Kesici takım geometrisinin kesme performansı ve delik kalitesine etkisi
Effect of cutting tool geometry on cutting performance and hole quality
- Tez No: 821916
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ÖZSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Talaşlı imalat gelişen ve yeniliğin gün geçtikçe artan sanayide önemli bir yer tutmaktadır. Talaşlı imalatın yapı taşı olan kesici takım ve hammadde endüstriside gün geçtikçe gelişmektedir. Yeni tasarlanan ürünlerin maliyetlerinin azaltılması ve performanslarının geliştirilmesi için yenilikçi hammaddelere ihtiyaç duyulmaktadır. Hammaddelerin çeşitli oranlarda birleşimi sonucunda istenen maliyetler ve performans parametreleri sağlanmaktadır. Teknolojik gelişmeler sonucunda birçok malzeme çeşidinin firmalar tarafından araştırılması konusunda en önemli kısıtlardan biride talaşlı imalat alanında işlenebilirliğinin sorgulanmasıdır. Pirinç, bakıra belirli oranlarda çinko eklenerek elde edilen sarı renkteki alaşımların genel ismidir. Uzun ömürlü ve uygun maliyetlerde elde edilebilir olması, diğer malzemeler ile kıyaslanamayacak eşsiz nitelikteki birçok fiziksel özelliğe aynı anda sahip olması, elektrik ekipmanları ve hassasiyet gerektiren tüm hassas mühendislik endüstrisinde pirinç ilk sırada tercih edilen malzeme haline gelmiştir. Pirinç bulundurduğu benzersiz özellik kombinasyonları ile birçok parçayı üretmek için en iyi malzemedir. Bu da üretim maliyetini düşürür ve tasarrufu beraberinde getirir. Örneğin, iyi mukavemet ve süneklik, mükemmel korozyon direnci ve üstün işlenebilirlik gibi özellikler birleştirilebilir. Pirinçler diğer malzemelerin işlenebilirliğinin değerlendirmesi aşamasında standardı belirler. Ayrıca minimum işlemeye ihtiyaç duyabilmek adına pirinç çok çeşitli ürün formlarında ve boyutlarında mevcut olabilir. Bu konuda kesici takım geometrelerinin hammaddeye uygun olarak tasarlanıp üretilmesi işlenecek hammaddenin işlenebilirliği, yüzey kalitesi ve talaşlı imalat maliyetlerine doğrudan etki etmektedir. Bu çalışmada teknolojik gelişmeler sonuçunda CW 511L pirinç malzemenin birçok sektörde kullanılması ve talaşlı imalat alanında sıklıkla tercih edilen bir hammadde olması nedeniyle kesici takımların radyal talaş açısı, eksenel talaş açısı, yuvarlanma yarıçapı ve helis açısı parametreleri taguchı metodu kullanılarak belirlenmiş ve optimize hale getirilmiş kesici takım geometrisi elde edilmiştir. Optimize hale getirilmiş parametreler ile nihai kesici takım oluşturulmuş ve yüzey pürüzlülüğü, ilerleme kuvvetleri, talaş ağırlığı, çapak yüksekliği incelenmiştir. Tez çalışması kapsamında Ø90 x 30 mm boyutlarında 28 adet CW511L(CuZn38As) düşük kurşunlu pirinç alaşım malzemesi kullanılmıştır. Tüm talaşlı imalat deneylerinde Fanuc ROBODRILL Alpha kullanılmıştır. CW511L kurşunsuz piri D21LiB5 CNC dikey işleme merkezi nç alaşımın işlenebilirlik deneyleri için gerekli olan yekpare karbür takımlar ANCA FX7 Linear takım bileme tezgahında üretilmiştir. Kesici takımların tasarımı ANCA Toolroom programında yapılmıştır. Delik delme işlemleri sırasında kesme kuvvetleri maksimum 10 kN ölçüm yapan , 0 70 °C sıcaklık aralığında ve su altında çalışabilen Kistler 9129AA tipi çok bileşenli dinamometre kullanılarak ölçülmüştür. Elde edilen kuvvet verileri, LabAmp sistemi Tip 5167A amplifikatör kullanılarak bilgisayar aktarılmıştır. Veriler Dynoware yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Tüm delik delme işlemlerinden sonra iç çap yüzeylerinin yüzey pürüz ölçülerek yüzey kaliteleri kıyaslanmıştır. Yüzey pürüzlülüğü ölçümlülük değerlerleri için Mitutoyo Surftest Extreme SV 3000 CNC yüzey pürüzlülük ve form ölçüm cihazı kullanılmıştır. Numune yüzeylerinin“Aritmetik Ortalama Pürüzlülük”, Ra, ve“Maksimum Pürüzlülük Derinliği”, Rz, değerleri ölçülmüştür. Kesici takım geometrisinde yer alan helis açısı kesici takımın kesme özelliğinin gelişmesine, talaşın daha rahat parçadan uzaklaştırılmasına ve işlenenen süreye verilene parametreler doğrultusunda etki etmektedir. Radyal talaş açısı kesici takımın kanalında yer alan kesme açısıdır. Bu açı hammad denin işlenebilirlik parametresine göre önem göstermektedir. Radyal talaş açısı kesme açısı olarakda ifade edilebilmektedir. Eksenel talaş açısı kesici takım dönerken veya hammadde dönerken kesici takım sabit konumda bulunduğunda kesme işleminde sürtmenin gerçekleşmemesi için yapılan boşaltma açısı da olarak ifade edilen açıdır. Açının değeri hammaddenin özelliğine göre belirlenmektedir. Yuvarlanma yarıçapı, kesici takım çalışma esnasında eksenel ve radyal kuvvetlere maruz kalır. Bu