Aktivite analizi ve Türkiye ekonomisinde tarım ve ulaştırma sektörlerine uygulanması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 8276
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EROL ÜÇDAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
-95- Ö Z E T Modelin çözümünden elde edilen sonuçların uygun olması ve anlamlı sonuçlar vermesi bu uygulamanın önemini artıracak tır. Kullandığımız dönemlerin ekonomik durumu ve aynı zamanda ekonomik politikaların bu sektör ler lede olan ilgisini dikkate almamız gerekir. Amacımız, çıkan sonuçlara göre, türk ekono misindeki sektör el gelişme eğilimini dönemsel aktivitelerine göre tesbit etmektir. Yukarıdaki optimum çözüm tablosunda görüldüğü gibi X2=0.866 ve A3=0.144 olarak yer almıştır. Diğer değişkenler çözümde yer almamışlardır, yani sıfır değere sahiptirler. Amaç fonksiyonun maksimum değeri 0.695 dir. Bu değişkenlerin değeri eşitsizliklerde yerine konarsa, hepsinin sağlandığı görülür. Optimum çözüm tablosunun incelenmesinden, modelimizle ilgili şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır. 1973 yılında 0.866 ve 1979 yılında ise 0.144 düzeyinde bir faaliyetle üretime katıl dıklarında, sınırlı kaynakların kullanımı ve maksimum nisbi üretim elde etme açılarından en uygun (optimum) aktivite bi leşimlerini seçmiş olacaktır. Modeldeki kaynakların faktörel olarak dağılımını yap tığımızda 8010 emek birimini ikinci süreç ve 1332 emek birimin de üçüncü süreç kullanarak 9342 olan emek sınırının hepsi kul lanılmış olmaktadır. Diğer faktör sermaye ise 6465 birimi ikin ci süreç ve 1343 birimide üçüncü süreç almak üzere, 7808 birim kapasiteyi tam kullanarak optimum dağılım göstermiştir. Bu op timum faktör dağılımı sonucunda ikinci süreçten 0.596 ve üçün cü süreçten ise 0.099 nihai alındılarla optimum alındı değe rimiz olan 0.695 miktarı elde edilmiştir. Yukarıda açıkladığı--96- mız bilgilere baktığımızda ikinci sürecin en verimli süreç ol duğu ortaya çıkmaktadır. Netice itibariyle ekonomideki faktö- rel faaliyet, bu sınırlamalar altında verimli bir üretim işleve gösterecektir. Sabit sermaye yatırımlarının sektörel dağılımlarında ta rım ile ulaştırmanın birlikte toplam yatırımlar içinde payı üç süreçteki yüzdeleri sırasıyle 31.21, 27.91 ve 28.28 değerinde dir. Aynı düşünceyle istihdamın sektörel dağılımını tarım ile ulaştırmanın birlikte toplam nüfus içindeki payını üç süreçte sırasıyle 74.96, 67.62 ve 62.43 miktarlarını elde ederiz. Akti- vite analizinde optimal çözümü yüzde değerleriyle yorumlarsak, kullandığımız sınırlayıcı kaynaklar vasıtasiyle en uygun üre timi toplam ekonomideki yatırımların 27.91 ve istihdamın 67.62 sini kullanarak istenilen optimal faktör bileşiminde üretim ya pılır. Tablo 5.5'de görüldüğü gibi tarım sektöründen diğer sek törlere iş gücü akımının yüzdesi gittikçe şiddetlenmektedir. Yeterli tedbirler alınmadığı takdirde bu olay, çoğu zaman, sos yal düzensizliklere sebep olmaktadır. Çünkü demokratik sistem lerde, köylü nüfusun politik bir neden olduğu bir gerçektir. Nitekim, tarım sektörünün bu özelliği kendisini tarım ürünle ri fiyatları bir nevi politik fiyat mahiyetini kazanmaktadır. ? Üretimin art'asında teknolojik değişmelerin yeri olduk ça önemlidir. Teknik değişmeler hiç şüphesiz makineleşmeyi içerisine alır. Bununla beraber, çoğu zaman sanıldığı gibi, yalnız makinaların tarım istihsaline uygulanmasından ibaret değildir. Teknik değişmeler biyolojik veya mekanik mahiyette, yahut sevk ve idare ile ilgili obabilirler. Teknik ilerlemenin asıl amacı istihsalin etkinlik ve veriminin arttırılması ol duğuna göre bu ilerlemelerin uygulanması işi bir ekonomik me sele olmaktadır. Bu bakımdan, bir memleketin ekonomik gelişme-97- seviyesi teknik ilerlemelerin ne dereceye kadar bu memleket te uygulanabileceği hususunu tayin eden önemli bir faktör dür. Diğer bazı değişmeler daha ziyade metod ve bilgi mese lesi olup, sermaye yatırımlar x ihtiyacı pek fazla değildir. Tarım üretiminde teknik ilerlemeleri teşvik eden ve kolaylaş tıran bazı faktörlere, memleketimizin durumunuda gözönünde tutarak, burada kısaca işaret etmek yerinde olacaktır. Bun ların başında tarım ürünlerini pazarlama sistemi, işleme ve değerlendirme tesisleri gelir. Buradaki sektörlerin (tarım, ulaştırma) ayrı ayrı el de edilen üretim miktar landa, tarımiçin ikinci süreçte 32655 ve üçüncü süreçte ise 7259 olmak üzere toplam 39914 değerindedir. Aynı şekilde ulaştırma için ikinci süreçte 10608 ve üçüncü süreçte de 3255 üretimiyle toplam 13863 mik tarına varılmıştır. Türkiye ekonomisindeki farklı sektörleri analizimize uyguladığımızda değişik yorumlara varabileceğimizi görürüz. Birlikte modele girecek sektörlerin biribirlerinin üretimle rini etkiliyebilecek özelliklere sahip olmaları gerekir, örnek olarak metal ana sanayi ile kömür madenciliğini vere biliriz. Her aktivite ayrı bir üretim süreciyle ilintilidir. Ulusal düzeyde ise her faaliyeti bir endüstrinin temsilcisi olarak düşünebiliriz. Buna göre, etkinliğin sürdürüldüğü dü zey, artık tüm bir endüstrinin ürününün çıktısı düzeyini be lirleyecektir. Dahası her endüstride ölçeğe göre sabit getiri ve sabit girdi oranları olduğu varsayılır sa, her endüstrinin girdi-çıktı ilişkisi bir tek aktivite ışını ile özetlenebi lir ki, bu ışın üzerindeki bir noktanın bir başka noktaya gö re başlangıç noktasından iki kat uzakta olması, her zaman iki-98- kat cxkti demektir, ölçeğe sabit getiri ve sabit girdi oran ları girdi-çıktı modellerinde standart varsayımlar olduğuna göre, girdi-çıktı çözümlemelerini artık aktivite çözümlemesi ya da doğrusal programlama terimleri ile yorumlayabiliriz. Her aktivite kolu ayrı bir mal üretmekte, fakat aynı kaynakları değişen oranlarda kullanmaktadır. Bu taktirde ^i'*2 *** ^n'nin her biri ayrı bir malı ifade eder. AX,A2,... An ise buna uygun teknoloji vektörleridir.. Akti- viteler, hem aynı mal için elverişli farklı teknolojileri ve hem de farklı malların üretimine ait teknolojileri verir. Aktiveti analizi iktisadi planlama bakımından çok önemli sa yılabilecek amaçlarda kullanılır. Şöyleki, plan modelinde tu tarlılığı sağlar ve gerekirse optimize edilen çözümlerin ya pılmasına imkan verir. Ekonomik büyüme yalnız kapital biriki me değil, onun yanında, öteki kaynaklardaki gelişmeye de ih tiyaç gösterir, öte yanda, kapital yatırımlar ıda homojen bir kitle değildir. Çok sayıda ve cinste kapital malına yapılan yatırımlardan oluşur. Böylece gerçekçi bir kalkınma planı, hedef kabul edilen kalkınmayı sağlayacak bütün kaynakların çoğaltılmasını ve bu çoğaltılmanın sistemli olarak planlanma sını gerektirir. Kaynak artışı planlamasında burada kullandı ğımız büyükbir yardımcıdır. Anlatmak istediğimiz ikinci sü reçte ki oransal kaynak kullanımı, buradaki sınırlamalar doğ rultusunda en verimli olanıdır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Comparison of some physical and physiological parameters of Ethiopian and Turkish elite distance athletes
Etiyopya ve Türk elit mesafe sporcularinin bazi fiziksel ve fizyolojik parametrelerinin karşilaştirilmasi
GETAYE FISSEHA GELAW
Doktora
İngilizce
2022
SporGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM CİCİOĞLU
- Sosyal hesaplama matrisi (SHM) ve Türkiye 1979 Input-output tablosu ile bir uygulama
Başlık çevirisi yok
MEHMET ŞİMŞEK
- The impact of trade on the transformation of transport routes in Anatolia: A historical-spatial analysis
Anadolu'da ticaretin ulaşım rotalarının değişimi üzerindeki etkisi: Tarihi-mekansal bir analiz
HADISEH HOSSEINI JAHANABAD
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. GÜLDEN ERKUT
- Analysis of air pollution over Izmir via atmospheric modeling
İzmir'deki hava kirliliğinin atmosferik modelleme yoluyla analizi
DUYGU ÖZÇOMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Isıtmada enerji ekonomisi ve yaşam dönem maliyeti açısından uygun bina kabuğu ve işletme biçimi seçeneğinin belirlenmesinde kullanılabilecek bir yaklaşım
An Approach for the determination of building envelope and operation period of heating system according to energy conservation and life cycle cost
GÜLTEN MANİOĞLU
