Ebû Abdullah Muhammed b. Fütûh el-Humeydî ve Tefsîru garîbi mâ fi's-Sahîhayn adlı eseri
Abu Abdullah Mohammad al-Humaydi and his work named Tafsir gharib maa fee as-Sahihain
- Tez No: 829362
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ATAULLAH ŞAHYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: el-Humeydî, garîbü'l-hadîs, garîb lafız, Tefsîru garîbi mâ fi's-Sahîhayn, al-Humaydi, Gharib al-hadith, Gharib phrases, Tafsir gharib maa fee as-Sahihain
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Garîbü'l-hadis ilmi alanında hicrî dördüncü asra kadar tüm hadis kitaplarında geçen garîb lafızları ele alan birçok telif olmuştur. Bu asırdan sonra bu tür eserlerin yanı sıra bir veya birkaç hadis mecmuasında bulunan garîb kelimeleri/cümle yapılarını ele alan hadis sözlükleri de kaleme alınmaya başlanmıştır. Bunlardan bir tanesi de Endülüslü hadis âlimi Muhammed b. Fütûh el-Humeydî'nin (ö. 488/1095) Tefsîru garîbi mâ fi's-Sahîhayn adlı eseridir. Bu eserini daha önce kaleme aldığı el-Cem' beyne's-Sahîhayn adlı eserindeki garîb kelimeleri ve ifadeleri açıklamak üzere ele almıştır. Eserlerin isminden de anlaşılacağı üzere çalışma Sahîh-i Buhârî ve Sahîh-i Müslim'deki garîb lafızları açıklamayı hedeflemiştir. Dolayısıyla tezde, bahsi geçen eser ve müellifi hakkında çok yönlü bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. Humeydî eserinde hadislerin senedine ve metnine yer vermemiş, sadece garîb olarak tespit ettiği kelimeyi veya bölümü açıklamıştır. Garîb lafızları açıklarken âyet, hadis, şiir ve mesel gibi metinler ile istişhâd eden Humeydî, bazı kısımlarda sarf ve nahiv açısından tahlil yapmış, gerekli gördüğünde hadisleri şerh edercesine açıklamış, yer yer hadis usulüne, fıkha, kelama dair açıklamalarda bulunmuştur. Alfabetik olmayan eserde kelimelerin sahâbî müsnedleri adı altında açıklanması Sahîhayn okuyucusu için kelimeleri bulmayı zorlaştırsa da eserin ilk neşrindeki muhakkikin hazırladığı fihrist bu durumu kolaylaştırmıştır. Eser garîbü'l-hadîse dair eserler arasında çok meşhur olmamasına rağmen kendinden sonra yazılan bazı sözlük ve bu alandaki çalışmalara kaynaklık etmiştir.
Özet (Çeviri)
There have been many writings in the field of gharib al-Hadith, which dealt with the gharib phrases that have been passed in all hadith books until the fourth century. After this century, besides such works, hadith glossaries that dealt with gharib phrases/sentence in one or more hadith compilation began to be written. One of them is Tefsîru garîbi mâ fi's-Sahîhayn of the Andalusian hadith scholar Mohammad b. Futûh al-Humaydi (b. 488/1095 ). He wrote this work to explain the words and expressions of gharib in his work al-Cem' beyne's-Sahîhayn, which he had previously written. As can be understood from the name of the works, the study aimed to explain the gharib expressions in Sahîh Bukhârî and Sahîh Muslim. Therefore, the thesis is intended to make a multi-faceted study on the mentioned study and its author. Humeydî did not include the isnad and matns of the hadiths in his work, but only explained the word or phrase he identified as gharib. When explaining gharib words, Humaydi, who consulted with texts such as aya, hadith, poetry and matter, was explained in some parts in terms of morphology and syntax, and when he deemed necessary, he explained the hadiths as he had been annotated and made statements about the place hadith methodology, fiqh, kalam. Although the explanation of the words in the non-alphabetic work under the name of the Companions' Musnads makes it difficult for the reader of the Sahihain to figure out the words, the fihrist prepared by the reviewer in the first publication of the work has facilitated this situation. Although the work was not famous among the works of gharib al-hadîth, yet it was a source for some dictionaries and studies in this field written afterwards.
Benzer Tezler
- Ebü'l-Ferec İbnü'l-Cevzî'nin Keşfü'l-Müşkil min Hadîsi's-Sahîhayn adlı eserinde hadislerdeki problemleri giderme yöntemi
Ibn Jawzi's method of resolving problems in contradictory hadiths in Kashf al-Mushkil min Hadith al-Sahihayn
ABDULLAH MAHMUT İPLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR ÇOLAK
- Fütûhu'ş-Şâm tercümesi transkripsiyon ve tahlil
Fütûhu'ş-Şâm tercümesi transcription and analysis
AYŞE ÖDEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SADETTİN BAŞTÜRK
- Siretü'n-nebi (tercümetü'z-zarir) inceleme-metin
Life of prophet (translation of darir)
MUSTAFA ERKAN
Doktora
Türkçe
1986
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Şevkânî'nin Muâmelâtla ilgili görüş ve tenkitleri (Neylü'l-Evtâr örneği)
Thoughts and criticisms of Shawkani about the Muamalat (Example of nayl al Awtar)
FARUK EMRAH ORUÇ
Doktora
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ÇEKER
- Ebû Abdullah Muhammed b. Yûsuf es-Senûsî'nin Kelâm anlayışı
The theological understanding of Abu Abdallah Muhammad b. Yusuf al-Sanusi
AHMET ÇELİK
Doktora
Türkçe
2015
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAKTIR