Türk sinemasında yol ve yolculuk temalı filmlerde anlatı kodlarının değişiminin değerlendirilmesi
The review of the transformation of the narrative codes in the road and journey themed movies in Turkish cinema
- Tez No: 831572
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZCAN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Yolculuk kavramı, öngörülemeyen olaylarla karşılaşılması nedeniyle bireyin savunmasız kalarak duygu ve düşüncelerinde köklü değişimler yaşamasını mümkün kılmaktadır. Sinema sanatında, yolculuk teması toplumsal ve politik verilerin işlenmesine imkân sağlamaktadır. Türk Sineması'nda yol filmleri niceliksel olarak artarken tarihsel süreçte filmlerin anlatı kodlarının da dönüştüğü değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, 1985-2017 yılları arasında üretilen dört yol filminin anlatı kodlarında oluşan dönüşümler tespit edilerek karşılaştırılması amaçlanmıştır. Böylece otuz iki yıllık süreçte Türk Sineması'nda üretilen yol filmlerinin anlatı bağlamındaki değişimi tespit edilmek istenmiştir. İncelenen dört film, üretim tarihlerine göre kronolojik olarak sıralanarak elde edilen bulgular karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, filmlerde kullanılan anlatı kodlarının zamanla Klasik Anlatıdan Çağdaş Anlatı tekniğine yaklaştığı tespit edilmiştir. Karakter kimliklerinin, diyalogların, mizansenlerin ve sahnelerde kullanılan plastik malzemelerin gerçekçi üslupta kurgulanmaya başlandığı görülmüştür. Gerçekçiliği artan her yapı unsurunun anlatı kodlarındaki öneminin de arttığı ve böylece filmlerin farklı anlam boyutlarında incelenmesinin mümkün kılındığı tespit edilmiştir. Nitekim dört filmin de Monomit Kavramı çerçevesinde ve Vladimir Propp'un tespit ettiği ortak işlevler ile A.J. Greimas'ın eyleyenler örnekçesi yaklaşımlarıyla masalların biçimbilimi açısından incelenmesinin mümkün olduğu görülmüştür. Filmlerin üretim sırasına göre içeriklerinin farklı biçimde şekillendiği gözleminden hareketle kimi analiz unsurlarının olgusal düzeyde ifade edilebileceği tespit edilmiştir. Çalışmada, yol kavramının sinemada yalnızca bir alt tür olarak değil toplumsal sosyal ve kültürel gerçekliği yansıtabilmek için bir araç olarak da kullanıldığı ve tarihsel süreçte örneklerinin arttığı gözlemlenmiştir. Bu bağlamda yapılan incelemenin yol filmlerinin çok boyutlu analizi çalışmalarına zenginlik katacağı ve literatüre katkı sağlayacağı değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of odyssey enables individuals to undergo profound changes in their emotions and thoughts due to encountering unforeseen events. Additionally, it provides an opportunity to address social and political aspects during the journey. Consequently, as the production of road films in Turkish cinema increases, the narrative codes of these films also undergo transformations. This study aims to identify and compare the transformations that occur in the narrative codes of four road films produced between 1985 and 2017. Thus, the development of road films produced in Turkish cinema within the narrative context over a thirty-two-year period is intended to be determined. The examined four films are compared by arranging them chronologically according to their production dates, and the obtained findings are compared. The increasing realism of each structural element also increases its importance in the narrative codes, enabling films to be examined in different dimensions of meaning. Indeed, it is observed that it is possible to analyze all four films in terms of the morphology of fairy tales through the concepts of Monomyth and Exemplary Actors. However, it is determined that due to the dimensional nature of the films' meanings influenced by the order of production, certain elements of analysis can be reduced to abstract concepts. Furthermore, it is observed that the concept of the road is used not only as a subgenre in cinema but also as a tool to reflect social, societal, and cultural realities, with an increasing number of examples in the historical process. In this context, it is concluded that the conducted examination will enrich the meaning dimensions of the films and provide different interpretations in the literature.
Benzer Tezler
- Yolcu filmi bağlamında sinemada yol ve yolcu metaforu
The methapor of way and traveller in the context of Traveller
HAYAL ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMaltepe ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAYA ÖZAKGÜN
- 1960'tan günümüzü Türkiye'deki politik düşüncenin sinematografik sunumu
Cinematografic presentation of political thinking in Turkey from 1960 to present
ONUR KEŞAPLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OĞUZ ADANIR
- Yolculuk filmlerinin karakterler üzerinde yakınlaştırma etkisi bağlamında Gökkuşağı uzun metraj film senaryosu
The effect of getting closer to each other on characters at road films and to see this effect on the script of film Rainbow
ABDURRAHMAN ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Radyo-TelevizyonKadir Has ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİS BEHLİL
- Zeki Demirkubuz filmlerinde anlatı yapısı
Narrative structure in Zeki Demirkubuz's films
MİKAİL BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TAKIMCI
- 2000 yılından sonra Türk sinemasındaki yol filmlerinin Mikhail Bakhtin'in kronotop kavramı bağlamında incelenmesi
Investigating the Turkish road movies at 21st century in the context of Mikhail Bakhtin's chronotope
ÖMÜR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıOrdu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. UFUK UĞUR