Sosyal fobik olan ve olmayan bireyler arasındaki kişilerarası şema farklılıkları
The Interpersonal schema differences between individuals who are social phobic and not social phobic
- Tez No: 81829
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BUKET ERKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Ill ÖZET Bu araştırmada, sosyal fobik olan (20 kişi) ve olmayan (40 kişi) bireylerin kişilerarası şema farklılıklarının araştırılması amaçlanmıştır. Sosyal fobi tanısı almış olan örneklem grubu, Ankara Numune Hastahanesi ve Ankara Sosyal Sigortalar Hastahanesi'nde yapılan psikolojik tetkikler sonucunda ve Ankara'da özel muayenehaneleri olan, uzman psikologlara başvurmuş ve sosyal fobi tanısı almış olan kişilerden oluşturulmuştur. Sosyal fobi tanısı almamış olan örneklem grubu ise, sosyal fobik gruptaki deneklerle, yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve sosyo-ekonomik düzey özellikleri açısından eşleştirilerek oluşturulmuştur. Araştırmanın amacına yönelik olarak, sosyal fobik olan ve olmayan bireylerin ayırdedilmesi için Sosyal Fobi Ölçeği (SFÖ) ve Sosyal Etkileşimde Anksiyete Ölçeği (SEAÖ) kullanılmıştır. Sosyal fobik olan ve olmayan bireylerin bu araştırma açısından önemli olabilecek özelliklerinin eşleştirilmesine yönelik olarak, araştırmacı tarafından geliştirilmiş bir bilgi toplama formu kullanılmıştır. Deneklerin kişilerarası şemalarının değerlendirilmesi amacıyla, Hill ve Safran' m (1990) hazırlamış oldukları Kişilerarası Şemalar Ölçeği (KŞÖ) kullanılmıştır. Bulgulara göre, kişilerarası döngünün boyutları açısından, sosyal fobik bireyler, sosyal fobi tanısı almamış bireylere göre, baskınlık boyutunda daha az tamamlama tepkileri beklerlerken; düşmanlık boyutlarında anlamlı düzeyde daha fazla tamamlama tepkileri beklemektedirler. Sosyal fobik bireylerin baskınlık boyutunda daha az tamamlama tepkileri beklemelerinin, ilişkinin kontrolünü ele geçiremeyeceklerine ilişkin bir bilişe işaret ettiği düşünülmektedir. Bununla birlikte sosyal fobik bireylerin düşmanlık boyutunda daha fazla tamamlama tepküeri beklemelerinin, bu boyuttaki tamamlama ile ilgili olarak, katı şemalarına ipucu niteliğinde olduğu düşünülmektedir. Kişilerarası durumlarda beklenen tepkilerin istcnirlik düzeyleri açısından ise, pasiflik, dostluk ve düşmanlık boyutlarında iki grup arasında anlamlı fark olduğu gözlenmiştir. Sosyal fobik bireyler, sosyal fobi tanısı almamış gruba göre, pasiflik, dostluk ve düşmanlık boyutlarında bekledikleri tepkileri daha az istenir olarak değerlendirmişlerdir. Bu bulguların, KŞÖ'ndcki istcnirlik düzeyi ile psikopatoloji arasında ortaya konmuş olan ilişkiyi destekler nitelikte olduğu düşünülmektedir. Psikopatolojilerde beklenen kişilerarası tepkilerin tamamlama özellikleri olmadığından bunların, kaygıyı arttıracağı çıkarsanmaktadır. Kaygıyı arttran beklentilerin ise, istcnirlik düzeylerinin düşük olacağı düşünülmektedir.IV Ayrıca, grupiçi farklara yönelik olarak; düşmanlık boyutunda, pasiflik boyutunda istenirlik, dostluk boyutunda isten iri ik ve düşmanlık boyutunda istenirlik düzeyleri açılarından baba ve arkadaş değerlendirmelerinin anlamlı düzeyde farklılaştığı gözlenmiştir. Grupiçi düzeydeki bu bulguların, baba-erkil kültürlerdeki kişilerarası ilişki özellikleriyle bağlantılandınlabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The purpose of this research is to investigate the interpersonal schema differences of social phobics (20 participants) and those who are not diagnosed as social phobic (40 participants). The participants in the social phobic sample are those who have been diagnosed by clinical psychologists, working in Ankara Numune Haspital, Ankara Sosyal Sigortalar Hospital and who are working in private practice. In the non diagnosed sample, participants were matched with the social phobic participants, in regard to their age, sex, education level and socioeconomic status. To be able to differentiate social phobics and those who are not social phobic, Social Phobia Scale (SPS) and Social Interaction Anxiety Scales (SIAS) were applied. For the matching of the participants within the groups, an information form, which was prepared by the researcher was used. And finally, to be able to assess the interpersonal schemas of the participants, Interpersonal Schemas Questionnaire (ISQ), developed by Hill and Safran (1990), was applied. According to the findings of this study, in the dominant dimention, social phobics expected significantly less complementary responses, whereas in the hostile dimention, they expected significantly more complementary responses then the non- social phobic participants. The findings of the dominant dimention was interpreted as a sign of social phobic participants' cognition about the incapability of taking over the control of their relationship. On the other hand, the findings related to the hostile dimention was interpreted as a sign of inflexibile cognitions of hostility in the social phobic participants' interpersonal relationship. Furthermore, it was observed that the social phobic participants rated their response expectancies in the submissive, friendly and hostile dimentions as less desirable than the non-diagnosed participants. This finding seems to affirm the hypothetical relationship between the desirability of expected responses and psychopathology. It is suggested that if there is a psychopathology, the complementarity of the expected responses in certain or all interpersonal dimentions will be low, since such expectancies increase the intcractants' anxiety.VI In regard to the findings of the within group analysis, it was observed that the evaluations for the hostile dimention and the desirability of the expected responses in submissive, friendly and hostile dimentions of father and friend showed significant differences from one another. The interpretations on this finding is based on the relationship differences to father and friend as a characteristic of the culture.
Benzer Tezler
- Kaygı bozukluğu tanısı olan ergenlerde davranış problemleri ile empatik yanıtlılığın ve duygu tanımanın ilişkisi
Başlık çevirisi yok
BURCU YILDIRIM BUDAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- Üniversitelere hazırlanan öğrencilerde stres düzeylerinin duyguları yönetme becerisine etkisi
Effect on the stress level uni̇versi̇ty i̇n managi̇ng emoti̇ons skills students prepared
SÜMEYRA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ HAYDAR ŞAR
- Esansiyel hiperhidrozisli hastalarda mizaç ve karakter özelliklerinin değerlendirilmesi
Temperament and character properties of the patients with essential hyperhidrosis
MUTLU ÇOBAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
DermatolojiCelal Bayar ÜniversitesiDeri ve Zührevi Hast. Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM GENÇOĞLAN
- Epilepsi hastalarında sosyal fobi, depresyon ve anksiyete belirtilerinin araştırılması
Social fobi in epilepsy patients, investigation of depression and anxiety symptoms
YASEMEN YARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÜNÜBOL
- Bağlanma, erken döneme yönelik şemalar, öz-yönetim ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler
Attachment, early maladaptive schemas, self-regulation and psychological symptoms
ALİ İHSAN YAKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN HİSLİ ŞAHİN