Anadoluhisarı Mezarlığındaki Osmanlı dönemi mezar taşları
Ottoman period gravestones in Anadoluhisari Cemetery
- Tez No: 836769
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RECEP GÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
Mezar taşları, bir milletin varlığını ispat eden ve tapu senetleri gibi işlev gören en önemli taşınabilir tarihi eserler ve belgelerdir. Anadoluhisarı, İstanbul'un tarihi bir semti olarak, Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait birçok önemli eseri barındıran bir bölgedir. Bu bölgedeki mezar taşları ise Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihi ve kültürel mirasının ayrılmaz bir parçasını temsil eder. Bu çalışmada İstanbul/Beykoz'da bulunan Anadoluhisarı Mezarlığında yer alan 163 adet Osmanlı mezar taşı konu edilmiştir. Sözü edilen mezar taşları Osmanlı'nın gelişme dönemi ile son dönemi arasını kapsamaktadır (h.1100-1300). Haziredeki mezar taşı kitabeleri Osmanlıca ve Arapça olarak sülüs, talîk, nesih, tevkî ve rik'a şeklinde yazılmıştır. Mezar taşlarında şahıs bilgisi ve fiziki özelliklerinin belirlenmesinin yanında, özellikle tezyinat bulunan 163 adet mezar taşı ile birlikte yazı, süsleme, teknik, malzeme vb. sanatsal özellikleri üzerinde durulmuştur, kullanılan bezeme çeşitleri, işlenen motifler belirlenmeye çalışılmıştır. Sanat yönünden dönemin ortak özelliklerini yansıtan mezar taşlarının yer aldığı Anadoluhisarı mezarlığında çoğu yerel halka ait olmakla birlikte Köprülü sülalesine mensup olan ve sülaleye hizmetle görevli kişilerin defnedildiği görülmektedir. Ayrıca bazı mezar taşlarında hiçbir kitabe ve süsleme bulunmazken, Hasan Bey ve Oğlu Arif Bey'in de içinde olduğu sülalesiyle birlikte defnediliği mezarda yatay dikdörtgen bir kitabe bulunmakta; bazı beyefendilerin mezar taşlarında, sosyal statülerinin artması nedeniyle, hanımlarına ait şahidelerin süslü motiflere sahip olduğuna rastlanmaktadır. Elde edilen bilgiler, Anadoluhisarı Mezarlığı'ndaki Osmanlı Dönemi mezar taşlarının tarih, kültür, sanat ve toplum açısından büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulamaktadır. Bu mezar taşları, Osmanlı İmparatorluğu döneminin kültürel, toplumsal değişimlerini yansıtırken, aynı zamanda koruma ve restorasyon gereksinimlerini de belirlemektedir. Bu bulgular, Anadoluhisarı Mezarlığı'nın turistik cazibesini arttırma ve kültürel mirası tanıtma konusunda önemli katkılarda bulunabilir.
Özet (Çeviri)
Tombstones are the most significant portable historical artifacts and documents that serve as evidence of a nation's existence, akin to land deeds. Anadoluhisarı, as a historical district in Istanbul, is home to numerous important relics from the Ottoman Empire period. The tombstones in this region, in particular, constitute an integral part of the historical and cultural heritage of the Ottoman Empire. In this study, 163 Ottoman tombstones located in Anadoluhisarı Cemetery in Istanbul/Beykoz were the subject of examination. These tombstones encompass the period between the developmental and final eras of the Ottoman Empire (circa 1100-1300 AH). The inscriptions on the tombstones in the cemetery are written in Ottoman Turkish and Arabic scripts, in styles including sülüs, talîk, nesih, tevkî, and rik'a. The study focuses not only on identifying personal information and physical characteristics found on the tombstones but also delves into the artistic aspects such as inscriptions, ornamentation, techniques, materials, and the determination of various decorative patterns and motifs employed. In Anadoluhisarı Cemetery, where tombstones reflecting the common artistic features of the period are found, most of them belong to the local population. Additionally, it is observed that individuals from the Köprülü family, who were in service to the family, are buried here. Furthermore, while some tombstones lack inscriptions and ornamentation, in the tomb where Hasan Bey and his son Arif Bey are buried along with their family, a horizontal rectangular inscription is present. In some gentlemen's tombstones, there are elaborate motifs related to their wives, reflecting an increase in their social status. The gathered information emphasizes the significant historical, cultural, artistic, and societal importance of the Ottoman era tombstones in Anadoluhisarı Cemetery. These tombstones not only reflect the cultural and societal changes of the Ottoman Empire but also help identify the needs for preservation and restoration. These findings can make substantial contributions to enhancing the touristic appeal of Anadoluhisarı Cemetery and promoting its cultural heritage.
Benzer Tezler
- Anadoluhisarı Sultan II. Bayezid Mezarlığı mezar taşları
Anadoluhisari Sultan II. Bayezid Han cemetery gravestones
HANDE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiSakarya ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLİN ÇORUHLU
- Anadoluhisarı Osmanlı dönemi mezar taşı kitabelerinin dil incelemesi
The linguistic analysis of Ottoman period epitaphs in Anadoluhisari
YUSUF AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Boğaziçi köylerinden Anadoluhisarı'nda yerleşim dokusu üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
F. GÜL DEMET SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMRA TOKAY
- Şehir medeniyet etkileşimi bir mekânsal çözümleme örneği: Anadoluhisarı
A spatial analysis of the interaction between city and civilisation: A case of anadoluhi̇sari
ZEHRA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR CAN ATMACA