Türkiye'de yaşlıların çok boyutlu yoksulluğunu etkileyen faktörlerin ekonometrik analizi
Econometric analysis of the factors affecting multidimensional poverty of individuals over the age of 65 in Turkey
- Tez No: 828049
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ZANBAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'de yaşayan yaşlı bireylerin yoksulluklarının çok boyutlu bir biçimde tespit edilmesi amaçlanarak ilerleyen yıllarda daha büyük bir sorun haline geleceği düşünülen yaşlı yoksulluğunun çözümlerine yönelik önerilerde bulunulması hedeflenmiştir. Literatürde“Alkire-Foster”yöntemi olarak bilinen çok boyutlu yoksulluk ölçüm yönteminin kullanıldığı ve bireyin yaşadığı yoksunluklar üzerinden yoksulluğunun değerlendirildiği çalışmanın verileri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan 2021 yılı Gelir ve Yaşam Koşulları Anketi'nden elde edilmiştir. Belirlenen 3 boyut ve boyut başına düşen 5 alt gösterge ile toplam 15 alt göstergenin yer aldığı analizde 8.417 örneklem büyüklüğüne sahip yaşlıların en fazla yoksunluk yaşadığı alanların; sağlık problemi ve fiziksel faaliyetlerde sınırlılık olduğu belirlenirken, yetersiz fiziki koşullara sahip yaşam alanı, yaşanılan konutun ısınma giderlerinin karşılanamaması ve beslenme göstergelerinde de ciddi yoksunluklar yaşandığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte çalışmada Alkire-Foster yönteminden elde edilen yaşlıların toplam yoksunluk sayıları kategorileştirilerek sıralı logit yönteminin tercih edildiği ekonometrik modelin bağımlı değişkeni olarak kullanılmıştır. Yaşlıların yoksulluk durumlarını etkileyebileceği düşünülen gelir, yaş, medeni durum, mülkiyet durumu ve eğitim gibi değişkenler sıralı lojistik modelde bağımsız değişkenler olarak tercih edilmiştir. Çalışmanın ekonometrik analizi STATA 13 paket programı yardımı ile yapılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında evlilerin bekârlara/dullara kıyasla yoksul olmama olasılıklarının %3.7 daha fazla olduğu belirlenirken, yoksul ve aşırı yoksul olma olasılıklarının sırayla %3.4 ve %0.036 daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Analizden elde edilen bir diğer önemli sonuç ise yaşlıların gelirinde yaşanan artışın, yoksul olmama olasılığını %14.6 artırdığı, buna karşın yoksul ve aşırı yoksul olma olasılıklarını azalttığı şeklinde sıralanabilir. Ayrıca eğitim düzeyleri incelendiğinde ilkokul ve üstü eğitimli yaşlıların, herhangi bir eğitim düzeyine sahip olmayanlara göre yoksul olmama olasılıklarının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçların ilerleyen dönemde artan yaşlı nüfus ile daha büyük bir sorun haline geleceği düşünülen yaşlı yoksulluğunun önüne geçilmesi adına geliştirilecek politikalara ve yaşlı yoksulluğu üzerine yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olacağı beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to determine the poverty of elderly people living in Turkey in a multidimensional manner and to make suggestions for solutions to elderly poverty, which is thought to become a bigger problem in the coming years. The data of the study, which uses a multidimensional poverty measurement method known as the“Alkire-Foster”method in the literature and evaluates an individual's poverty based on the deprivations he experiences, were obtained from the 2021 Income and Living Conditions Survey conducted by the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT). In the analysis, which includes 3 dimensions and 5 sub-indicators per size and a total of 15 sub-indicators, it was determined that the areas where the elderly with a sample size of 8.417 experience the most deprivation are; health problems and limitations in physical activities, living space with insufficient physical conditions, inability to cover the heating costs of the residential building and serious deprivation in nutrition indicators. However, in the study, the total abstinence numbers of the elderly obtained from the Alkire-Foster method were categorized and used as the dependent variable of the econometric model, in which the sequential logit method is preferred. Variables such as income, age, marital status, property status and education, which are thought to affect the poverty status of the elderly, were preferred as independent variables in the sequential logistics model. The economic analysis of the study was carried out with the help of the STATA 13 package program. In the light of the findings obtained, it was determined that married people are 3.7% more likely not to be poor compared to singles/widows, while the probability of being poor and extremely poor is 3.4% and 0.036% lower respectively. Another important result obtained from the analysis is that the increase in the income of the elderly increases the probability of not being poor by 14.6%, while reducing the probability of being poor and extremely poor. In addition, when the education levels were examined, it was found that the elderly who were educated in primary school and above were more likely not to be poor than those who did not have any level of education. It is expected that these results obtained will guide the policies to be developed in order to prevent elderly poverty, which is expected to become a bigger problem with the increasing elderly population in the future, and the studies to be conducted on elderly poverty.
Benzer Tezler
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Türkiye'de yoksulluk riski: Çocuk ve yaşlı yoksulluğunun belirleyicileri
The risk of poverty in Türkiye: Determinants of child and elderly poverty
ALİ GÖKHAN GÖLÇEK
- Sağlık iletişimi perspektifinden Türkiye'deki 65 yaş ve üstü bireyleri anlamak: Sağlık ve yaşlanmaya ilişkin algı, tutum ve davranışlar üzerine bir araştırma
Understanding people aged 65 and over in Türkiye from a health communication perspective: A Study on perceptions, attitudes, and behaviors regarding health and aging
YAŞAR ŞEKERCİ
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE ASLI SANCAR DEMREN
- Kırsal alanda yaşlılık: Osmaniye ili Kadirli ilçesi örneği
The old age in rural area: Case of Kadirli district of Osmaniye
EMİNE KOKAÇYA DUVAN
- Ankara ilinde kurumlarda yaşayan yaşlılarda ölüme ilişkin kaygı ve korkular
Başlık çevirisi yok
CEMALETTİN ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ONUR