmanın temel amacı genç yetişkin bireylerden oluşan üniversite öğrencilerinin yeni medya okuryazarlığı becerileri bağlamında genelde medya ve haber ortamlarına, özelde ise yalan içeriklere yönelik algılarının ve deneyimlerinin belirlenmesi yoluyla medya ortamlarındaki konumlarının yanı sıra üretime ve katılıma ilişkin özelliklerinin incelenmesidir. Araştırmada öğrencilerin yeni medya okuryazarlığı beceri düzeylerinin belirlenmesi amacıyla“yeni medya okuryazarlık ölçeği”uygulanmış ve elde edilen bulguların, araştırmanın bir sonraki aşamasında nitel çalışma ile derinlemesine bir şekilde incelenmesi sağlanmıştır. Dolayısıyla çalışma, karma yöntem araştırması ile yürütülmüştür. Araştırmanın nicel aşamasına yönelik örneklemini Şırnak Üniversitesi'nde öğrenim gören 379 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel aşamanın çalışma grubunu ise örneklem grubunda yer alan 30 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada yeni medya okuryazarlığı genel puan ortalamalarında“yüksek”düzeyde bir sonucun elde edilmesine rağmen fonksiyonel ve eleştirel düzeylere ilişkin boyutlarda“üretim”e dönük algıların,“tüketim”e dönük algılara oranla daha düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, genel ortalamalar açısından değerlendirildiğinde,“eleştirel üretim”boyutuna ilişkin düzeylerin yeni medya okuryazarlığının diğer tüm alt boyutlarından daha düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, araştırmanın nitel aşamasında uygulanan görüşme formu ve öğrencilerle yapılan derinlemesine görüşmeler ile ayrıntılı olarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Due to the development of digital communication technologies, the changes in the structure of the mass media and the media in the communication processes have brought along some changes in the production of social knowledge and social reality, as well as the epistemic conditions regarding the production of news. It is seen that the ethical debates brought about by these changes and transformations have been frequently discussed in recent years, especially within the framework of the post-truth phenomenon and various related concepts. Post-truth is considered as an adjective that expresses the situation where“personal beliefs and feelings are effective from objective facts in the process of shaping public opinion”. In this context, discussions on the production and dissemination of false content, which constitutes one of the most important disadvantages of online environments and creates a serious obstacle to obtaining objective information about reality, triggering misinformation, especially for younger and sensitive generations, have led to academic, political and social issues centered on media literacy. As a matter of fact, the increasing effect of the media on the social field and daily life has revealed the importance of media literacy in the fight against the post-truth environment and has brought along discussions on effective media literacy. The main purpose of this research, which aims to develop a perspective compatible with today's conditions regarding the concept and practices of media literacy, is to determine the position of university students consisting of young adult individuals in media environments by examining their perceptions and experiences of media and news environments in general, and false content in particular, in the context of new media literacy skills. as well as examining the characteristics of production and participation. In the research,“new media literacy scale”was applied in order to determine the new media literacy skill levels of the students and the findings were examined in depth with a qualitative study in the next stage of the research. Therefore, the study was conducted with the mixed method research. The sample in the quantitative phase consists of 379 students studying at Şırnak University. The study group of the qualitative stage consists of 30 students in the sample group. As a result of the research, although a“high”level result was obtained in the new media literacy general score averages, it was determined that the perceptions of“production”in the dimensions of functional and critical levels were lower than the perceptions of“consumption”. The findings obtained from the study revealed that, in terms of general averages, the levels of“critical production”dimension were lower than all other sub-dimensions of new media literacy. The findings were examined in detail through the interview form applied in the qualitative phase of the research and in-depth interviews with the students.
Benzer Tezler
- Post-truth çağda yeni medyada gerçeklik: Bireylerin yeni medya okuryazarlığı ve epistemolojik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Truth in new media in the age of post-truth: Examining the relationships between individuals' new media literacy and epistemological beliefs
CEM YÜCETÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR AKYOL
- Post truth çağda ideolojik farklılıkların medya içeriklerine yansıması: Boğaziçi Üniversitesi protestoları örneği
The reflection of ideological differences on media content in the post-truth age: The example of Boğaziçi Univesity protests
ESRA KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZÇAĞLAYAN
- Post truth çağda habercilik: Doğrulama platformları üzerinden inceleme
Journalism in the post-truth age: Examination through verification platforms
ELİF NUR AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonErciyes ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİLEM TUĞBA KOÇ
- Post-truth çağda COVID-19 aşı karşıtlığı haberleri: 11 Eylül mitingi örneği̇
COVID-19 anti-vaccine news in the post-truth age: The example of the September 11 rent
ZÜLEYHAN BEŞLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKSEL AYMAZ
- Post-truth (Gerçek ötesi) kavramının yeni medya üzerinden incelenmesine yönelik uygulamalı bir araştırma
An applied research about post-truth concept for analysing in terms of new media
REYHAN ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halkla İlişkilerSelçuk ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KOÇAK