kuvvetler kesici takımın keskin yüzeylerinde çeşitli aşınmalara sebebiyet vermektedir. Bunun önüne geçilip daha fazla hammaddenin işlenmesini sağlanması için yapılan işlemdir. Yuvarlanma yarıçapı kesici takımın ömrünü ve kesme parameterleri üzerinde olumlu etkiler yaratır. Kesici takımın geometrisini oluşturan yapı taşları helis açısı, radyal talaş açısı, eksenel talaş açısı ve yuvarlanma yarı çapı hammadenin işlenmesi sırasında çeşitli talaş oluşumlarına sebebiyet verir. Bu talaşların incelenmesi ile geometrik özelliklerin geliştirilmesi sağlanır. Aynı zamanda kesici takım delme işlemini gerçekleştirdikten sonra hammadde üzerinde çapak oluşumuna sebebiyet verir. Delik delme operasyonlarında talaş kırılabilirliği oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Delik delme esnasında talaşların işlenmiş yüzeyden dışarı atılması sebebi ile uzun talaşlardan kaçınılmalıdır. Delik delme performansı talaşın işlenmiş yüzeyden kolayca atılmasına bağlıdır ve işlenmiş yüzey kaliteside bu durumdan etkilenmektedir. Çalışmadan elde veriler doğrultusunda farklı pirinç alaşımları için optimum takım geometrileri oluşturulabilir ve standartlaştırma çalışmaları yapılabilir. Gün geçtikçe çevreye verilen önemin artmasıylada birlikte çevreye zararı minimum olan malzemeler üretilmektedir. Bu malzemelerin optimum işlenebilmesi için gelecekte yapılacak çalışmalar çok değerli olacaktır.
Özet (Çeviri)
Machining has an important place in the growing industry that has left behind the days of never and innovation. The building block of machining is the consumer team and the day in the raw material industry is entrepreneurial. There is a need for waste to reduce newly designed consumptions and limit their performance. As a result of combining the raw materials in various proportions, the desired values and performance values are given. As a result of technological developments, one of the most important restrictions that many material types have by their companies is the questioning of their machinability in the field of machining. Brass is the general name of yellow alloys obtained by adding zinc to copper in certain proportions. Brass has become the first choice material in the electrical equipment and precision engineering industry that requires precision due to its long life and affordability, its unique physical properties that cannot be compared with other materials. High strength brasses“ are available for applications that require higher strength. These contain additional alloying elements that further improve properties, such as manganese. Some high strength brasses achieve strengths comparable to steels. These alloys contain the base metal copper, ranging from 58% to 95%. The remaining metals are usually zinc and lead, which is below 4%. In the softened or annealed state, brasses are ductile and strong, but when they are hardened by cold working processes such as rolling or drawing, their strength increases significantly. Strong, rigid structures can be joined from extruded and extruded sections. Rods and rolled sheet and sheet metal can be manufactured into containers and other items of equipment operating under pressure. The strength of brasses is largely maintained at temperatures up to about 200 ºC, and at 300 ºC it decreases by about 30%; This is a positive situation compared to many alternative materials and easily exceeds the properties of plastics. Brasses are well suited for use at cryogenic temperatures, since their properties, especially strength and toughness, are maintained or slightly improved under such conditions. Brasses can be easily joined to other copper alloys or other metals with most commercial joining processes such as riveting, soft soldering, hard soldering with silver, and friction welding. Adhesive bonding application can also be used. With its unique combination of properties, brass is the best material to manufacture many parts. This reduces the production cost and brings savings. For example, properties such as good strength and ductility, excellent corrosion resistance and superior machinability can be combined. Brass sets the standard in the evaluation of the machinability of other materials. In addition, rice can be available in a wide variety of product forms and sizes to require minimal processing. In this regard, the design and production of cutting tool geometries in accordance with the raw material directly affects the machinability, surface quality and machining costs of the raw material to be processed. In this study, radial rake angle, axial rake angle, rolling