Covid-19 pandemisinin sağlık çalışanlarında prososyal davranış üzerine etkisi
The effect of the Covid-19 pandemic on prosocial behavior of healthcare professionals
- Tez No: 831266
- Danışmanlar: PROF. DR. DEVRAN TAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
2019 senesi aralık ayının sonunda Çin'in Vuhan kentinde meydana gelen Covid-19 salgını, 2020 yılının mart ayında Dünya Sağlık Örgütü tarafınca pandemi olarak ilan edilmektedir. Türkiye'de ise ilk defa 2020 yılının 11 Mart tarihinde görülmüştür. Görüldüğü ilk dönemden bugüne kadarki zamanda Türkiye'de çok sayıda can kayıplarının yaşanmasına sebebiyet vermiştir. Covid-19 salgınının etkisi hayatını kaybedenlerin olmasıyla kalmayıp, sosyal, demografik, siyasi, ekonomik, bilimsel vb. alanda da görülmüştür. Bu çalışma, tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınının sağlık çalışanları üzerindeki etkilerinin prososyal davranış üzerine olan etkisine bakılmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın amacı, Covid-19 salgınının Türkiye'de çalışma gösteren sektörler üstündeki etkilerini ve bu sektörler doğrultusunda alınmış olan önlemleri ortaya çıkarmaktadır. Bu amaçla yapılmış olan tez çalışması tarama modelinde yapılan, betimsel şekilde olan bir araştırma olmaktadır. Son zamanlardaki ampirik ve teorik Covid-19 salgını literatürüne dayanıp çalışma alanı sistematik olarak üç konuyu dikkatli şekilde incelemektedir. Salgınlarla ilgili kavramsal çerçeve Türkiye'de görülen sektörel etkileri ve bu sektörler doğrultusunda alınmış olan önlemler ve bu önlemlerin yarar seviyeleridir. Bu çalışma dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinin sağlık çalışanlarının prososyal davranışlarına etkileri, prososyal davranışları ile kişilik özellikleri, tükenmişlik oranları, sorumluluk alma davranışları ve anksiyete oranlarının arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada sağlık çalışanlarının anksiyete, sorumluluk alma davranışı, tükenmişlik belirtileri ve prososyallik alt boyutları belirlenerek aralarındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın evrenini Türkiye'deki sağlık çalışanları oluşturmakta, örneklemini ise 18–65 yaş aralığındaki uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen 130 Covid-19 geçiren ve 130 Covid-19 geçirmeyen toplam 260 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Araştırma için bireylerin Covid–19 pandemisi öncesi ve sonrası yaşantılarına dair soruları da içeren Demografik Bilgi Formu, Beş Faktör Kişilik Envanteri, Beck Anksiyete Ölçeği, Yetişkin Prososyallik Ölçeği, Sorumluluk Duygusu ve Davranışı ölçeği ve Tükenmişlik Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Araştırmada değişkenlerin birbirleriyle ilişkisine bakılmıştır. Bireylerin yaşı, cinsiyeti ile tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sağlık çalışanın kendisi, yakınları ve tanıdıklarında kronik hastalık bulunması durumu, Covid-19 geçirmesi, Covid-19'a bağlı vefatı ve Covid-19 döneminde çalışması durumu ile yetişkin prososyallik ölçeği arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Anahtar Kelimeler Salgın, Prososyal, Covid-19, sağlık çalışanları
Özet (Çeviri)
The Covid-19 outbreak, which occurred in Wuhan, China at the end of December 2019, is declared as a pandemic by the World Health Organization in March 2020. It was first seen in Turkey on March 11, 2020. It has caused a large number of casualties in Turkey from the first time it was seen until today. The impact of the Covid-19 pandemic has been seen not only in the loss of lives, but also in social, demographic, political, economic, scientific, etc. fields. This study was conducted to look at the effects of the Covid-19 pandemic, which has affected the whole world, on the prosocial behavior of healthcare professionals. The aim of the study is to reveal the effects of the Covid-19 pandemic on the sectors operating in Turkey and the measures taken in line with these sectors. The thesis study conducted for this purpose is a descriptive research conducted in the survey model. Based on the recent empirical and theoretical Covid-19 pandemic literature, the study area systematically examines three topics carefully. The conceptual framework of the pandemic, its sectoral impacts in Turkey and the measures taken in line with these sectors and the benefit levels of these measures. This study was conducted to examine the effects of the Covid-19 pandemic, which has affected the world, on the prosocial behaviors of healthcare workers, and the relationships between prosocial behaviors and personality traits, burnout rates, responsibility-taking behaviors and anxiety rates. In the study, anxiety, taking responsibility behavior, burnout symptoms and prosociality sub-dimensions of healthcare workers were determined and the relationship between them was examined. The population of the study consisted of healthcare workers in Turkey, and the sample consisted of a total of 260 healthcare workers between the ages of 18-65, 130 who had Covid-19 and 130 who did not have Covid-19, determined by convenient sampling method. Demographic Information Form including questions about individuals' experiences before and after the Covid-19 pandemic, Five Factor Personality Inventory, Beck Anxiety Scale, Adult Prosociality Scale, Sense of Responsibility and Behavior scale and Burnout Scale Short Form were used for the study. In the study, the relationship between the variables was examined. A significant relationship was found between the age and gender of the individuals and their burnout levels. A significant relationship was found between the health worker's presence of chronic diseases in himself/herself, his/her relatives and acquaintances, Covid-19, death due to Covid-19 and working during the Covid-19 period and the adult prosociality scale. Keywords Epidemic, Prosocial, Covid-19, health care professionals
Benzer Tezler
- Denizcilik işletmelerine yönelik entelektüel sermaye değerlemesi üzerine bir model önerisi
A model proposal on valuation for intellectual capital of maritime businesses
GİZEM ÇEVİK
Doktora
Türkçe
2023
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN ARSLAN
- COVID-19 pandemisinin sağlık çalışanlarında ve toplum üzerinde yarattığı travma, stres, kaygı ve depresif belirtilerin çocukluk çağı travmaları ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of trauma, stress, anxiety, depressive symptoms created by the COVID-19 pandemic on healthcare professionals and society and childhood trauma
HÜMEYRA ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ
- COVID-19 pandemisinin sağlık çalışanlarının çocuklarındaki ruhsal belirtiler ve uyku sorunlarına etkisi
The mental health and sleep problem impacts of COVID-19 on healthcare workers' children
HAZAL MUHSİNOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN ÜNLÜ
- Sağlık çalışanlarında koronavirüs pandemisinin merhamet, merhamet yorgunluğu, hayatın anlam ve amacı ölçekleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of the coronavirus pandemic in healthcare professionals with compassion, compassion fatigue, meaning and purpose of life scales
GÜLŞAH ESİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK KURHAN
- Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi sağlık çalışanlarında COVID-19 pandemisinin sağlık anksiyetesi üzerine etkileri
The effects of COVID-19 pandemic on health anxiety of healthcare professionals in Cukurova University Faculty of Medicine Balcalı Hospital
MERT BÜYÜKİKİZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA SAATÇI