İmam Mâtürîdî ve tabiat
Imām Māturīdī and nature
- Tez No: 812268
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu tez İmam Mâtürîdî'nin tabiat kavramına yaklaşımını ele almaktadır. Tabiat kavramı klasik literatürde çok farklı anlamları ihtiva etmektedir. Bizim araştırmamızda ise eşyanın yaratılışı itibariyle aslî özelliklere sahip olup, tabiî olarak fiillerini meydana getirebilen, soğukluk, sıcaklık, ıslaklık ve kuruluk unsurlarının karışımından eşyanın oluşumunu iddia eden kullanımı bağlamında incelenmektedir. Onun yaşadığı dönem incelendiğinde âlimlerin tabiat kavramına yaklaşımlarının genel olarak âlem tasavvurlarına göre şekillendiği gözlemlenebilir. Ancak Mâtürîdî'nin âlem anlayışlarından hangisini benimsediği hususu da net değildir. Güncel araştırmalarda onun atomcu, tabiatçı, atomcu tabiatçı veya ne atomcu ne de tabiatçı âlem tasavvuruna sahip olduğu yönünde tezler ileri sürülmektedir. Bundan mütevellit onun eserlerinde sıklıkla değindiği tabiat kavramının âlem tasavvurunda nasıl bir konumda bulunduğu da mevcut çalışmalarda tam olarak ortaya konulamamaktadır. Diğer taraftan onun tabiat kavramına sisteminde yer vermesi, tabiatçı olduğu veya tabiatçılığı benimsememekle beraber dehrî tabiatçılara cevap vermek için bir varsayım olarak kullandığı şeklinde araştırmacılar tarafından farklı yorumlanmaktadır. Bu zorluklara binaen Mâtürîdî'nin tabiat kavramı yaklaşımına bazı güncel çalışmalarda dolaylı olarak değinilse de ayrıntılı ve müstakil bir araştırmada ele alınmamıştır. Bu doğrultuda tezde İmam Mâtürîdî'nin tabiat kavramını bilgi, kozmoloji, ulûhiyyet ve insan konuları çerçevesinde nasıl ele aldığı incelenecektir. Bu noktada onun günümüze ulaşan eserleri başta olmak üzere konu hakkındaki güncel kitap ve makalelere de başvurularak konu olabildiğince araştırılacaktır. Matüridi'nin tabiat kavramı başta olmak üzere ilgili kavramlara yaklaşımı netleştirilmeye çalışılacak, şayet bu mümkün değilse tartışmalar kapsamında öne sürülen görüşler değerlendirilip farkındalık artırılacaktır. Sonuç itibariyle tartışma bütün cepheleriyle göz önüne alınarak onun birçok konuda sıklıkla tabiat kavramına atıfta bulunduğu ve kendisinin“atomcu tabiatçı”bir tabiat anlayışına sahip olduğu ifade edilebilir.
Özet (Çeviri)
This thesis deals with Imām Māturīdī's approach to the concept of nature (ṭabʿ). Although the concept of has different meanings in the classical literature, this study refers to the usage of the word that things have an essential internal constitution in the way they are created as they are understood to be a mixture of fundemental qualities such as coldness, heat, wetness, and dryness. When the period in which Imām Māturīdī lived is examined, it can be observed that the way scholars conceptualized nature is generally shaped according to their broader conception of the universe (ʿālam). However, it is not clear which of the different universe conceptions Imām Māturīdī adopted during his lifetime. In current research, it is possible to see all kinds of claims that Imām Māturīdī had an atomist, naturalist, atomist-naturalist or neither atomist nor naturalist conception of the world. Consequently, the full meaning of the concept of nature in Imām Māturīdī's works, which he frequently invokes, has not been settled. On the other hand, him giving the concept of nature a crucial place in his theology is interpreted differently by researchers, either that he is a naturalist himself or that he is turning the concept of the naturalists against them without himself adopting it. Due to these difficulties, Imām Māturīdī's approach to the concept of nature has not been addressed in a detailed and standalone study, although it is indirectly mentioned in some research. In this direction, it will be explained how Imām Māturīdī handled the concept of nature in the context of knowledge, cosmology, divinity, and humanity. To this effect, the subject will be investigated thoroughly by referring to primary, which are Imām Māturīdī's own works, and secondary sources. Imām Māturīdī's approach to the abovementioned concepts, in particular“nature,”will be clarified. If such a clarification is not achievable, the viewpoints in contemporary debates will be evaluated and reviewed. In conclusion, after having considered all aspects of the problem, it will be stated that the concept of nature has a vital place in Imām Māturīdī's thought and that he has an“atomist-naturalist”understanding of nature.
Benzer Tezler
- İmâm Mâtürîdî'ye göre bir şeyin insanın tabiatına uygunluğunun veya aykırılığının şer'î hükmüne etkisi
Imam Maturidi's approach to the effect of the suitability of the thing to the nature of human being and its violation on its İslamic ruling
MUTLU ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ YARGI
- İmam Mâtürîdî'nin düşünce sisteminde ahlak
The morality in the thought system of İmam Mâtürîdî
NİMET ATEŞ
Doktora
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK
- Tabâtabâî'nin El-Mîzân isimli tefsirinde Müteşâbihu'l-Kur'ân
Mutashabih Al-Quran in Tabâtabâî's tafseer Al-Mîzân
MURAT TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAHATTİN ÖZ
- İmam Mâtürîdî ve İmam Gazzâlî'nin nübüvvet konusundaki görüşlerinin mukayesesi
Comparison of the prophethood views of Imam Maturidi and Imam Ghazali
MUHAMMED KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KENAN ŞAHİN
- İmam Mâtürîdî ve Alvin Plantinga'da kötülük problemine sunulan çözüm önerileri
A comparative case between al-Māturīdī and Alvin Plantinga's responses to the problem of evil
FEICHAL ABDOU MOUMOUNI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SÜRURİ