Ebü'l-Ferec İbnü'l-Cevzî'nin Keşfü'l-Müşkil min Hadîsi's-Sahîhayn adlı eserinde hadislerdeki problemleri giderme yöntemi
Ibn Jawzi's method of resolving problems in contradictory hadiths in Kashf al-Mushkil min Hadith al-Sahihayn
- Tez No: 745515
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR ÇOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Ulûmü'l-Hadîs'in alt disiplinlerinden biri olan müşkilü'l-hadîs, sahih hadislerin birbiriyle veya Kur'an ayetleri ve akıl ilkeleri gibi delillerle çelişkilerini çözümlemeyi amaç edinen bir disiplindir. İslam ilimlerinin hemen her alanında birçok kitap telif etmiş Ebü'l-Ferec İbnü'l-Cevzî'nin (ö. 597/1201) Keşfü'l-Müşkil min Hadîsi's-Sahîhayn'i, literatürde bu alanda yazılmış önemli eserlerden biri olarak görülmektedir. İbnü'l-Cevzî'nin Keşfü'l-Müşkil'i, Muhammed b. Fütûh el-Humeydî'nin (ö. 488/1095) el-Cem' beyne's-Sahîhayn kitabı üzerine telif edilmiş bir eser olmakla birlikte müsned tertibine göre düzenlenmiş Sahîhayn hadislerinden oluşmaktadır. İbnü'l-Cevzî, kitabını Humeydî'nin mezkûr eserindeki anlamı kapalı hadisleri açıklama gayesiyle kaleme aldığını ifade etmiştir. Buradan onun müşkil kavramına, daha geniş bir perspektiften baktığı sonucuna varılabilir. Hem niteliksel hem de niceliksel yöntemle yapılan bu çalışmanın amacı, İbnü'l-Cevzî'nin hadislerdeki problemleri giderirken hangi yöntemleri kullandığını tespit etmektir. Bu doğrultuda kitabın yazıldığı tarihsel ve kültürel muhit ortaya konmuş, seçilen örnek rivayetlerin metin analizi yapılmıştır. Ayrıca İbnü'l-Cevzî'nin kitap özelinde işaret ettiği problemli hadisler ve onlara yönelttiği cevaplar tespit edilerek grafiklerle gösterilmiştir. Sonuç olarak, İbnü'l-Cevzî'nin kitapta doksan sekiz işkâle işaret ettiği bilgisine ulaşılmıştır. Onun müşkil çerçevesinde değerlendirdiği rivayetlerin izahında sırasıyla cem', nesh ve tercih yöntemlerini tercih ettiğini söyleyebiliriz. Müşkil rivayetleri cem' ederken haml, tahsîs ve takyîd yöntemlerine başvurmuştur. O, genellikle bağlam farklılıklarına ve linguistik tahlillere dikkat çekerek hadisleri farklı manalara haml etmiştir. Bununla birlikte bazen de âm ifadeyi bir manaya hâs kılarak tahsîs, mutlak ifadeyi de kayıtlayarak takyîd yöntemine başvurmuştur. İbnü'l-Cevzî, cem' metodu ile çözemediği işkâli ise nesh metodu ile gidermeye çalışmıştır. Orada da sonuca ulaşamadığı durumlarda da râvinin durumuna veya rivayetin keyfiyetine bağlı tercih yöntemlerine başvurmuştur.
Özet (Çeviri)
Mushkil al-Hadith is one of the sub-disciplines of Ulum al-Ḥadith that aims to resolve the problems in authentic hadiths which contradict each other, the Qur'anic verses or the fundamental principles of reasoning. Kashf al-Mushkil min Hadith al-Sahīhayn, written by Ibn al-Jawzī (d. 597/1201), is considered as one of the important works written in this field. The content of this book was arranged in musnad genre composing some of the hadiths selected from Sahīhayn of al Bukhari and Muslim, although it was originally designed as a commentary on Humaydī's (d. 488/1095) al-Jam' bayn al-Sahīhayn. Ibn al-Jawzī states that he has written his book with the aim of explaining the mushkil hadiths in Humaydī's book. From this we can infer that he understood the mushkil concept from a wider perspective. In this study we have used both qualitative and quantitative methods in order to determine the method of Ibn al-Jawzī for removing the problems in hadiths. Within this framework, we have handled the historical, social, political and cultural situations that influence the authoring of the mentioned book and made some textual analysis on some the selected hadiths. In addition, the problematic hadiths that Ibn al-Jawzī pointed out in the book and the answers he offered to them were determined. We have shown them with graphics. As a result, it was determined that Ibn al-Jawzi pointed to ninety-eight contradictory hadiths in the book. The common method he preferred to resolve the problems are jam' (combination), naskh (abrogation) and tarjīh (preference). He used the methods of haml (attribution), takhsīs and taqyīd while combining the mushkil hadiths with each other. In cases where he could not reach a conclusion with naskh method, he solved the contradiction with the method of tarjīh depending on the situation of the narrator or the nature of the narration.
Benzer Tezler
- 'Ebü'l-Ferec İbnü'l-Cevzî'nin Saydü'l-Hâtır adlı eseri bağlamında tasavvuf anlayışı'
Ab al-Ferej Ibn al-Jawziy's understanding of sufism in context of his book Saydul Hatır
FATMA KUDAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTasavvuf Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT AKOT
- Ebu'l-Ferec İbnu'l-Cevzî'nin 'Telbisu İblis' adlı eserinde mezheplere yaklaşımı
Abu al-Faraj Ibn al-Jawzi approach to sects in his work titled 'Talbis Iblis'
HEDİYE NUR KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN KAPLAN
- Ebü'l Ferec İbnü'l-Cevzî'nin Zâdü'l Mesîr fî ʿİlmi't-Tefsîr adlı eserinde kıraatlere yaklaşımı
Abū al-Faraj Ibn al-Jawzī's approach to the recitation in his work Zad al-Masir fi 'Ilm al-Tafsir
ALİ HAYDAR ÖKSÜZ
Doktora
Türkçe
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİL KÜÇÜK
- Ebü'l-Ferec İbnü'l-Cevzî'nin (Ö. 597/1201) haberî sıfatlar anlayışı ve Hanbelîlerin yaklaşımına eleştirileri
The understanding of Abu al-Faraj Ibn al-Jawzi's (D. 597/1201) transmitted attributes and his criticism of Hanbalis approach
MECİT AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASİYE TIĞLI
- Ebu'l Ferec İbnu'l-Cevzî'nin Ahkâmu'n Nisâ isimli eseri bağlamında kadının mükellefiyetleri
Obligations of women in the context of Ebu'l Ferec İbnu'l Cevzi's work titled Ahkamu'n Nisa
ADNAN YAYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM AKGÜN