Sosyal hesaplama matrisi (SHM) ve Türkiye 1979 Input-output tablosu ile bir uygulama
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 6016
- Danışmanlar: PROF. DR. NECATİ MUMCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
-1- 0 Z E T Ekonomi geliş tikçe, kurumsal yapısını ve kurumsal ilişkilerini daha çok karmaşıklaştırır. Politikalara ve eko nomik değişkenlere bakılarak, ekonomi hakkında gelecek tahmin ler yapılabilir ya da mevcut durum analiz edilebilir. Herhangi bir ekonomik model, ekonominin yapısını ve davranışsal niteliğini sergiler. Model; yapısal analiz, pro jeksiyon ve politika benzetimi için kullanılır. Eer modelin kendine özgü çözüm yöntemleri bulunur. Kurumsal yapı ve eko nominin karmaşık yapısı, bu yapıların içerdiği değişkenlerin analiz edilmesi ile anlaşılır. Sosyal hesaplama matrisi (SHM) için uygun bir çözüm tekniği olarak input-output 'sistemini temel aldık. Input-Out put tekniği bir ekonomik analiz yöntemidir. Matris cebirin- den yararlanılarak çözülür ancak input-output sistemi ekono mik Özelliklere sahiptir. İlk olarak Y/»Leontief tarafından 1919 yılında A.B.D. ekonomisine uygulanmış ve diğer iktisatçı lar tarafından da geliştirilmiştir. Input-Output bugün tüm ül kelerde kullanılmaktadır. Planlama için önemli bir araçtır. Input-Output modeli-- ile ekonomideki üretici sektörlerin ken di aralarında mal ve hizmet akımları, diğer yandan bunların nihai taleple olan ilişkileri genel bir denge içinde gösteri lebilir. Input-Output siteminin temel varsayımları: her sek törün yalnız bir mal ürettiğ:j.:,her malın üretiminde bir üretim tekniğinin kullanıldığını, üretim miktarından bağımsız olarak üretimde kullanılan inputlarla üretim arasında belli ve sabit bir oranda ilişkinin varlığını kabul etmesidir. Input-Output tablosu incelendiğinde: ekonomide sek törler arasında ilişkilerin temelinde, sıralarda olan sektör lerin diğerlerine verdikleri malları, sütunlarda olan sektör lerin de her- sektörün üretim yapabilmesi için diğer sektörler den talep etmek zorunda kaldığı inputları görürüz.Input-Output tablosu izlendiğinde ekonominin sit sektörlerine ayrıldığı görülür. Input-Output sisteminde her hangi bir sektörün bir birim mal üretmek için input; yani üretim için gerekli girdi satın almak zorunda olduğunu ve- di ğer sektörlere de girdi verdiğini görürüz. Kısaca ekonominin üretim yapısını ve tekniğini veren bir tablo durumundadır..Çalışmamızın ana amacı Türkiye istatistiklerinden yararlanarak sosyal hesaplama sistematiğini kurmak ve bunu bir matris biçiminde göstermek dolayısiyle bu biçime dönüş türdükten sonra input-output tekniğini uygulamak ve bazı yo rumlar yapmaktır. Sosyal hesaplama^ milli gelir hesaplarını nakdi akım tablolarını içerir. Sosyal hesaplama input-output tablolarını alt birimi halinde gösterebilir. Sosyal hesaplama input-output benzeri olarak düzenlendiğinde (satır ve sütun soyısı eşit ayrıca üretim sektörlerini de içermesi bakımından) Sosyal hesaplama matrisi (SHM) adını alır. Hem input-output hem SHM'yi birlikte içeren bir ekonomik gösterge sunulabilir. Ekonomi SHM biçiminde sunul duğunda; üretim yapısı, katma değerin faktöryel dağılımı ve ha- nehalkı gelir dağılımı gösterilmiş olur. SHM'nin sütunları üretim aktivit esini, satırları üre tim faktörlerini anlatır. Bu tür gösterimle ekonomide hangi kesimin tasarruf yaptığı, hangi kesimin yatırımı gerçekleştir diği 'görülebilir. SHM ile ayrıca dış dünya ilişkileri; ödeme ler, kapital hareketleri v.b. görülebilir. İktisadi planlamada Leontief'in girdi-çıktı model leri yaygın biçimde kullanılmaktadır. Planlama için yararlı materyal sağlayan input-output ve SHM; bize, birlikte sunulma ları halinde ekonominin üretim yapısını verdiği gibi hanehalkı- nı da bir sektör olarak ele aldığından bu sektörün üretime katkısı ve üretimden aldığı payı da gösterir. Çünkü hanehalkı bir üretim sektörü gibi hem üretime katılmakta, pay almakta hem'.de harcama «yapmaktadır. Ele aldığımız L.Taylor'un Hindistan SHM modeli, karşılaştırmalı statik yönteme dayalı bir genel denge mode lidir. SİM' de hesaplar özdeşliğine dayalı bir yapı sunar.SHM'de gelir > ekonomide tüm sektörlerin çıktılarına eşit olur. Input-Output yöntemi sabit oranlı katsayılarla kurulur. Genel denge modellerinde çeşitli piyasalarda arz ve talep fiyatlar aracılığıyla piyasada dengeyi sağlar. Sözü edilen fiyatlar nis- bidir.' Denge, fiyat ve miktar intibakı ile eşanlı belirlenir. Genel denge modelinin bu özelliği yanında input-output model leri değerler, ya da fiyatları veri olarak ele alır ve fiyat lar cari fiyatlardır. Input-Output modelinde eksojen( dışsal} de-.ği§kerLİ-©rirıa birinde meydana gelen değişikliğin, endojen( içsel).değişkenlerin her bir denge değerlerinde ortaya çıkan değiş meleri karşılaştırır. Ya da tersi, yani endojen değişkende de ğişmenin eksojen değişken üzerinde etkisi de karşılaştırılabi- lir. « Taylor Model' i bir SHM sunmuş tur. Model' de Jacobian matrisi SHM değerlerinden elde edilmemiş tir. Model oluşturulan jacobian matris -ile simülasyonlar yapmış t ir. Model» in önemli bir özelliği detaylı olmasıdır. Model' in '"demişken'- ve para metrelerinin n^sıl bulunacağı formulasyonlarla gösterilmiştir. Biz Model' in yapısını olduğu gibi aktar-dık, Model' in sunduğu doğrultuda istatistik bilgilerin elde edilmesi mümkün olmadı ğından, hesaplamaları 1979 (DİE) Input-Output Akım Tablo' sun dan ve bu yıla ait diğer ekonomik göstergelerden yararlanarak Türkiye için bir; S HM elde etmiş olduk. Taylor Model' i ile bizini modelin birleşen yanı SHM y ö nünde ndir. Taylor Model. M algoritması (ç.özüm tekniği) elde edilemediğinden bu tür bir modelin nasıl çözülebileceği üze rinde durulmuştur., Bir genel denge modeli olan Taylor Model'i,Leontief sistemiyle uyumlu olduğu varsayımı ile, kendi SHM çözüm imkanı nı, Leontief sistemi çerçevesinde çözmeye çalıştık. Çözüm sonuç larının Taylor Model' i sonuçlarıyla uyuştuğunu gördük. Çalışmamızda SHM ile pratik data elde etmenin, eko nomiyi genel hatlarıyla tanımanın mümkün olduğu görüldü. Bi de edilen SHM ile nicel analiz tekniklerine geçmenin mümkün olduğu, politika Önerileri için materyal sağladığı görüldü.-IV- Çaİışmamızda, ekonomide önemli sektörün imalat sanayi si olduğu i bu sektörün yatırımlarında artışların, ekonomik ge- gelişmeyi : yüksek oranda belirlediğini, tarım kesiminin özel likle gıda sektörünün gelir dağılımını biçimlendirdiği, hiz metler sektörünün, sanayileşme ile birlikte gelişmeler göster diği saptandı. Ayrıca gelir dağılımında eşitsizliğin yüksek olduğu ekonomik zorlukları aşmak için gelir dağılımının iyi leştirilmesinin gerektiği vurgulandı. Önemli bir unsurun da kamu harcama ve transferlerinin olduğu gözlendi. SHM modelinde, ekonominin yapısı incelenirken : önce sektörler arası yapı 5X5 sektör halinde analiz edilmiştir. Daha sonra hanehalkı, katma değer, nihai talebi' (özel ve kamu' tüketimi, yatırımlar, stok değişimi, ihracat ) oluşturan, v.b. un surlarla 14X14 SHM yapısı analiz edilmiş ve sonuçlar irdelen miş tir. Böylesi bir SHM nin her yıl için düzenlenebileceği ve planlama için önemli, yararlı bir araç olacağı açıktır.
