On üçüncü ve on dördüncü yüzyıllarda İslam medeniyetinde şifreleme yöntemleri
Encryption methods in the 13th-14th century Islamic world
- Tez No: 823640
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHA YASİN ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Tarih, İletişim Bilimleri, Science and Technology, History, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilim Tarihi ve Felsefesi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu çalışmanın amacı, bugün günlük yaşamımızın bir parçası haline gelen kriptolojinin arka planını 13. ve 14 yüzyıllarda İslam medeniyetinde kullanılan şifreleme yöntemleri bağlamında incelemektedir. Bu dönemde kullanılan yöntemlerin bir sınıflandırması sunularak Arapça ve Türkçe olmak üzere iki dilde hazırlanan örnekler ile daha anlaşılır kılınması amaçlanmıştır. Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte bir mesajın, istenmeyen kişiler tarafından okunma ihtimaline karşı gizliliğinin güvence altına alınması, çok çeşitli girişimlerle mümkün kılınmaya çalışılmıştır. Amaç, gizliliği mümkün olan en yüksek seviyede sağlamak olsa da kimi zaman mesajın okunmasını çok kısa bir süre geciktirmek bile oluşabilecek muhtemel zararları engelleyebilecek bir öneme sahip olmuştur. Tüm bu girişimler çeşitli şifreleme yöntemlerinin geliştirilmesinin ve buna bağlı olarak şifreli metnin ele geçirilip mesajın içeriğini anlamaya yönelik çalışmaların yolunu açmıştır. Bilindiği kadarı ile ilk olarak Kindî tarafından Risāle fī istiḫrāc el-muʿammā isimli eserde sistematik bir şekilde ele alınan şifreleme ve şifre çözümleme yöntemleri, bu alanda yapılan diğer çalışmalarla birlikte geliştirilerek bir disiplin haline gelmiştir. Bugün kriptoloji olarak adlandırdığımız bu bilim alanı, içinde yaşadığımız dünya için bir tür modern silahlanma yöntemi olarak kabul edilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyse the background of cryptology becoming a part of our daily life in the context of encryption methods used in the Islamic world in the 13th and 14th centuries. In Arabic and Turkish, by presenting the methods used in this period within a classification and by providing examples of both languages, it is aimed to make them more comprehensible. Since the past until now, a great variety of initiatives have been done to keep the confidentiality of a message secure against the possibility of being read by unauthorised people. Although the aim was to ensure the highest possible level of confidentiality, time to time postponing the reading of the message even for a very short period, gained importance to avoid possible damages that may occur. All these initiatives promoted the improvement of various encryption methods and correspondingly the efforts to attain the ciphertext to decipher it. As much as it is known, the methods of encryption and decipherment addressed systematically by Kindî in the work named Risāle fī istiḫrāc el-muʿammā have become a discipline by means of the improvements done in this field. This science currently named cryptology is regarded as a form of modern armament method for the world we live in.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde meslekler
Professions in classic Turkish poetry
ERKAN AKALIN
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- دور علماء الجزيرة الفراتية في مواجهة التهديدات الخارجية في القرنين السادس والسابع الهجريين/ الثاني عشر والثالث عشر الميلاديين
12. ve 13. yüzyıllarda Fırat Adasının alimlerinin dış tehditlere karşı rolleri / The role of scholars of Euphrates's Jazeera in confront external threats during the 12th and 13th centuries
BERİVAN DENİZER
Yüksek Lisans
Arapça
2022
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NARJES KADRO
- El-Mûdah Fi Vucûhi'l Kıraati ve İleliha adlı eserin kıraat ilmindeki yeri ve önemi
The place and importance of Al-Mûdah Fi Vucûh'il Kiraat ve i̇leliha i̇n the science of qiraat'
MEHMET SALİH GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÜNAL
- The Alexander Romance tradition: Ahmedi, his sources, and the reception of his sources in the 15th-16th century
İskendername geleneği: Ahmedi, kaynakları ve 15.-16.'ıncı yüzyıllarda İskendername geleneği
YEŞİM ÇETİN
