Trabzon ve Rize'de sağlık hizmetleri ve salgın hastalıklar (1923-1960)
Health services and epidemic diseases in Trabzon and Rize (1923-1960)
- Tez No: 814092
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Sağlık Kurumları Yönetimi, Tarih, Public Health, Health Care Management, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Türkiye Cumhuriyeti, Trablusgarp, Balkan ve Birinci Dünya Savaşı gibi savaşlar silsilesi sürecinin sonunda kurulmuştur. Savaşlar, ülkede büyük oranda nüfus kaybıyla birlikte, demografik dengelerde değişime neden olmuştur. Bu durum, özellikle sağlık hizmetlerinin sekteye uğraması sonucunu doğurmuş ve halkın olumsuz koşullarda yaşam mücadelesi vermesine sebep olmuştur. Uzun süren savaşlar sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ni sağlık alanında bekleyen en büyük sorun, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkardığı Salgın hastalıkları önleyecek çözümlerin bulunması olmuştur. Salgın hastalıklarla mücadelenin insani, sosyo-ekonomik ve stratejik önemi sebebi ile zor şartlar içinde önemli mücadeleler verilmiştir. Atatürk Dönemi'nde alınan tedbirler, kanun ve yasalar bunların dışında oluşturulan sağlık teşkilatları, kamu kuruluşları ile hastalık önemli ölçüde kontrol altına alınabilmiş, halk sağlık alanında bilinçlendirilmişti. Trabzon ve Rize'de sağlık alanında sıkıntılar yaşayan şehirlerdendi. İki komşu şehrin sahilde bulunması ve Rus işgali döneminde geçiş güzergâhında da yer alması hastalıkların yayılmasında etken olmuştu. Liman kenti olan Trabzon'da hastalıkların şehirde ve daha sonra çevre komşu illere yayılması sıklıkla görülmekteydi. Cihan Harbi sonrasında yaşanan göçler ve Milli Mücadele, Trabzon ve Rize'de sağlık hizmetleri alanında sorunlar yaşamasına neden olmuştu. Rize'den tedavi için Trabzon'a gelenler burada hastalığın daha da artmasına neden olduğu gibi Trabzon'dan da Rize'ye hastalıklar taşınmıştı. Trabzon ve Rize'de sıtma, verem, frengi, difteri, tifo, grip, çiçek, veba, kolera gibi salgınların dışında mevsimsel ve yöreye has olan kancalı kurt, guatr ve kemik hastalıkları da vardı. İki şehirde sağlık alanında, Sağlık Bakanlığı, diğer bakanlıklar, şehirde kurulan hastane, dispanserler, belediye, cemiyetler ve eczaneler hizmette bulunmuşlardır. Basında da sürekli hastalıklar hakkında yapılması gerekenler vatandaşlara aktarılarak bilinçlendirilmişti. 1923 yılında başlanan mücadele 1960 yılına gelindiğinde, sağlık hizmetleri ülke genelinde arttığı gibi Trabzon ve Rize'de önemli bir konuma ulaşmış, bulaşıcı hastalıkların etkileri azalmış, salgın konumunda olan bir hastalık kalmamıştı. 1923- 1960 yılında Trabzon ve Rize'de sağlık hizmeti alanında önemli gelişmeler yaşandığı gibi sözü edilen dönem aralığında salgın hastalıklar da görülmüştü. Bu çalışmada bahsedilen tarih aralığında, Trabzon ve Rize'deki sağlık durumu, yapılan hizmetler ve salgınlarla mücadele hakkında bilgi verilecektir.
Özet (Çeviri)
The Republic of Turkey was established at the end of a series of wars, including the Turkish War of Independence, the Balkan Wars, and World War I. These wars resulted in significant population loss and demographic changes in the country. This situation led to disruptions in healthcare services, causing the people to struggle with adverse conditions. The biggest challenge awaiting the Republic of Turkey in the field of health was finding solutions to prevent epidemic diseases caused by infectious agents. Due to the humanitarian, socio- economic, and strategic importance of combating epidemics, significant efforts were made under challenging circumstances. Measures, laws, and regulations taken during the Atatürk era, as well as the establishment of healthcare organizations and public institutions, contributed to the substantial control of diseases and raising public awareness in the field of health. Trabzon and Rize were among the cities experiencing difficulties in the healthcare sector. Being located on the coast and on the transit route during the Russian occupation played a role in the spread of diseases. In the port city of Trabzon, the spread of diseases within the city and later to neighboring provinces was frequently observed. The migrations following the end of World War I and the Turkish War of Independence resulted in healthcare challenges in Trabzon and Rize. People coming from Rize to Trabzon for treatment contributed to the further spread of diseases, and diseases were also transmitted from Trabzon to Rize. In addition to epidemics such as malaria, tuberculosis, syphilis, diphtheria, typhus, influenza, smallpox, plague, and cholera, Trabzon and Rize also faced seasonal and region-specific diseases such as hookworm, goiter, and bone diseases. The Ministry of Health, along with other ministries, hospitals, dispensaries, municipalities, societies, and pharmacies, provided healthcare services in both cities. The media constantly informed the public about necessary measures and raised awareness regarding diseases. By the time of 1960, the struggle that began in 1923 had resulted in improved healthcare services nationwide, including significant progress in Trabzon and Rize. The effects of infectious diseases had decreased, and there were no longer any epidemic diseases present. Between 1923 and 1960, Trabzon and Rize experienced significant developments in healthcare services, as well as instances of epidemic diseases. This study aims to provide information about the healthcare status, services provided, and efforts to combat epidemics in Trabzon and Rize during the mentioned time period.
Benzer Tezler
- Liderliğin açık etme (Whistleblowing) ve işgören sesliliğine etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolü: Sağlık sektörü araştırması
The mediating role of organizational commitment in the impact of leadership on whistleblowing and employee vocality: Medical research
MURAT AYAR
- Endemık guatr bölgesı şehırlerı olan Trabzon ve Rize'de yaşayan sığırlarda T3, T4, TSH, CA, P, MG, alp düzeylerının ıncelenmesı
Investigation of T3, T4, TSH, calcium, phosphorus, magnesium, alkaline phosphatase levels in cattles living in trabzon and rize being endemic goitre regions
ASİYE NUR MELTEM KAL
Doktora
Türkçe
2014
Veteriner Hekimliğiİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKADİR UYSAL
- Türkiye'de tarım politikalarında kadının toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında incelenmesi: Çay yetiştiriciliğinde kadının yeri
An evaluation of woman with respect to gender equality at agricultural policies in Turkey: The role of women in tea cultivation
ZELİHA YASAN ATASEVEN
- Osman Ağa ve Giresun alayının Milli Mücadeledeki yeri (1919-1923)
The Place and significance of Osman Ağa and the Giresun regiment in the National Struggle (1919-1923)
HÜSEYİN TATLI
- Uzak doğu sporları ile ilgilenen sporcularda benlik saygısı ve zihinsel dayanıklılık
Self-esteem and mental toughness in athletes who interested in far eastern sports
AYŞEGÜL GÖKÇE GAYRETLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRİ AYDOĞAN