Sosyal konut deneyiminin dönüşümünde mekânsal planlamanın rolü: Ankara üzerine bir inceleme
The role of spatial planning in transformation of social housing experience: A review on Ankara
- Tez No: 836749
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YEŞİM TANRIVERMİŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 409
Özet
Sosyal konut üretimi, toplumun ağırlıklı olarak düşük gelirli ve dezavantajlı kesimlerinin barınma ihtiyaçlarını karşılama amaçlı bir yaklaşım olup aynı zamanda bireylerin ve hane halklarının yaşam kalitesini artırmayı, toplumsal bütünleşmeyi güçlendirmeyi ve kentsel fırsat eşitliğini desteklemeyi amaçlamaktadır. Sosyal konut deneyimi, kentsel yaşamın tüm unsurları ve hizmetleri ile olan bütüncül bağlantısı nedeniyle mekânsal planlama eylemi ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, sosyal konutların etkinliği ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasında mekânsal planlama önemli bir rol oynamaktadır. Dünyada toplumsal bütünleşmenin temini ve ayrımcılığın önlenmesi hedefi üzerinden geliştirilen“sosyal karışım”politikasının giderek sosyal konut uygulamalarıyla birleşmesinin gündem edildiği görülmektedir. Literatürde her iki uygulamayı bir arada ele alan ya da bu uygulamaların mekânsal kararlarla yönlendirilebilirliğini inceleyen çalışmalar bulunmakla birlikte sosyal konut, sosyal karşım ve mekânsal planlama ilişkisini bir arada ele alan çok az sayıda araştırma belirlenmiş, Türkiye'de ise bu yönde bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma ile öncelikle literatür incelemesi üzerinden sosyal konut uygulamaları ile bağlantılı mekânsal kararların ve değişimlerin ortaya konması sağlanmıştır. Ampirik çalışmalar kapsamında; sosyal konut uygulamalarına ilişkin mekânsal kararların oluşturulmasında görev ve sorumlulukları olan kamu profesyonelleri ile Ankara'da belirlenen saha kapsamındaki konut sakinlerine anket uygulanmıştır. Bulgular, sosyal konut alanları ile ilgili ağırlıklı merkezi alanlarda olmak üzere uygun yer seçim kararları verilmesi ve kentsel olanakların eşitlikçi dağılımının sağlanması gibi temel mekânsal kararların önemine vurgu yapıldığını göstermektedir. Ayrıca, sosyal karışım hedefine ulaşmada, büyük ölçekli kullanımlara imkân veren mekânsal kararların, sosyal içermenin ve toplumsal bütünleşmenin sağlanmasında etkili olabileceği sonucu çıkmıştır. Ancak bu konudaki önemli bir bulgu da gelir ve refah düzeyi yükseldikçe“sosyal karışım”odaklı sosyal konut üretimi politikasının uygulanmasında güçlüklerle karşılaşılabileceğidir. Bu nedenle“sosyal karışım odaklı sosyal konut”uygulamalarının yakın konum ve benzer sosyal- kültürel yapıya sahip, düşük ve orta gelir grupları arasında gerçekleşmesi daha olası görülmüştür. Çalışmanın son aşamasında literatür ve saha çalışması sonuçları üzerinden“sosyal karışım odaklı sosyal konut geliştirmede mekânsal planlamanın katkısının iyileştirilmesi”amaçlı kavramsal bir model önerisi geliştirilmiştir. Öneri modelin Türkiye'de sosyal konut, sosyal karışım ve mekânsal planlama ilişkisini bir arada ele alan bir yaklaşım bulunmadığından literatüre katkı sağlayacağı, esnek ve farklı bağlamlarda uygulanabileceği ve yol gösterebileceği düşünülmüştür. Sonuç olarak Türkiye'de genel mekânsal planlama politikalarının yanı sıra finansman, yönetim ve yönetişim gibi birçok alanda çeşitli düzeylerde sorunların mevcut olmasının, belirlenen hedefe ulaşmayı güçleştirebileceği görülmekle birlikte temel nitelikte bazı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Social housing production is an approach aimed at meeting the housing needs of predominantly low-income and disadvantaged groups of society. It also aims to enhance the quality of life of individuals and households, strengthen social integration, and support urban equal opportunities. Due to its holistic connection with all elements and services of urban life, the experience of social housing is directly related to spatial planning. Therefore, spatial planning plays a significant role in ensuring the effectiveness and sustainability of social housing. Around the world, the agenda increasingly includes the combination of the“social mix”policy, developed with the objective of ensuring social integration and preventing discrimination, with social housing practices. While there are studies that consider both practices together or examine the directibility of these practices through spatial decisions, very few researches address the relationship between social housing, social mix, and spatial planning. Moreover, no such study has been identified in Turkey regarding this matter. This study primarily aimed to uncover the spatial decisions and changes related to social housing practices through a literature review. As part of empirical research, a survey was conducted with public professionals responsible for constituting spatial decisions in social housing applications, as well as with residents within the designated area in Ankara. The findings emphasize the importance of fundamental spatial decisions, especially in central areas related to social housing zones, such as appropriate site selection and ensuring an equitable distribution of urban facilities. Furthermore, it was concluded that spatial decisions allowing for large-scale usage could be effective in achieving social inclusion and social integration in pursuit of the social mix objective. However, an important finding in this regard is that challenges may arise in implementing a social housing production policy focused on the“social mix”as income and welfare levels increase. Therefore,“social mix-oriented social housing”applications are deemed more likely to be successful when located in close proximity to each other and among communities with similar socio-cultural structures, focusing on low and middle-income groups. In the final stage of the study, a conceptual model proposal was developed aiming to enhance the contribution of spatial planning to“social mix-oriented social housing development”based on the results from the literature review and field study. Since there is no approach in the literature that combines social housing, social mix, and spatial planning in Turkey, it is believed that the proposed model will contribute to the literature, be flexible, applicable in different contexts, and provide guidance. As a result, it is observed that various challenges exist at different levels, such as general spatial planning policies, financing, management, and governance in Turkey, which may hinder the achievement of the identified goal. Nevertheless, some fundamental recommendations have been proposed to address these challenges.
Benzer Tezler
- Bir uzlaşma ortamı olarak tuval-mekan
Canvas-space as a medium of reconciliation
ATIL AGGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Ağ toplumunda kent gezgini
Urban traveler in the network society
AYŞENUR HİLAL IAVARONE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Kentsel dönüşümün biçimsel organizasyonu: Bomonti örneği
The morphological organisation of urban regeneration: Case of Bomonti
NESLİHAN KOLANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Göç ve kentleşme sürecinde Alevi kimliğinin kültürel-siyasal değişimi ve dönüşümü
Cultural&political transformation of Alevi identity in the process of migration and urbanization
CEMAL SALMAN
Doktora
Türkçe
2015
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN ALKAN
- Examination of the links between communication and environment in urban areas and their change in the digital age
Kentsel alanlarda iletişim ve çevre arasındaki bağlantıların ve dijital çağdaki değişimlerinin incelenmesi
NERGİS AŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA