Sinema ve mimarlık etkileşimi bağlamında Türk sinemasında İstanbul kent ölçeğinde değişen mekân kurguları
Changing spatial configurations at the urban scale of İstanbul in Turkish cinema in the context of the interaction between cinema and architecture
- Tez No: 811403
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAMURAN MEHMET ARSLANTEPE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, İletişim Bilimleri, İç Mimari ve Dekorasyon, Architecture, Communication Sciences, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 278
Özet
Sinema ve mimarlıkta ortak bir tasarım aracı olarak ön plana çıkan mekânın iletişimsel boyutuna odaklanan bu çalışma, insan ve mekân iletişimi bağlamında Türk sinemasında kent mekânı olarak İstanbul'u kullanan filmlerde mimari mekânların kullanımı ve taşıdıkları anlamlar açısından gerçekleşen değişim ve dönüşümleri araştırmayı amaçlamaktadır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, insan ve mekân arasındaki iletişim sürecinin nasıl işlediği, çalışmanın odak noktası olan kent mekânının imgesel boyutu, kentleşme olgusu ile birlikte insan ve kent arasındaki iletişimin nasıl değiştiği ile ilgili kuramsal anlatımlar yer almaktadır. İkinci bölüm, sinema ve mimarlık disiplinleri açısından mekânın taşıdığı anlam, ortak anlatım öğeleri ve mekânın kullanım biçimlerine ilişkin tanım ve kuramsal anlatımları içermektedir. Çalışmanın film çözümlemelerini içeren üçüncü bölümünde ise 1960 ile 2000'li yıllar arasında Türk sinemasında kent mekânı olarak İstanbul'u kullanan filmler içerisinden çalışmanın amacına yönelik örneklem olarak seçilen on iki film,“Geleneksel ve Modern Karşıtlığında İstanbul”,“Göç Edilen Yuva Olarak İstanbul”,“Tekinsiz Bir Kent Olarak İstanbul”ve“Yabancı Bir Kent Olarak İstanbul”olmak üzere dört ayrı dönem başlığı altında gruplandırılmakta ve filmlerde kullanılan kentsel mekânlar ve iç mekânlar, film kareleri üzerinden düz anlam ve yan anlam düzeyinde göstergebilimsel yöntem ile çözümlenmektedir. Çözümlemeler neticesinde elde edilen nitel veriler doğrultusunda dönemler içerisinde ve arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. Aynı dönem içerisindeki filmlerde mekân kullanımı ve anlamları açısından benzerlikler bulunurken dönemler arasındaki karşılaştırmalar neticesinde kentin mimari dokusunda ve mekân kullanım biçimlerinde gerçekleşen fiziksel değişimlerin insan ile kent arasındaki iletişim biçimini ve mekânlara yüklenen anlamları da değiştirdiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Focusing on the communicative dimension of space, which comes to the fore as a common design tool in cinema and architecture, this study aims to investigate the changes and transformations in terms of the use of architectural spaces and the meanings they carry in films that use Istanbul as an urban space in Turkish cinema in the context of human and space communication. The first part of the study, which consists of three parts, includes theoretical explanations about how the communication process between humans and space works, the imaginary dimension of the urban space, which is the focus of the study, and how the communication between humans and city has changed with the phenomenon of urbanization. The second section includes definitions and theoretical explanations about the meaning of space in terms of cinema and architecture disciplines, common narrative elements and ways of using space. In the third part of the study, which includes film analysis, twelve films selected as a sample for the purpose of the study among the films that use Istanbul as an urban space in Turkish cinema between 1960 and 2000s are grouped under four different period headings, namely“İstanbul in the Contrast of Traditional and Modern,”“İstanbul as a Home of Migration,”“İstanbul as an Uncanny City”and“İstanbul as a Foreign City,”and the urban spaces and interiors used in the films are analyzed by semiotic method at the level of literal and connotative meaning through film frames. In line with the qualitative data obtained from the analysis, a comparison was made within and between the periods. While there are similarities in terms of the use and meanings of space in the films within the same period, as a result of the comparisons between periods, it has been determined that the physical changes in the architectural texture of the city and the ways of using space have also changed the course of communication between people and the city and the meanings attributed to the spaces.
Benzer Tezler
- Yeni Türk sinemasında İstanbul kent imgeleri
Urban images of İstanbul in recent Turkish cinema
TUĞÇE KAYAARASI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Kültür Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATOŞ ADİLOĞLU
- Representation of Istanbul Atatürk Airport in Yeşilçam Cinema
İstanbul Atatürk Havalimanı'nın Yeşilçam Sinemasında temsili
HAZAL OKUMUŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE GÖNLÜGÜR
- Sinemada mekan kimliği ve atmosfer kurgusu; Nuri Bilge Ceylan'nın Kış Uykusu filmi üzerinden incelenmesi
Investigation of atmosphere fiction and space identity in cinema on Nuri Bilge Ceylan's Winter Sleep movie
SERAP KÜRKÇÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL BAŞARIK AYTEKİN
- Sinemada görsel deneyim ve mimarlık
Architecture and visual experience in cinema
GÜL KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜNKUT AKIN
- Kültür, mekan ve sinema: Yeşim Ustaoğlu filmleri
Culture, space and cinema: Yeşim Ustaoğlu films
ŞÖLEN KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASU BEŞGEN