Türkiye'de yerel yönetimlerin mali özerkliklerinin belediye gelirleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of local governments' financial autonomy in Turkey in terms of municipal revenues
- Tez No: 837927
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL AĞCAKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Türkiye'de tüm nüfusun çoğunluğuna hizmet üreten belediyelerin gelirleri, merkezi idarece transfer edilen paylar ile kendi öz gelirlerinden oluşmaktadır. Çalışmada Türkiye'de yer alan belediyelerin öz gelirlerinin büyüklükleri alınıp, toplam gelirleri içindeki yerleri dikkate alınarak ortaya çıkan durumun mali özerklik açısından değerlendirmesi yapılmıştır. Yerel idarelerin harcamalarını kendi öz gelirlerinden finanse etmesi, kendi gelirleri üzerinde önemli bir kontrole sahip olması ve kendi gelirlerini geliştirebilmeleri mali özerklik olarak tanımlanmaktadır. Belediye gelirlerinin yaklaşık yarısı merkezi idare tarafından yapılan transferlerden elde edilmektedir. Belediyeler, bu kaynak tahsisini dönüştürerek mali özerkliklerini geliştirebilir ve kendi gelir akışlarını artırabilir. Farklı büyüklükteki belediyelerin kendi gelirlerini artırmak ve merkezi idareye olan bağımlılıklarını azaltmak için çaba göstermesi olağan bir durumdur. Mali özerklik, Türkiye'deki belediyelerin büyüklüklerine göre mali özerkliğe ne ölçüde ulaştığını değerlendirmek, mevcut durumu anlamak için çok önemlidir. Bu çalışma, mali özerkliğe ilişkin çeşitli bilgiler sunmakta ve Türkiye'deki belediyelerin durumunu kendi gelir büyüklükleri ve toplam gelir içindeki konumları açısından değerlendirmektedir. Çalışmada 2006-2021 dönemi tüm belediye türlerinin gelirlerinin mali özerklik yapısı, mali özerklik oranı ve öz gelir oranı hesaplanarak incelenmiştir. Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde; tüm belediyelerin merkezi idareden aldığı paylar, genel bütçe vergi gelirlerindeki artışa paralel olarak artmasına rağmen, özellikle ilçe ve belde belediyelerindeki artışın aynı boyutta olmadığı, kaynak sorunlarının yaşandığı görülmektedir. Tüm belediyelerin mali özerklik durumunun kabul edilebilir bir seviyede olmadığı ve son 15 yıl içerisinde belediyelerin birçok sorunla karşı karşıya kaldığı söylenebilir. Bu sonucun ortaya çıkmasında, yerel idarelerin mali özerkliğine önemli bir etkisi olan 6360 sayılı kanunla büyükşehir belediyelerinin sayısının artmasının ve merkezi idareden aktarılan paylardaki artışların etkili olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The revenues of municipalities in Turkey, which provide services to the majority of the population, consist of the shares transferred by the central administration and their own revenues. In this study, the size of the own revenues of the municipalities in Turkey and their share in total revenues are taken into consideration and the resulting situation is evaluated in terms of fiscal autonomy. Fiscal autonomy is defined as the ability of local administrations to finance their expenditures from their own revenues, to have significant control over their own revenues and to develop their own revenues. Approximately half of municipal revenues are obtained from transfers made by the central administration. By transforming this resource allocation, municipalities can improve their fiscal autonomy and increase their own revenue streams. It is common for municipalities of different sizes to strive to increase their own revenues and reduce their dependence on the central administration. Fiscal autonomy, assessing the extent to which municipalities in Turkey have achieved fiscal autonomy according to their size is crucial for understanding the current situation. This study provides various information on fiscal autonomy and evaluates the situation of municipalities in Turkey in terms of their revenue size and their position in total revenue. In the study, the fiscal autonomy structure of the revenues of all types of municipalities for the period 2006-2021 is analysed by calculating the fiscal autonomy ratio and own income ratio. When the results of the study are evaluated; it is seen that although the shares of all municipalities from the central administration have increased in parallel with the increase in general budget tax revenues, the increase especially in district and town municipalities is not at the same level and resource problems are experienced. It can be said that the financial autonomy of all municipalities is not at an acceptable level and municipalities have faced many problems in the last 15 years. It is thought that the increase in the number of metropolitan municipalities with the Law No. 6360, which has a significant impact on the financial autonomy of local administrations, and the increase in the shares transferred from the central administration are effective in the emergence of this result.
Benzer Tezler
- Türkiye'de siyasetin kent yönetimine etkisi
The Effect of politics on urban administration in Turkey
ERDAL BAYRAKCI
Doktora
Türkçe
2001
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN
- 6360 sayılı Kanun'un büyükşehir ilçe belediyelerinin idari ve mali özerklikleri üzerine etkileri: Erzurum büyükşehir ilçe belediyeleri örneğinde bir araştırma
Effects of law no. 6360 on administrative and financial autonomy of metropolitan district municipalities: A study on the example of Erzurum metropolitan district municipalities
MUHAMMET ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiArdahan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR AKÇAKAYA
- Yerelleşme ve yerel yönetim reformlarının Anavatan Partisi (ANAP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) dönemleri karşılaştırmalı analizi
Motherland Party (ANAP) and Justice and Development Party (AK Parti) periods comparative analysis of decentralization and local government reforms
RABİA BÜYÜKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN SEZER
- Belediyelerde idari-mali özerklik ve Türkiye'deki işlevi
Administrative-financial autonomy of municipalities and its applications in Turkey
AZİZ YILDIRAY ŞIKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kamu YönetimiKırıkkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. RAFET ÇEVİKBAŞ
- Türkiye'de siyasi partilerin çok partili hayata geçişle birlikte yerelleşmeye ve yerel yönetimlere ilişkin yaklaşımları
Approaches of political parties towards localization and local governments in Turkey with the implementation of multi-party system
ZEYNEL ABİDİN AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZ BELLİ