Yeraltı suyu araştırmaları ve sondajı
Groundwater surveys and drilling
- Tez No: 829439
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHEYR KAMACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
MT ve Düşey Elektrik Sondaj yöntemleri Türkiye'de yeraltı suyu aramaları için en çok kullanılan jeofizik yöntemlerindendir. Özellikle ölçü aletlerinin göreceli olarak ucuz oluşu ve kullanımının kolay olması gibi nedenlerle birçok jeolojik sorunun çözümünün yanı sıra, elektriksel iletkenlik temeline dayandığı için yeraltı suyu aramaları için özellikle tercih edilmektedir. DES'in amacı, yüzeyden yapılan potansiyel ölçümleri ile yeraltı katmanlarının derinlik ve özdirenç parametrelerinin saptanmasıdır. Yanal özdirenç değişimlerinden daha az etkilenmesi nedeniyle arazide ölçü düzeni olarak Schlumberger elektrot düzeni tercih edilmektedir. Manyetotellürik, yerin elektromanyetik alanındaki değişimleri kullanarak yeryuvarının özdirence bağlı yapısını inceleyen bir yöntemdir. Bu çalışma kapsamında, inceleme sahası olan Manisa İlinin birçok bölgesinde incelemeler yapılmıştır. Ayrıca bu çalışma ile ortaya çıkan tüm bulguların değerlendirilerek yeraltı su aramalarında ön kestirim amaçlı kullanılan yöntemlerinin, açılan sondaj kuyusu verileri ve analizleri ile uyumlu olup olmadığı bu çalışma kapsamında amaçlanmaktadır. Yeraltı suyu gözenek boşluklarında ve kayaların çatlaklarında ve toprak yüzeyinin altındaki tortularda bulunan sudur ve hidrolojide, dünya yüzeyinin altında değişken kalınlık ve derinlikte doymuş bir bölge olarak oluşan su olarak tanımlanır. Bu çalışmada, yeraltı suyu tespiti çalışmalarında kullanılan düşey elektrik özdirenç (DEÖ) ve manyetotellürik (MT) yöntemlerinin karşılaştırılması ve elde edilen sonuçların sondaj verileriyle deneştirilmesi amaçlanmıştır. MT ve DEÖ yöntemleri Türkiye'de yeraltı suyu aramalarında en çok kullanılan jeofizik yöntemlerindendir. Özellikle ölçü aletlerinin göreceli olarak ucuz oluşu ve kullanımının kolay olması gibi nedenlerle birçok jeolojik sorunun çözümünün yanı sıra, elektriksel iletkenlik temeline dayandığı için yeraltı suyu aramaları için özellikle tercih edilmektedir. Düşey elektrik özdirenç yöntemi, genellikle bilinen iki noktadan yere akım verip yine bilinen başka iki noktadan gerilim farkının ölçülerek yeraltındaki jeolojik birimleri ve bu birimlerin gözeneklerindeki suyu tespit etmeyi amaçlayan bir jeofizik yöntemdir. DEÖ'nin amacı, yüzeyden yapılan potansiyel ölçümleri ile yeraltı katmanlarının derinlik ve özdirenç parametrelerinin saptanmasıdır. Yanal özdirenç değişimlerinden daha az etkilenmesi nedeniyle genellikle arazide ölçü düzeni olarak Schlumberger elektrot düzeni tercih edilmektedir. Manyetotellürik yöntem, yerin elektromanyetik alanındaki değişimleri kullanarak yeryuvarının özdirence bağlı yapısını inceleyen bir yöntemdir, Manyetotellürik (MT) Yöntem ise yer altında var olan doğal kaynaklı tellürik akımları kullanır. Bu akımlar, güneşteki patlamalar sonucu oluşan elektromanyetik alanın etkisiyle oluşur. Bu akımların kayaçlarda neden olduğu elektrik ve manyetik gerilimlerin ölçümü ile kayaçların özdirençleri tespit edilir. Arazi çalışmalarında yer manyetik alanının 3 bileşeni (Hx, Hy, Hz) ile elektrik alanın 2 bileşeni (Ex, Ey) ölçülür. Bu çalışma kapsamında, Manisa ilinin farklı alanlarında araştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, bu çalışma ile ortaya çıkan tüm bulgular değerlendirilerek yeraltı suyu aramalarında ön kestirim amaçlı kullanılan yöntemlerin açılan sondaj kuyusu bilgileri ile uyumlu olup olmadığı amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
MT and Vertical Electrical Sounding (VES) methods are the most widely used geophysical methods for groundwater exploration in Turkey. In addition to solving many geological problems, especially due to the relative cheapness and ease of use of measuring instruments, it is especially preferred for groundwater exploration since it is based on electrical conductivity. The purpose of VES is to determine the depth and resistivity parameters of the subsurface layers by potential measurements from the surface. Magnetotellurics is a method of studying the resistivity-dependent structure of the earth's crust by using changes in the electromagnetic field of the earth. As a result, the geological