Zihin kuramı ve yürütücü işlevler arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi
Examining the relationship between theory of mind and executive functions with the structural equation model
- Tez No: 821660
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE KAFADAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışmanın amacı zihin kuramı, yürütücü işlevler, sosyal zekâ ve duygusal zekâ arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın katılımcı grubunu Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde çeşitli bölümlerde öğrenim görmekte olan, 18-25 yaş aralığında, 36'sı kadın 26'sı erkek toplam 62 öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 21.98'dir. Çalışmada zihin kuramı becerileri için Dokuz Eylül Zihin Teorisi Ölçeği (DEZTÖ) ve Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT) kullanılmıştır. Yürütücü işlev becerileri Stroop Testi TBAG Formu (STR), Wisconsin Kart Eşleme Testi (WCST), Iowa Kumar Testi (IKT), Wechsler Bellek Ölçeği-III Harf-Sayı Dizisi Alt Testi (HSD) ve Wechsler Yetişkin Zeka Testi IV-Matrix Reasoning Alt Testi (WAIS-IV MR) ile değerlendirilmiştir. Ayrıca Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği, Rotterdam Duygusal Zekâ Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler; Bağımsız Örneklemler t-Testi, MannWhitney U Testi, Pearson ve Spearman Korelasyon Analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, zihin kuramı becerileri cinsiyete göre farklılaşmamaktadır. Aynı zamanda zihin kuramı testleri ile WCST arasında ilişki bulunamazken HSD ve WAIS-IV MR ile ilişki bulunmuştur. STR, DEZTÖ ile ilişkili iken GZOT ile ilişkili değildir. Bunlarla birlikte zihin kuramı testleri ile IKT arasında bazı puanlar açısından ilişki bulunmuştur. Yapısal Eşitlik Modeli sonuçlarına göre ise çalışma belleği ve akıl yürütme GZOT'u anlamlı olarak yordamaktadır. Aynı zamanda, seçici dikkat ve karar verme DEZTÖ'yü anlamlı olarak yordamaktadır. Ayrıca çalışma belleği, akıl yürütme ve karar verme zihin kuramını anlamlı olarak yordamaktadır. Zihin kuramı ile sosyal zekâ ve duygusal zekâ arasında ilişki bulunmaktadır.Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve çalışmanın sınırlılıkları ile yeni çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationships between theory of mind, executive functions, social intelligence and emotional intelligence. The participant group of the research consists of 62 students, 36 female and 26 male, between the ages of 18-25, studying at various departments at Bolu Abant İzzet Baysal University. The average age of the participants is 21.98. In the study, Dokuz Eylül Theory of Mind Index (DEToMI) and Reading the Mind in the Eyes Test (RMET) were used for theory of mind skills. Stroop Test TBAG Form (STR), Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Iowa Gambling Task (IGT), Wechsler Memory Scale Letter-Number Sequencing Subtest III ve Wechsler Intelligence Scale IV-Matrix Reasoning Subtest was used for executive functions. In addition, Tromso Social Intelligence Scale, Rotterdam Emotional Intelligence Scale and Beck Depression Scale were used. Obtained data were analyzed with Independent Samples t-Test, Mann-Whitney U Test, Pearson and Spearman Correlation Analysis and Structural Equation Model. According to the results of the analysis, there is no significant difference in theory of mind by gender. At the same time, no relationship was found between theory of mind tests and WCST, but a relationship was found with Wechsler Memory Scale Letter-Number Sequencing Subtest III and Wechsler Intelligence Scale IV-Matrix Reasoning Subtest. STR was associated with DEToMI, but not with RMET. A relationship was found between theory of mind tests and IGT in terms of some scores. According to the results of the Structural Equation Model, working memory and reasoning significantly predict RMET. Selective attention and decision making significantly predict DEToMI. In addition, working memory, reasoning and decision making significantly predict theory of mind. There is a relationship between theory of mind and social intelligence and emotional intelligence. The findings were discussed with the literature and the limitations of the study and suggestions for new studies were included.
Benzer Tezler
- Şizofreni, bipolar affektif bozukluk ı hastalarında zihin kuramı, duygu tanıma, bilişsel işlev ve düşünce dil özelliklerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması
Comparison of theory of mind, emotion recognition, cognitive functions and thought and language characteristics with healthy controls in patients with schizophrenia, bipolar affective affective disorder
ZEHRA GÜNAY YAĞCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Psikotik bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde yapısal düşünce bozukluğu ile bilişsel işlev ve sosyal bilişin ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between formal thought disorder with cognitive function and social cognition in children and adolescents with psychotic disorder
DENİZHAN TANYOLAÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KARAÇETİN
- Alkol ve madde bağımlılarında zihin teorisi kuramı ve yürütücü işlevler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the theory of mind theory of mental and driver functions for alcohol and substance addicts
EMİNE ATEŞ AKKOYUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPTEKİN ÇETİN
- Normal ve hafif düzeyde zihinsel engelli öğrencilerin zihin kuramı ve yürütücü işlevler alt boyutlarından soyut düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the releationship between theory of mind and thinking skills which constitutes one of the sub-components of the executive function skills for students with normal development and students with mild mental disabilities
ELİF BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. OKTAY TAYMAZ SARI
YRD. DOÇ. DR. AYDAN AYDIN
- Remisyondaki bipolar bozukluk hastalarında ebeveyne bağlanma, zihin kuramı ve yürütücü işlevlerin incelenmesi
Examination of parental bonding, theory of mind and executive funcions in remitted bipolar disorder patients
SELİNAY GÖNÜLAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇAĞDAŞ EKER