Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye'de coğrafya eğitimi: Bir durum çalışması
Geography education in Türkiye in the 100th year of the Republic: A case study
- Tez No: 839731
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANER ALADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Eğitim ve Öğretim, Geography, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı, Coğrafya eğitimi, Durum çalışması, Yükseköğretim, The 100th anniversary of the Republic of Türkiye, Geography education, Case study, Higher education
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Ülkemizde öğretmen yetiştiren kurumların üniversitelere devredilmesiyle birlikte coğrafya eğitimiyle ilgili çalışmaların sayısı giderek artmıştır. Bu alanın akademik yapısının ve doktora tezleri ile araştırma makalelerinin, alana katkı sağlayan öğretim üyelerinin görüşleriyle birlikte analiz edilmesi araştırmacıların yapılmış çalışmalardan haberdar olmasını sağlayacaktır. Cumhuriyetin 100. yılında coğrafya eğitimi araştırmalarında gelinen noktanın değerlendirilmesi yarınlara daha emin adımlarla ilerleyebilmek adına büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmayla Türkiye'deki coğrafya bölümü ve coğrafya eğitimi anabilim dalı lisans programlarının akademik yapısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, coğrafya eğitimi alanında hazırlanmış tez ve makalelerin çeşitli değişkenler bakımından yönelimlerinin ortaya konulması ve coğrafya eğitimi alanına katkı sağlayan akademisyenlerin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma geleneği içerisinde yer alan durum çalışması deseninde gerçekleştirilen bu araştırmanın örnekleminin belirlenmesi için amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Buna göre, coğrafya bölümü ve coğrafya eğitimi anabilim dalında görev yapan 390 öğretim üyesine ait özelliklerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesinin amaçlandığı birinci alt problemin verileri YÖK Akademik veri tabanından elde edilmiştir. İkinci alt problemin verileri için Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan 102 doktora tezi, TR Dizin veri tabanında yer alan 397 araştırma makalesi olmak üzere toplam 499 adet çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmaların analiz edilmesinde her sorunun bir tema olarak değerlendirildiği 40 sorudan oluşan içerik analizi yönergesi kullanılmıştır. Üçüncü alt probleme ilişkin olarak doktorasını coğrafya ya da coğrafya eğitimi alanında tamamlamış olup coğrafya eğitimiyle ilgili çalışmaları olan 33 öğretim üyesi çalışmanın katılımcılarını oluşturmuştur. Öğretim üyelerinin alandaki araştırma yönelimlerine ilişkin görüşlerini tespit etmek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre öğretim üyelerinin cinsiyet değişkeninde erkek (%76), ünvan değişkeninde ise doktor öğretim üyesinin (%41,79) ağırlıklı olduğu görülmüştür. Ayrıca 2005-2014 yılları arasında doktorasını tamamlayan öğretim üyelerinin (%30) diğer dönemlere göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Öğretim üyelerinin doktora mezunu oldukları üniversitelere göre dağılımında İstanbul, Ankara, Atatürk, Fırat, Marmara ve Ege üniversitelerinde doktoralarını tamamlayan öğretim üyelerinin oranının %70,51 olduğu tespit edilmiştir. Alana insan kaynağı sağlayan bu köklü üniversitelerin içten beslenme oranlarının da yüksek olduğu görülmüştür. İncelenen çalışmaların büyük bir bölümü 2013 yılında (%8,02), İstanbul ilinde (%16,38), erkek araştırmacılar (%77,56) tarafından ölçme ve değerlendirme konularını (%29,26) incelemek üzere makale türünde (%79,56) ve betimsel araştırma deseninde (%55,11) gerçekleştirilmiştir. Öğretim üyelerinin coğrafya eğitimi alanındaki yönelimlere ilişkin görüşlerinden 96 kod ifadesi üretilmiştir. Bu kodlar daha sonra yönelimler, sorunlar ve beklentiler teması olmak üzere üç ana tema etrafında toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, coğrafya eğitimi alanında nitel ve karma yöntemlere göre hazırlanan, daha az çalışılan konu alanlarında ve farklı örneklem türlerinde daha fazla çalışmaya gereksinim olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In our country, the number of studies on geography education has gradually increased with the transfer of teacher training institutions to universities. Analyzing the academic structure of this field, doctoral theses and research articles together with the opinions of faculty members who contribute to the field will enable researchers to be aware of the studies conducted. Evaluating the point reached in the research of geography education on the 100th anniversary of the Republic is of great importance in order to move forward with more confident steps towards the future. The aim of this study is to examine the academic structure of the geography department and geography education undergraduate programs in Türkiye in terms of various variables, to reveal the tendencies of theses and articles prepared in the field of geography education in terms of various variables, and to determine the opinions of academics who contribute to the field of geography education. Criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods, was used to determine the sample of this study, which was conducted with the case study design within the qualitative research tradition. Accordingly, the data of the first sub-problem, which aims to examine the characteristics of 390 faculty members working in the geography department and geography education department in terms of various variables, were obtained from the YÖK Academic database. For the data of the second sub-problem, a total of 499 studies, including 102 doctoral theses in the National Thesis Center database and 397 research articles in the TR Index database, were accessed. In analyzing these studies, a content analysis guideline consisting of 40 questions, in which each question was evaluated as a theme, was used. Regarding the third sub-problem, 33 faculty members who completed their doctorate degrees in the field of geography or geography education and have studies on geography education constituted the participants of the study. A semi-structured interview form was used to determine the opinions of faculty members regarding research tendencies in the field. Descriptive analysis and content analysis were used to analyze the data obtained. According to the findings of the study, it was seen that faculty members were predominantly male (76%) in the gender variable and assistant professor doctors (41.79%) in the title variable. In addition, it was determined that the number of faculty members who completed their doctorate degrees between 2005-2014 (30%) was higher compared to other periods. In the distribution of faculty members according to the universities where they completed their doctorate degrees, it was determined that 70.51% of the faculty members completed their doctorate degrees at Istanbul, Ankara, Atatürk, Fırat, Marmara and Ege universities. It was seen that these well-established universities, which provide human resources to the field, also have high rates of internal nutrition. Most of the analyzed studies were conducted in 2013 (8.02%), in the province of Istanbul (16.38%), by male researchers (77.56%), in the article type (79.56%) and descriptive research design (55.11%) to examine assessment and evaluation issues (29.26%). A total of 96 code expressions were generated from the opinions of faculty members on tendencies in the field of geography education. These codes were then grouped under three main themes: tendencies, problems and expectations. According to the results of the study, it is understood that more studies prepared according to qualitative and mixed methods are needed in the field of geography education, in less studied subject areas and in different sample types.
Benzer Tezler
- Azerbaycan'ın sosyo-ekonomik coğrafi özellikleri, gelişim süreci
Başlık çevirisi yok
REHMAN SEFEROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
CoğrafyaDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İHSAN KÖKSAL APAYDIN
- Türkiye'de ulusal haritacılığın kurumsallaşma süreci
Institutionalization process of the national mapping in turkey
MUSTAFA ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Nevşehir ilinde yerleşme ve nüfus
The Settlement and population in Nevşehir province
MUSTAFA KEMAL ÖZTÜRK