Darevskia raddei (Boettger, 1892) (Squamata: Lacertidae)'nin Doğu Anadolu popülasyonlarında yaş tayini, popülasyonların morfolojik ve morfometrik karakterler bakımından incelenmesi
Age determination of Eastern Anatolian populations of Darevskia raddei (Boettger, 1892) (Squamata: Lacertidae) and examination of the populations in terms of morphology and morphometric characteristics
- Tez No: 823478
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN ÜZÜM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Amaç: Lacertidae familyasına ait Darevskia raddei kertenkele türünün, özellikle Türkiye sınırları içerisindeki popülasyonlarında yaş tayini yapılması ve demografik yapısının ortaya konması amaçlanmıştır. Bunun yanında hayvanların morfolojik özelliklerini de ortaya koyarak gruplar arası farklılaşmaların belirlenmesi amaçlanmıtır. Materyal ve Yöntem: Çalışma kapsamında Darevskia raddei'nin Doğu Anadolu'da yayılış gösteren 5 farklı lokaliteden toplanmış iki farklı alttürüne ait toplamda 165 örnek kullanılmıştır. İskelet kronolojisi yöntemi kullanarak yaş yapısı, morfolojik ölçümler ve geometrik morfometri yöntemi kullanılarak morfolojik karakterler ve popülasyonların farklılıkları belirlenmiştir. Bulgular: Masseterik plak, Digor popülasyonun tamamında bulunurken diğer popülasyonlarda bulunmamakta ya da az sayıda bulunmaktadır. Popülasyonlarda dişi ve erkek bireyler arasında vücut büyüklüğü farkları anlamlı bulunmamıştır. Digor popülasyonuna ait diş bireyler Muradiye popülasyonuna ait dişilerden daha büyüktür. Güzelsu erkekleri Muradiye ve Özalp'tan, Saray erkekleri ise Muradiye'den daha büyüktür. Popülasyonlar genelinde yalnızca Güzelsu popülasyonu, Muradiye'den daha büyüktür. Digor popülasyonu diğer popülasyonlardan morfolojik olarak ayrılmaktadır. Eşeysel olgunluğa erişme yaşı 4 yıl olarak tespit edilmiştir. Digor popülasyonunda dişiler, Güzelsu popülasyonunda ise erkekler daha yaşlıdır. Dişilerde Digor'un Muradiye'den ve Saray'dan, erkeklerde Güzelsu'nun Digor'dan, Özalp'tan ve Saray'dan ve Saray'ın da Özalp'tan yaşlı, popülasyon toplamında ise Digor'un Özalp'tan ve Saray'dan, Muradiye'nin ve Güzelsu'nun Özalp'tan yaşlı oldukları bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışma ile Darevskia raddei'nin yaş yapısı ortaya konarak 5 farklı popülasyonun benzerlik ve farklılıkları ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Objective: It is primarly aimed to calculate age and reveal demographic structure in the populations, those have distribution in Türkiye, of Darevskia raddei, that belongs to Lacertidae family. Additionally, revealing diffrences between the groups was aimed too by delivering morphological feautures of the animals. Material and Methods: 165 specimens of Darevskia raddei, captured from 5 different locations, that have distribution in the East Anatolia were used. Age structure, and morphological characteristic and differences between populations were revealed by using skeletochronology and by using morphological measurements and geometric morphometrics respectively. Results: Masseteric plate was present in all members of Digor population while it was either not present or barely seen in others. Body size differences between sexes were not significant in the populations. Females of Digor were bigger than of Muradiye. Males of Güzelsu are bigger than of Özalp while males of Saray were bigger than of Muradiye. Only Güzelsu popülation was significantly bigger than Muradiye in population level. Digor population was found morphologically separated than the rest. Age at maturity was found to be 4 years. Females are older than males in Digor population while males are older than females in Güzelsu population. Digor was older than Muradiye and Saray in females and, Güzelsu was older than Digor, Özalp and Saray while Saray is older than Özalp in males. In populations without sex divisions, Dİgor was found older than Özalp and Saray and, Muradiye and Güzelse were older than Özalp. Conclusion: With this study, the age of Darevskia raddei was revealed, and similarities and differences of 5 populations were documented.
Benzer Tezler
- Resolving reticulate speciation in bisexual and parthenogenetic lizards of genus Darevskia in East Anatolia and Caucasus
Doğu Anadolu ve Kafkaslardaki Darevskia genusuna ait eşeyli ve eşeysiz (partenogenetik) üreyen kertenkelelerin ağsı türleşme sürecinin çözümlenmesi
MERİÇ ERDOLU
Doktora
İngilizce
2023
BiyoistatistikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SOMEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLEKSIY YANCHUKOV
- Türkiye'de yayılış gösteren Darevskia arribas, 1997 (Reptilia: Sauria: Lacertidae) cinsine ait bazı kertenkele türleri helmint faunasının morfolojik taksonomisi ve DNA sekans analizi
The morphological taxonomy and DNA sequence analysis of helminth fauna from some lizard species of genus Darevskia arribas, 1997 (Reptilia: Sauria: Lacertidae) distributed in Turkey
SEZEN BİRLİK
Doktora
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiBursa Uludağ ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET SAMİ YILDIRIMHAN
- Darevskia valentini (Boettger, 1892) türünün Türkiye popülasyonlarının taksonomik durumunun morfolojik ve moleküler yöntemlere göre değerlendirilmesi
Reconstruction of the taxonomic status of Darevskia valentini (Boettger, 1892) inferring from morphological and molecular methods
KAMİL CANDAN
- Darevskia rudis bithynica (Mehely, 1909) ile darevskia rudis tristis (Lantz et cyren, 1936) (Reptilia:Sauria:Lacertidae) alt türlerinin taksonomik durumlarinin incelenmesi
Investigating of taxonomic states of subspecies of Darevskia rudis bithynica (Mehely, 1909) and darevskia rudis tristis (Lantz et cyren, 1936) (Reptilia:Sauria:Lacertidae)
YAHYA TAYHAN
- Türkiye'deki Darevskia parvula (Lantz ve Cyrén, 1913) popülasyonları arasındaki filogenetik ilişkilerin incelenmesi
Investigation of phylogenetic relationships among Darevskia parvula (Lantz and Cyrén, 1913) populations in Turkey
MUAMMER KURNAZ