Neoliberalizmin kent mekânına yansımaları: İstanbul Süleymaniye'de seçkinleştirme pratikleri
Reflections of neoliberalism on urban space: Gentrification practices in İstanbul Süleymaniye
- Tez No: 812273
- Danışmanlar: PROF. DR. BURAK SAMİ GÜLBOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu çalışmada İstanbul Süleymaniye bölgesinin 2005 yılında 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamında kentsel yenileme alanı ilan edilmesiyle başlayan ancak bağlamı uluslararası, ulusal ve yerel düzeylerde politik, ekonomik ve sosyal politikalarla birlikte oluşan, İstanbul Süleymaniye'deki seçkinleştirme pratikleri incelenmeye çalışılmıştır. 1980'li yıllardan itibaren hegemonik bir proje olarak dünyada kendini kabul ettiren neoliberalizm, kapitalizmin özgül bir biçimi olduğu ölçüde, kentlerle ve kentlerin yeniden yapılanmasıyla diyalektik bir ilişki kurmaktadır. Bu bağlamda 1980'li yıllardan itibaren kentlerde yaşanan dönüşümleri anlamanın yolu neoliberalizmden geçerken neoliberalizmi anlamanın yolu da kentlerden geçmektedir. Neoliberal dönemde kent merkezleri küreselleşmenin, finansallaşmanın, rekabetin, hizmet sektörünün mekânı olmuştur. Daha önceden işçi sınıfının yerleştiği merkezler olan kent merkezleri, artık, sermayenin bir mekân üretim aracı olarak keşfettiği ve sermaye birikiminin hizmetine sunabileceği mekânlara dönüşmüştür. Bu kapsamda kent merkezlerinde mekânlar yeniden üretilmiş, bu mekânların eski sahipleri yerinden edilmiş ve bu mekânlar gittikçe büyüyen yeni orta-üst sınıfın yeni ikamet yerleri olmaya başlamıştır. Seçkinleştirme olarak adlandırılan bu süreç, dolayısıyla, politik-ekonomik dönüşümle ve neoliberalizmle yakından ilişkilidir. Bununla birlikte neoliberalizm eşitsiz coğrafi bir şekilde gelişmektedir. Bunun anlamı neoliberal pratiklerin mevcut kurumsal ve sosyal yapıya göre farklılık göstermesidir. Bu sebeple İstanbul Süleymaniye'deki seçkinleştirme süreçleri incelenirken neoliberalizm ve kent ilişkisinin bir bütün olarak incelenmesine ek olarak kentsel mekânın dönüşümündeki kurumsal, sosyal ve hatta kültürel yapı da dikkate alınmıştır. Bu bağlamda, bu tezde, genelden özele gidilmeye çalışılarak neoliberalizm ve kent sürecinin incelenmesiyle başlayan ve daha sonra seçkinleştirme süreçleri ve Süleymaniye'deki seçkinleştirme pratiklerine doğru ilerleyen bir yöntem kurgulanmıştır. Bu sayede, bu çalışmanın temel hedefi olan, İstanbul Süleymaniye'deki mekânsal dönüşümün mahiyetinin ve nedenlerinin politik-ekonomik dönüşümle birlikte bir bütün olarak incelenmesi hedefine ulaşılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it has been tried to examine gentrification practices in İstanbul Süleymaniye which it has been started with the declaration of İstanbul Süleymaniye as an urban renewal area within the scope of Law No. 5366 on the Renewal, Protection, and Use of Worn Historical and Cultural Immovable Assets but whose context was formed together with political, economic and social policies at international, national and local levels. Neoliberalism, which has been accepted in the world as a hegemonic project since the 1980s, establishes a dialectical relationship with cities and their restructuring processes. In this context, while the way to understand the transformations experienced in the cities since the 1980s is through neoliberalism, the way to understand neoliberalism is through cities. In the neoliberal era, city centres have been the places of globalization, financialization, competition, and the service industry. Urban centres, which were previously the centres where the working class settled, have now turned into spaces that capital has discovered as means of production of the space and can put into the service of capital accumulation. In this context, the spaces in the city centres were reproduced, the former owners of these spaces were displaced, and these spaces became the new residences of the new middle-upper class, which was growing. This process, called gentrification, is thus closely related to political-economic transformation and neoliberalism. However, neoliberalism develops in an uneven geographical manner. This means that neoliberal practices differ according to the existing institutional and social structure. For this reason, while examining the processes of exclusivity in Süleymaniye, İstanbul in addition to examining the relationship between neoliberalism and the city as a whole, the institutional, social, and even cultural structure in the transformation of urban space was also taken into account in this thesis. Within this scope, in this thesis, a method, which starts with the examination of neoliberalism and the urban process by trying to go from the general to the specific and then progresses to the processes of gentrification practices in İstanbul Süleymaniye, has been constructed. In this way, the main objective of this study, which is the aim of examining the nature and causes of the spatial transformation in İstanbul Süleymaniye, together with the political-economic transformation, has been tried to be achieved.
Benzer Tezler
- Neoliberal politikalar etkisinde mekânsal kimlik inşası: Eskişehir yolu bakanlık binaları
Spatial ideentity construction under the influence of neoliberal policies: Ministry buildings in eskişehir road
İREM NUR TOKUROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DUYGU KAÇAR
- Neoliberal kent politikaları ekseninde bir endüstri mirasının dönüşümü: Haliç Tersaneleri
Transformation of an industrial heritage on the axis of neoliberal urban policies: Haliç Shipyards
ŞULE TEPE
- Neoliberalizmin kent üzerindeki sosyo-mekânsal etkisi: Ankara örneği
Socio-spatial impact of neoliberalism on the city: The case study of Ankara
FATIMA UYANIKER KIRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN ÇINAR
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN