Eski Türkçede avcılık terimleri
Hunting terms in old Turkic
- Tez No: 827185
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Bu çalışmanın amacı eski Türk diliyle yazılmış eserlerdeki söz varlığından hareketle, eski Türk topluluklarında avcılık faaliyetiyle ilgili birikimi ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, konunun daha bütüncül bir şekilde anlaşılabilmesi için eski Türkler hakkında bilgiler veren yabancı kaynaklardan, Türklerin çizdiği düşünülen kaya resimlerindeki sahnelerden, ilgili dönemden izler barındıran Türklere ait mit ve destan gibi anlatılardan, Türklerin inançlarından da bahsedilmiştir. Bu çalışmada, ilk olarak Eski Türkçe dönemine ait eserler taranmış ve eserlerde geçen av ve avcılıkla ilgili kelimeler tespit edilerek kendi aralarında çeşitli konulara göre tasnif edilmiştir. Çalışmada avcılıkla ilgili tespit edilen sözcüklerin yer aldığı eserlerin transkripsiyonuna sadık kalınmıştır. Belirlenen avcılık terimlerinin daha bütüncül bir şekilde anlaşılabilmesi için eski Türk topluluklarının sosyal, iktisadî, dinî hayatlarına, bu hayat tarzlarında bulunan farklılıklara ve bunların avcılıkla olan karşılıklı etkileşimlerine de dikkat edilmiştir. Orhon, Uygur ve Kırgız dönemi kağanlık yazıtları, Budist ve Maniheist Uygurlara ait metinler ile ilk İslamî dönem Türkçe eserler taranarak avcılıkla ilgili terimler belirlenmiş, bu terimler çeşitli etimolojik sözlüklerde de incelenmiştir. Terimleri günümüzle ilişkilendirerek kültürel devamlılığı da gösterebilmek için gerek duyulduğu takdirde çağdaş Türk lehçelerinin sözlükleri de göz önünde bulundurulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the knowledge of hunting in the old Turkic societies, based on the vocabulary in the texts written in the old and middle period Turkic languages. In the study, foreign sources that provide information about the old and middle period Turkic societies, the scenes in the pictographs thought to be drawn by the Turks, the narratives such as myths and epics belonging to the Turks with traces from the relevant period, and the beliefs of the Turks also mentioned in order to understand the subject in a more holistic way. In this study, firstly the texts belong to the old Turkic period scanned and the words related to hunt and hunting in the texts determined and classified according to various subjects among themselves. In the study, the transcription of the texts in which the words identified about hunting are included. In order to understand the terms of hunting in a more holistic way, attention paid to the social, economic and religious lives of the old and middle period Turkic societies, the differences in their lifestyles and their interactions with hunting. Terms related to hunting will be determined by scanning the inscriptions that belongs to the Orkhon, Uighur and Kyrgyz Khanate period, Uighur texts belongs to Buddhist and Manichaean societies and the first Turkic writings of the Islamic period; and these terms examined in various etymological dictionaries. Dictionaries of contemporary Turkic dialects also considered in order to show cultural continuity by associating the terms with present.
Benzer Tezler
- Eski Türkçede çatı ekli fiillerin semantiği
Semantics of voice verbs in Old Turkish
KERİME ÇALIŞ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Eski Türkçede çokluk ve topluluk yapıları
Plural and collective forms in old Turkish
ONUR NİZAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Eski Türkçede (VIII. - XII. yüzyıl) ikilemeler
Hendiadys in old Turkic (VIII. - XII. century)
AHMET KARAMAN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Eski Türkçede fonksiyonel açıdan varlık eki
Functional asset supplement in old Turkish
HİLAL OLGAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Eski Türkçede mental fiiller
Mental verbs in old Turkish
KUBAN SEÇKİN
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM USTA