Rakoviçe köyü'nün sosyo-ekonomik yapısı ve 1850 Vidin İsyanı
The socio-economic structure of Rakovitsa village and the Revolt of 1850 Vidin
- Tez No: 807867
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA ADITATAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Rakoviçe-i Kebir, Vidin, 1850 Vidin İsyanı, Rakovice-i Kebir, Vidin, 1850 Vidin Revolt
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
Rakoviçe-i Kebir köyü, Tuna Nehri kıyısında Rumeli'yi orta ve kuzey Avrupa'ya bağlayan stratejik öneme sahip bir kale-şehir olan Vidin'in idari bölgesindedir. Osmanlı hakimiyetinde Vidin, uzun tarihi seyir içinde uc, sınır veya müstahkem kale olarak askeri önceliğini sürdürmüştür. Şehir her zaman yoğun askeri ve idari bir nüfus barındırmıştır. Bu askeri önemi, Tuna Nehrinin ulaşım ve ticaret imkanlarıyla pekişmiş, çeşitli etnik ve dini topluluklardan, ticaret ve zanaat erbabını kendine çekmiştir. Vidin'e bağlı yerleşim birimlerinin sosyal ve ekonomik gelişimi de şehrin bu konumu ve önemi çerçevesinde şekillenmiştir. Bu bağlamda Osmanlı tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden Karlofça Antlaşması (1699), öncelikle Rumeli bölgesinde uzun erimli ve kapsamlı sosyal ve ekonomik etkiler meydana getirmiştir. Vidin ve çevresinin mevcut askeri önemi artmakla birlikte sosyal ve ekonomik yapıyı dönüştürecek yeni bir yapılanmaya gidilmiştir. Bu yapılanma, köylüleri Bulgar aristokrasisi boyarların siyasi, hukuki ve ekonomik tahakkümünden, merkezi idarenin güvencesi altına alan Osmanlı idari anlayışından kopuşa yol açtı. Özellikle Vidin ve çevresinde artan askeri masrafların karşılanması, idari yapıda askerleri öne çıkardı. Buna paralel olarak gittikçe merkezi idareden uzaklaşan askeri yapının geçirdiği değişim, sınır bölgelerinde ayrışması zorlaşan savaş-isyan veya asker-eşkıya sorunlarını ortaya çıkardı. Bu koşullar altında özellikle bölgedeki köylülerin maruz kaldığı çok yönlü baskı, XIX. yüzyılda Osmanlı idaresine karşı çıkan isyanların, gayrimüslim unsurların ulusal bağımsızlık mücadelesine evrilmesinde etkili olmuştur. 1850 Vidin İsyanın çıkış sebepleri arasında köylülerin maruz kaldığı idari ve ekonomik baskılar vurgulanmıştır. Vidin'deki askeri sınıf ile yerel temsilcilerin çıkar ilişkilerinin, köylüler üzerinde bir sömürü düzeni kurduğu tarif edilmiştir. Bu tezde, Vidin'e yakın ve 1850 Vidin İsyanının çıkış noktalarından Rakoviçe-i Kebir köyünün isyan öncesi sosyal ve ekonomik yapısının anlaşılması amaçlanmıştır. Söz konusu yapının anlaşılmasında tam da dönemin köye ait resmi kaynaklarının içerdiği nicel veriler, bölgenin tarihi, siyasi, sosyal ve ekonomik gelişimiyle değerlendirilmiştir. Sosyal ve ekonomik yapıya odaklanan sosyal bilim yönelimli bir tarih anlayışı ile isyanın sebeplerinin açıklanmasına katkı sağlanmıştır. Diğer taraftan bu verilerin, bir köyün sosyal ekonomik yapısının anlaşılmasına sağlayacağı katkının sınırlarına dikkat çekilmiştir. Vidin'e bağlı tüm yerleşim birimleri üzerine yapılacak benzer çalışmalarla bölgedeki toprağın tasarruf yapısı ile sosyal ve ekonomik ilişkiler ağının ortaya çıkarılması gerekliliği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The village of Rakovice-i Kebir is in the administrative region of Vidin, a strategically important fortress city connecting Rumelia to central and northern Europe on the banks of the Danube. Under the Ottoman rule, in its long historical course, Vidin as a border or fortified castle maintained its military priority. Vidin has always hosted a dense military and administrative population. This military importance has reinforced by the transportation and trade opportunities of the Danube, and it attracted traders and artisans from various ethnic and religious communities. In this context, the Treaty of Karlowitz (1699) caused a turning point in Ottoman history and had long-term and comprehensive social and economic effects in the Rumeli region. With the increasing military importance of Vidin and its surroundings, a new structure result will transform the social and economic structure. This restructuring led to a break with the Ottoman administrative understanding, which placed the peasants under the guarantee of the central administration, from the political, legal, and economic domination of the Bulgarian aristocracy, boyars. Above all, the financing of increasing military expenses in and around Vidin brought the soldiers forward in the administrative structure. Parallel to this, the change in the military context, gradually moving away from the central administration, revealed the war-riot or soldier-bandit problems that became difficult to separate in the border regions. Under these conditions, the multi-faceted oppression of the villagers was affected by the non-Muslim elements' rebellions against the Ottoman administration in the nineteenth century to the national independence struggle in the evolution. Among the reasons for the 1850 Vidin Revolts were the administrative and economic pressures on villagers emphasized. There was a description that the interest relations of the military class and local representatives in Vidin established an exploitation order on the peasants. That thesis aimed at understanding the social and economic structure of Rakovice-i kebir village, which is close to Vidin and one of the starting points of the rebellion just before the 1850 Vidin Revolt. Quantitative data from the official sources evaluated the historical, political, social, and economic developments to understand the socio-economic structure of the village. It has contributed to the explain of the causes of the rebellion through a social science-oriented history understanding that focuses on the social and economic structure. Moreover, the limits of the contribution of these data noticed drawn. Similar studies to be carried out on all settlements will help to understand the savings structure of the land and the social and economic relations network of the region.
Benzer Tezler
- 1992 yılı öncesinde Yugoslavya'da grafik baskı/resim ölçüleri ve eserlerinde anlatım biçimleri
Graphic printing/painting pioneers and their styles in Yugoslavia until 1992
ENVER RAKOVİCA
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiPROF. SÜLEYMAN SAİM TEKCAN