Türk-İslam Cild Sanatı'nda yekpare kalıplı minyatür kompozisyonlu bazı cild eserlerin tezyini açıdan incelenmesi
An examination of some bind works with monocolia molded miniature composition in Turkish-Islamic Bind Art in terms of decoration
- Tez No: 816936
- Danışmanlar: PROF. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 371
Özet
Türk-İslam Cilt Sanatı onlarca farklı teknik ile uygulanmış eserleri ve mazisi 8. yüzyıla uzanan tarihi ile en kadim sanatlarımızdan bir tanesidir. İlk uygulamaları Uygurların“pustaka”ismini verdiği örneklerde ve Karahoça kurganlarında bulunan ahşap üzeri deri kaplı ciltlerde veya aynı dönemde cilt yapan Mısır Kıptilerinin yazılı sayfalara yaptıkları deriden cilt kutularıyla görülmektedir. Zaman içerisinde Memlükler, Anadolu Beylikleri, Anadolu Selçukluları ve Osmanlı İmparatorluğu'nda gelişen ve geniş bir coğrafyaya yayılan Cilt veya Teclid Sanatı 16. Yy da zirveye ulaşmıştır. Araştırmamızın başında Türk-İslam Cilt Sanatı tarihçesi, cilt çeşitleri, kullanılan malzeme, aletler ve makineler açıklanmıştır. Bugüne kadar tespit edilen Cilt çeşitlerinden farklı olarak, araştırma kapsamında incelenen ve“Yekpare Kalıplı Minyatür Kompozisyonlu Cilt”olarak nitelendirdiğimiz cilt çeşidini, diğer yekpare kalıplı ciltlerden ayıran özellik, tam bir minyatür kompozisyonu barındırmasıdır. Ayrıca Yekpare kalıplı minyatürlü pek çok cilt tespit ettiğimiz için de ayrı bir cilt çeşidi olarak tanımlanması gerekliliği açıktır. Bu ciltlerin, tespit ettiklerimiz ve bu araştırma kapsamında incelediklerimiz haricinde, henüz gün yüzüne çıkmamış, yayımlanmamış daha fazla örneği olduğu kanaatini taşımaktayız. Araştırmamız tespit edilen bu yeni cilt çeşidinin, 7 kitap cildinde bulunan 10 farklı yekpare minyatür kalıplı cilt örneğinin detaylı incelenmesinden oluşmaktadır. İncelemeler tespit edilen ciltlerin oldukça detaylı çizimlerini, bu çizimlerden elde edilen verilerin analizleri ile bu tasarımların betimlemelerini ihtiva etmektedir. Ayrıca her cildin içerisinde eğer kitabı var ise bu kitap ve yazarları hakkında da geniş bir araştırma yapılmış ve konunun bütünlüğüne katkı sağlaması amacıyla araştırmamızda yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkish-Islamic Bookbinding Art is one of our most ancient arts with its works applied with dozens of different techniques and its history dating back to the 8th century. The first applications are seen in the examples called“pustaka”by the Uyghurs and in the leather-covered leather-covered bindings found in the Karahoça kurgans or in the leather binding boxes made by the Egyptian Copts who made the bindings in the same period. The Art of Binding or Tajlid, which developed over time in the Mamluks, Anatolian Principalities, Anatolian Seljuks and the Ottoman Empire and spread over a wide geography, reached its peak in the 16th century. At the beginning of our research, we found it appropriate to explain the history of Turkish-Islamic Bookbinding Art, the types of binding, the materials, tools and machines used. Unlike the skin types that have been identified so far, the feature that distinguishes the skin type, which we have examined within the scope of our research and which we describe as“ Monolithic Molded Miniature Composition”, from other monolithic molded bindings, is that it has a complete miniature composition. In addition, since we have identified many volumes with monolithic molded miniatures, it is clear that it should be defined as a separate type of volume. We are of the opinion that there are more unpublished examples of these volumes, apart from the ones we have identified and examined within the scope of this research. Our research reveals this new type of binding by examining 10 different monolithic miniature molded works in 7 book volumes. Our investigations include very detailed drawings of the identified volumes, analysis of the data obtained from these drawings, and descriptions of these designs. In addition, if there is a book in each volume, an extensive research has been made about this book and its authors, and it has been included in our research in order to contribute to the integrity of the subject.
Benzer Tezler
- Tire Necip Paşa Kütüphanesi'ndeki cild örnekleri
Bookbinding examples from Tire Necip Paşa Library
ARİFE EDİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
El SanatlarıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET SAİM ARITAN
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'ndeki Selçuklu ve Beylikler Dönemi cildleri
Bookbindings of Seljuk and Principalities Period in Kastamonu Manuscript Library
FATMA ŞEYMA BOYDAK
Doktora
Türkçe
2020
El SanatlarıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEHNAZ BİÇER ÖZCAN
- Konya yazma eser kütüphanelerinde bulunan Anadolu Selçuklu cildleri'nde bazı şemse analizleri
Some şemse analyzes from Anatolian Seljuk Bindngs in Konya manuscript libraries
AYŞE TOTAN KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Ankara Etnografya Müzesi'nde bulunan bazı cild örnekleri
Some samples of book book bindgs at Ankara Etnography Museum
KADRİYE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
El SanatlarıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SAİM ARITAN
- Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde bulunan Memlûk cildleri
Bindings of Mamluk manuscripts found in the Museum of Turkish and Islamic Arts
BETÜL ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2022
Güzel Sanatlarİstanbul ÜniversitesiTürk İslam Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL KAZAN