Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli evlilik öncesi ilişki güçlendirme programının psikolojik esneklik ve ilişki kabulü üzerine etkisi
The effect of the acceptance and commitment therapy directed premarital relationship strengthening program on psychological flexibility and relationship acceptance
- Tez No: 811777
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu araştırmada, evlilik öncesindeki bireyler için Kabul ve Kararlılık Terapisi Yönelimli Evlilik Öncesi İlişki Güçlendirme Programı'nın (KKT-EÖİGP) psikolojik esneklik ve ilişki kabulü üzerine etkisi incelenmiştir. Araştırmada yarı deneysel desenlerden ön test, son test, izleme kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak Psikolojik Esneklik Ölçeği (PEÖ) ve İlişki Kabul Ölçeği (İKÖ) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında İlişki Kabul Ölçeği'nin Türkçeye uyarlaması yapılmıştır. Ayrıca çalışma kapsamında Kabul ve Kararlılık Terapisi temel alınarak Sosyal Öğrenme Kuramı, Danışan Merkezli Kuram ve Psiko-sosyal Gelişim Kuramı ile desteklenerek 8 haftalık KKT-EÖİGP geliştirilmiş, programın etkililiğin sınanmasına ilişkin uygulama süreci 6 çift ile yürütülmüştür. Bu çiftlerin 3'ü deney 3'ü kontrol grubunda yer almaktadır. Deney grubuna KKT-EÖİGP uygulanmış, kontrol grubuna ise katılımcılardan katılım talebi gelmediği için herhangi bir uygulama yapılamamıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi ile Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmış ayrıca bireysel değişimlerin anlamlılığını göstermek amacıyla Klinik Anlamlılık testi yapılmıştır. Ayrıca programın etkililiğini belirlemeye yönelik nicel ölçümlere ek olarak deney grubundan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile alınan görüşler incelenmiştir. Buradan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda KKT-EÖİGP'un evlilik öncesindeki bireylerin psikolojik esnekliklerini ve ilişki kabullerini artırmada etkili olduğu ve 8 hafta sonra da bu etkinin sürdüğü tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda programın psikolojik esneklik ve ilişki kabulü üzerinde etkili olduğuna yönelik değerlendirmelerin olduğu görülmüştür. Programın katılımcıların ilişkilerine yönelik farkındalık düzeylerine önemli katkıları olduğu belirtilmiştir. Elde edilen bulgular sunularak alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. Araştırmacılara, araştırma ve sonuçlara dayanılarak öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the effects of ACT-Oriented Premarital Relationship Strengthening Program (ACT-PRSP) on psychological flexibility and relationship acceptance were examined. Participants of the study consisted of couples who had been in a relationship for six months and whose immediate families (at least of the partners') know about the ongoing romantic relationship or those who were engaged. The study was designed as quasi-experimental pre-test, post-test, follow-up with control group. Data were collected through Psychological Flexibility Scale (PFS) and Relationship Acceptance Questionnaire (RAQ). As a part of the research, Relationship Acceptance Questionnaire was adapted to Turkish. In addition, 8-week ACT-PRSP was developed based on Acceptance and Commitment Therapy, supported by Social Learning Theory, Client-Centered Theory and Psycho-social Development Theory. In order to test the effectiveness of the program, it was applied with 6 couples. 3 of these couples were assigned to the experimental group, and 3 to the control group. ACT-PRSP was applied to the experimental group, and no application was made with the control group as there was no request from the participants. Mann Whitney U and Wilcoxon Signed Rank tests were used in the analysis of the data, and the Clinical Significance test was used to examine the significance of individual changes. In addition to the quantitative measurements utilized to determine the effectiveness of the program, the opinions received from the experimental group via a semi-structured interview form were examined. Content analysis was used in the analysis of the data obtained here. Findings of the study indicated that ACT-PRSP was effective in increasing the psychological flexibility and relationship acceptance of premarital individuals, and that this effect continued after 8 weeks. The qualitative aspect of the study revealed evaluations indicating that the program had effects on psychological flexibility and relationship acceptance. It was stated that the program made significant contributions to the skills and relationships of the participants. The findings were presented and discussed in relation with the existing literature. Suggestions were made to the researchers based on the results.
Benzer Tezler
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli grup terapisinin ergenlerde aşırı internet kullanımı ve psikolojik esneklik üzerindeki etkisi
Effects of acceptance and commitment therapy oriented group therapy on adolescents' excessive internet use and psychological flexibility
BEYZA ÖZTÜRK İŞLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının engelli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik esneklik, ölüm kaygısı, tükenmişlik ve yaşam doyumu düzeyleri üzerindeki etkisi
The effect of acceptance and commitment oriented psycho-education program on the psychological flexibility, death anxiety, burnout and life satisfaction levels of parents with disabled children
MEVLÜT MARUFOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUAT TANHAN
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin psikolojik esneklik, psikolojik sağlamlık ve depresif belirti düzeylerine etkisi
The effect of acceptance and commitment therapy oriented psycho-educational program on psychological flexibility, psychological resilience and depressive symptom levels of adolescents
MEHMET SIDDIK VANGÖLÜ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUAT TANHAN
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin psikolojik esneklik düzeyi üzerine etkisi
The effect of acceptance and commitment therapy oriented psychoeducation program on psychological flexibility level of university students
YASEMİN ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2025
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KUMCAĞIZ
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli aşkın ebeveynlik grup psikoeğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin sınanması
Development and testing of the effectiveness of transcendent parenting group psychoeducation program based on acceptance and commitment therapy
ARCA ADIGÜZEL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATILGAN ERÖZKAN