structure of the subsurface is defined by studying the resistivity differences measured in the field as a variable of distance. Within the scope of this study, investigations were carried out in many regions of Manisa Province, which is the study area. In addition, this study aims to evaluate all the findings of this study and to determine whether the methods used for prediction in groundwater exploration are compatible with the borehole data and analyzes. Groundwater is found in pore spaces and fissures of rocks and sediments below the soil surface, and is defined in hydrology as water that occurs as a saturated region of varying thickness and depth below the earth's surface. In this study, it is aimed to compare the vertical electric resistivity (VER) and magnetotelluric (MT) methods used in groundwater detection studies and to correlate the obtained results with the drilling data. MT and VER methods are the most widely used geophysical methods in groundwater exploration in Turkey. It is especially preferred for groundwater exploration because it is based on electrical conductivity, as well as solving many geological problems due to the relatively cheap and easy use of measuring instruments. The vertical electrical resistivity method is a geophysical method that aims to determine the underground geological units and the water in the pores of these units by measuring the voltage difference from two known points, by giving current to the ground from two known points. The purpose of the VER is to determine the depth and resistivity parameters of underground layers with potential measurements made from the surface. Schlumberger electrode arrangement is generally preferred as the measurement configuration in the field because it is less affected by lateral resistivity changes. Magnetotelluric method is a method that examines the resistivity structure of the earth by using the changes in the electromagnetic field of the earth. The Magnetotelluric (MT) Method uses naturally sourced telluric currents that exist underground. These currents are formed by the effect of the electromagnetic field, which is formed as a result of explosions in the sun. Resistivity of rocks is determined by measuring the electric and magnetic voltages caused by these currents in the rocks. In field studies, 3 components of the ground magnetic field (Hx, Hy, Hz) and 2 components of the electric field (Ex, Ey) are measured. Within the scope of this study, researches were carried out in different areas of Manisa province. In addition, by evaluating all the findings of this study, it is aimed to determine whether the methods used for predictive purposes in groundwater exploration are compatible with the drilled borehole information.
Benzer Tezler
- Afyonkarahisar-Emirdağ (Karaağaç) yeraltı suyu potansiyelinin elektrik özdirenç tomografi yöntemi ile araştırılması
Investigation of Afyonkarahisar-Emirdağ (Karaağaç) underground water potential by electrical resistivity tomography method
EMİNE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeofizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT YILMAZ
- The use of integrated geophysical methods for groundwater exploration in ghana
Gana bölgesinde yeraltı suyu araştırmaları için entegre jeofizik yöntemlerin kullanılması
HAFİZ MOHAMMED NAZİFİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeofizik MühendisliğiSakarya ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. LEVENT GÜLEN
- Ergene havzası Çorlu - Çerkezköy arasındaki kesiminin hidrojeolojisi
Hydrogeology of Çorlu - Çerkezköy region of Ergene basin
ORHAN ARKOÇ
Doktora
Türkçe
2005
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Akiferin hidrolik parametreleri ile jeoelektriksel parametreler arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between aquifer hydraulic parameters and geoelectric parameters
GÖKÇEN ERYILMAZ TÜRKKAN
Doktora
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiUludağ Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR KORKMAZ
- Marmaray Yenikapı-Yedikule arası tünellerinde ortam koşullarından kaynaklanan problemlerin analizi
Analysis of problems arising from enviromental conditions in the Marmaray tunnels between Yenikapı-Yedikule
SÜHA ABIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ MAHMUTOĞLU