Geri Dön

Georges Dumèzil'in Üç İşlev Teorisinin Manas Destanı'na uygulanması

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 838515
  2. Yazar: EDA GELGÖR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM KAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 70

Özet

Ünlü dil bilimci Georges Dumézil eğitimi sırasında karşılaştırmalı dil bilgisi dalı ile karşılaşır. Yeni lisanları öğrenmekte oldukça başarılıdır. Georges Dumézil'in dil öğrenme becerisi onu yeni ufuklara taşır. Dinler Tarihi ve Karşılaştırmalı Mitoloji adında iki tez yazar. Dinler tarihi tezi daha sonra kitaplaştırıldığında 'Ölümsüzlük Şöleni' olarak geçer. 1925'te Dinler Tarihi derslerini vermek üzere Marsilya'dan İstanbul'a gelir. İstanbul'a geldikten sonra Kafkasya medeniyetleri dilleri hakkında sayısız dil bilgisi kitabı yazar. Karşılaştırmalı mitolojinin geri kaldığını fark eden Dumézil çalışmalarını bu tarafa çevirir. Hint-Avrupa toplulukları üzerinde araştırmalar yapar. Dumézil 19. yüzyılın sonunda 20. yüzyılın başında indirgemeci bir bakış açısı olduğunu fark eder. Grimm kardeşlerden başlayan Shcwartz'a kadar süren bakış açısı her mitin bir gök unsuruyla bağlantılı olduğudur. Mitolojik farkların açıklamasını tabiat ötesi güçlerle açıklamaya çalışırlar. Shcwartz'tan sonra Max Müller mitolojik terimleri dil hastalığı olarak açıklamaya çalışır. Mitlerdeki her türlü olay ve olgu Güneş, Ay ve yıldızlardaki değişimlerle yorumlanır. Dumézil'in çalışması bu sırada karşımıza çıkar. Devlet yapısını, bürokratik yapı, ordu ve üretici sınıf üçlüsünün oluşturduğunu söyler. Sosyal sistemi mitlerde kahramanlar üzerinden açıklar. Girmm, Shcwartz, Max Müller mit kahramanlarını Güneş sistemine indirgiyordu, Dumézil'in yaptığı ise siyaset sistemini mit kahramanları üzerinden okunmasıdır. Manas Destanı, Kırgız toplumunu bir araya getirecek, onları yok olmaktan kurtaracak bir güç olarak görülür. Savaşçı bir destan olarak karşımıza çıkar. Destanın bu yönü ile Dumézil'in savaşçılık teorisi arasında bağlantı kurulur. Manas çoban toplumu insanıyken, eşi Kanıkey tarım toplumu insanıdır. Kanıkey destanda bereketi temsil eden bir kahraman olarak yansıtılır. Kanıkey'in bu özelliği Dumézil'in üreticilik teorisiyle ilişkilendirilir. Yönetici toplumu temsil eden kişi olarak ilk başta karşımıza Manas çıkar. Daha sonra Manas'ın çocukları bu görevi devralır. Dumézil'in yönetici sınıf teorisini anlatmak için Manas, Semetey ve Seytek'i ele aldık. Çalışmamızı dört bölüme ayırarak ilerledik. Birinci bölümde erken dönem halk bilimi kuramlarının içinde Georges Dumézil'i ele aldık. İkinci bölümde Georges Dumézil'in hayatı, dinler teorisi çalışmaları, mitoloji çalışmaları, üç işlev teorisi hakkında bilgi verildikten sonra Manas Destanı'nın özeti ve şahıs kadrosunu anlattık. Dördüncü bölümde Georges Dumézil'in üç işlev teorisini Manas Destanı'ndan alınan örneklerle ortaya koyduk. Bu çalışma sonucunda Kırgızların yaşayış biçimlerini, mücadelelerini, savaşlarını, gelenek ve göreneklerini, ahlaki ve dini değerlerini anlatan Manas Destanı'nı, Gorges Dumézil'in üç işlev teorisinden yola çıkarak yorumladık. Georges Dumézil'in üç işlev teorisinin Türk toplumlarında üçlü işlevi ortaya koymak bakımından önem teşkil etmektedir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Georges Dumézıl, Üç İşlev Teorisi, Manas Destanı

Özet (Çeviri)

The famous linguist Georges Dumézil, who has an important place in our literature, encounters the branch of comparative grammar during his education. Georges Dumézil's language learning skills, who are very successful in learning new licenses, take him to new horizons. He wrote two theses, History of Religions and Comparative Mythology. When the thesis on the history of religions was later published, it was referred to as the“Feast of Immortality”. He came to Istanbul from Marseille in 1925 to teach History of Religions. After coming to Istanbul, he wrote numerous grammar books on the languages of Caucasian civilizations. Realizing that comparative mythology is backward, Dumézil turns his studies this way. Conducts research on Indo-European communities. Dumézil realizes that he had a reductionist perspective at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century. From the Girmm brothers to Schwartz, the point of view is that every myth is connected with an astronomy. They try to explain the explanation of mythological differences with supernatural forces. After Shchwartz, Max Müller tries to explain mythological terms as language disease. All kinds of events and phenomena in the myths are interpreted with the changes in the Sun, Moon and Stars. Dumézil's work appears at this time. He says that the state structure consists of the bureaucratic structure, the army and the productive classes. Explains the social system through heroes in myths. Girmm, Shchwartz, Max Müller were reducing the mythical heroes to the Solar system, while Dumézil was reading the political system through myth heroes. The Epic of Manas is an epic with its warrior and shepherd. It is seen as a force that will bring the Kyrgyz community together and save them from extinction. While Manas is a herdsman, his wife Kanikey is a farmer. Kanikey is portrayed as a hero representing fertility in the epic. At the same time, since she gave birth to Manas' son, she is also a hero responsible for the birth. Although the administrator appears as Cakıp Han at first as the person representing the society, the person who ensures the unity of the society is the hero Manas. I proceeded by dividing my work into four parts. In the first part, I discussed Georges Dumézil among the early folklore theories. In the second part, after giving information about the life of Georges Dumézil, his studies on the theory of religions, his studies on mythology, the theory of three functions, I explained the summary of the Epic of Manas and its character. In the fourth chapter, Georges Dumézil's theory of three functions is presented with examples from the Epic of Manas. As a result of this study, the Epic of Manas, which describes the lifestyles, struggles, wars, customs and traditions, moral and religious values of the Kyrgyz, was interpreted based on Gorges Dumézil's theory of three functions. Georges Dumézil's theory of three functions is important in terms of revealing the triple function in Turkish societies. KEYWORDS: Georges Dumézıl, theory of three functions, Epic of Manas

Benzer Tezler

  1. Tez No

    554932

    Hint-Avrupa destanlarında savaşçının kefareti: Mimesis, günah keçisi ve kurban

    The penance of the warrior in Indo-European sagas: Mimesis, scapegoat and sacrifice

    ABDULLAH NEZİH SEVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    AntropolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVZAT KAYA

  2. Tez No

    772802

    Georges Bataille düşüncesinde bilmek, öldürmek, yaratmak

    To know, to kill, to create in Georges Bataille's thought

    ERKAN TÜZÜN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEM DOĞAN YAŞAT

  3. Tez No

    383325

    Construction of physical and dream spaces through things/objects in the selected works of Georges Perec and Orhan Pamuk

    Georges Perec ve Orhan Pamuk'un seçilmiş çalışmalarında şeyler/nesneler yoluyla fiziksel ve hayali mekanların kurulması

    MÜGE ÖZMEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYŞE SEVİL ENGİNSOY EKİNCİ

    PROF. DR. AYŞEN SAVAŞ SARGIN

  4. Tez No

    250647

    Georges Bataille's concept of sovereignty: An ontological approach to sovereignty

    Georges Bataille'ın egemenlik kavramı: Uluslararası ilişkilere ontolojik yaklaşım

    METE ULAŞ AKSOY

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    PROF. DR. NECATİ POLAT

  5. Tez No

    258350

    Les langages de memoire dans W ou le souvenir d'enfance de Georges Perec

    Georges Perec'in W ya da Bir Çocukluk Hatırası adlı yapıtında belleğin dilleri

    DAMLA ŞIKEL

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2009

    Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Fransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP MENNAN

Geri Dön