radius and helix angle parameters of the cutting tools were determined and optimized using the taguchi method, as a result of technological developments, CW511L brass material is used in many sectors and is a frequently preferred raw material in the field of machining. has been done. The final cutting tool was created with optimized parameters and surfaceroughness, feed forces, chip weight, burr height were investigated. Within the scope of the thesis study, 28 CW511L(CuZn38As) low lead brass alloy materials with Ø90 x 30 mm dimensions were used. Fanuc ROBODRILL Alpha D21LiB5 CNC vertical machining center was used in all machining experiments. Solid carbide tools required for machinability tests of CW511L lead free brass alloy were produced on ANCA FX7 Linear machine sharpening machine. The design of the cutting tools was made in the ANCA Toolroom program. To be used in machining experiments of CW511L lead free brass alloy; 27 tools were produced in different geometries with 4, 8 and 12 ° radial rake angle, rake angle and 0, 5 and 10 ° helix angle, 10, 20 and 30 2, 0 and 2 ° axial micron rolling radius. Within the scope of the thesis study, according to the results obtained from the taguchi experiments, the set was produced again and validation experiments were carried out. The cutting forces were measured using a Kistler 9129AA type multi dynamometer, which can operate under water at a temperature range of 0 component 70 °C, with a maximum measurement of 10 kN during drilling operations. The force data obtained were transferred to the computer using the LabAmp system Type 5167A amplifier. Data analyzed using Dynoware software After all the drilling processes, the surface roughness values of the inner diameter surfaces were measured and the surface qualities were compared. Mitutoyo Surftest Extreme SV 3000 CNC surface roughness and form measuring device was used for surface roughness measurements. ”Arithmetic Average Roughness“, Ra, and ”Maximum Roughness Depth", Rz, values of the sample surfaces were measured. The helix angle in the cutting tool geometry affects the improvement of the cutting feature of the cutting tool, the removal of the chip from the part more easily, and the parameters given to the machined time. The radial rake angle is the cutting angle in the groove of the cutting tool. This angle shows importance according to the machinability parameter of the raw material. The radial rake angle can also be expressed as the cutting angle. Axial rake angle is the angle expressed as the discharge angle, which is made to prevent friction in the cutting process when the cutting too l is in a fixed position while the cutting tool is rotating or the raw material is rotating. The value of the angle is determined by the nature of the raw material. The rolling radius is subjected to axial and radial forces during cutting tool operation. It is the process to prevent this and to ensure that more raw materials are processed.
Benzer Tezler
- Mechanics, dynamics, and stability of orthogonal turn-milling operation
Dik frezeyle tornalama işleminin mekaniği, dinamiği, ve kararlılığı
KAVEH RAHIMZADEH BERENJI
Doktora
İngilizce
2022
Makine MühendisliğiSabancı ÜniversitesiÜretim Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN BUDAK
- Matkap yarık talaş açısının (gashıng rake angle) farklı malzemelerin işlenebilirliği üzerindeki etkisinin araştırılması
The effecet of drill gashing rake angle on machinability of different materials
YAFES ÇAVUŞ
Doktora
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiGazi Üniversitesiİmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ULVİ ŞEKER
DOÇ. DR. HARUN GÖKÇE
- Matkapların kesici ağız geometrisinin paslanmaz çeliklerin delinmesi sürecine etkisinin incelenmesi
The investigation of the effects of cutting geometries of drill bit on drilling performance of stainless steel
SÜLEYMAN ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiMarmara ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KAYNAK
- Mechanistic modeling of drilling forces and study of residual stresses in drilling of compacted graphite iron
Kompakt grafitli dökme demirde delik delme işleminin mekanistik modellemesi ve kalinti gerilmelerin incelenmesi
KAVEH RAHIMZADEH BERENJI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAKKAL
- Spiral matkap uç geometrileri ve talaş kaldırmaya etkileri
Effects of point geometries of twist drills on drilling
SABRİ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Makine MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERHAN ALTAN