Özet (Çeviri)
m ABSTRACT İo... a developing economy, analysing of relation between economic variables is a choice in the basic of growth, in equality and employment. These ?which, have ties with the save- ing, invest emeut and balance of payment. The production and distributional questions, direction of deiinited aims, the tools are also must be analysed and it must show how it reached these goals. Our study takes a technical and oriented to practical applications. The main elements of economic indicators have taken from Input-Output Transaction Matrix of Turkey. Dated 1979. Also national income statistics published by other in- stution used for to present a general schema. It has been shown with a square matrix format. Growth, the sectoral relati ons and consumption (final demand) are affected by invested,, ment efforts in a feed-back system. A S Ail provides an integrated economic map and also shows how the payments distributed and spent by productive sectors, like households in the economy. Basic elements of the economy provides a macro-economic information system with SAM. Establishing of SAM is weighted by input-output tables. Each industry or sectors in the economy must to purch ase some inputs for to engage in the production activity. Purchasings include raw materials, semi-finished goods and capital equipments. An industry buys these from other indust ries or sectors. Labor also must be hired and taxes must be paid; 'Without inputs the production is impossible“. As an intermediate product these inputs which bought by productive sector are used for to produce other goods and services against to final product. On the other hand, output produced by each industry must be sold to final users, in another term, other industries or the sectors use these goods as an inputs A transaction- table shows various inputs and outputs of all^i-ndustries in an economic activity. It is called input-output table.(1$ The data in any row and in any column is same value. The data in any row shows the -distribution of output to vari ous sectors and data in any column indicates the sources of input requirement for one sector's production. Summing up accross: means the selling of sector to the other sectors. Other sectors buy.this for its production. If we sum up down-side a column, it is purchasing of that sector from other sectors and it means gross output of one sec tor. Total of each row doesn't mean the sum of the inputs only, but it means delivenings of that sector too. An economic activity results can be summarised in the inputs-output table and in- the national accounting. The difference between them are in their details and methodes. s.'hile input-output takes sectors with its sub-units,SAM takes production sectors in a joined top-units. Y/hile input-output takes household sectors in a joined t op-units, SAM takes household sectors with its sub-unit forms. SAM approachs applied to developing countries, appli cation made by countries are : Iran 1970.Sri-lanka 1970. Swaziland 1971-1972. Egypt 1976.Malezia 1970. Pakistan 1980. Botswana and Yamen 1981. India±1973-1980. In all these countries have a common point, the agricultural food sectors have an important role as a tool for their development and policy option. So this-indicates the social structure and economic structure of these countries above. Our subject reflects Indian Model,it applied by L. Taylor in”The Structuralist Macro-Economics“1983. That is how we can carry or apply this model for Turkey. The data which, we used in our model has been taken Input-Output Table of State Institute of Statistic (1979). We discuss such a model and how it could be treated for Turkey and What are the economic and technical questions of this model.itti Model's equations, its endogenous and exogeneous var riables also forecasting of the parameters can be treated some data and data can be taken from econometric and statist tic studies. Some concepts of the model can be conformited for example ”ration shops“, ”mar-up rates“..Some parameters can be fitted. In short.application of Taylor's Model for Tur key's Economy is convenient.One of fundemantal assertion of model such as in a general equilibrium models, was the ”price clearing“property of agricultural sector prices. We didn't fit with Turkey* seeconomy such property, cause was the agricultural sector own, relatively not high volume in the economy. In short agriculture sector is important for developing contries but not a leading sector for Turkish Economy. Turkey as the other developing countries doesn't need for imported foods largely, Turkey has got enough food supply. But Model lies on the ”price cle aring“ property, these could be discussed for Turkish Eco nomy. Very important subject of the Model is its algorithms in the Indian Model. Our study didntt give to examine all the”variations of the. Model, but we tried to examine the Model in a similar way. Indian Model is solved with jacobian matrix simu lation, jacobian matrix and other parameters in this Model haven't taken from its original SAM table. Jacobian matrix is a derivation of a matrix. In a matrix form the derivatives of coefficients are zero (a fixed numbers derivation is zero). At «this link, we can say that the input coefficients (not input values) can take place of jacoby matrix or converged to jacoby, because inputs are accounted with a special way. Input-Output coefficients of 1963,1968,1973,1979 were examined to“extrapolation”for reaching to a new input-output values of 1987/88, but it was far from confidence,. The second examine,We tried to test with R.A.S. technique** but it was dif ficult to get a quantity index for all sectors, so wwe resigned to all these ways.lib Leontief type solution seemsobest. Leontief type solution was similar with Model. We directly derived 5X5 sectors from 64X64 sectors of Input-Output Table of Turkey.: -SAM.1 is taken from that table and we established a SAM for Turkey. Concludings in the frame work of our model; we tri ed to examine step by step with Leontief System for approac hing to solution!.. Concluding remarks were the importance of investement especially manufacture sector in the economy, sa vings and distributional of income to house-holds, goverment effects, were also important in the economic growth and sta bility.
Benzer Tezler
- Intersectoral resource flows between agricultural and non-agricultural sectors: The Turkish case, 1963-1990
Tarım ve tarım dışı sektörler arası kaynak aktarımı: Türkiye, 1963-1990
YASEMİN ASU ÇIRPICI
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAR TÜREL
PROF. DR. YAKUP KEPENEK
- Gelir vergisi tarifelerinin ekonomik etki analizi: Türkiye için bir sosyal hesaplar matrisi modellemesi
Economic impact analysis of income tax schedules: A social accounting matrix model for Turkey
YILMAZ GÜNEY
- Achieving Turkey's indc target: assessments by multiplier analysis, computable general equilibrium, and structural decomposition analysis methods
Türkiye INDC hedefini başarmak: Çarpanlar analizi, hesaplanabilir genel denge ve yapısal ayrıştırma metotları ile değerlendirmeler
AYLA ALKAN
Doktora
İngilizce
2018
Ekonomiİzmir Ekonomi ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA OĞUŞ BİNATLI
- Multiregional social accounting matrix and multiplier analysis: An application for Turkish economy
Çokbölgeli sosyal hesaplar matrisi ve çarpan analizi: Türkiye ekonomisi için bir uygulama
EDA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU VOYVODA
- Sosyal hesaplar matrisi ve Türkiye için bir uygulama
The Social accounting matrix and an application for Turkey
GÜLAY ŞENESEN(GÜNLÜK)
