Osmanlı ilmiye teşkilatında muallim-i Sultânîler
Teachers of Sultans in Ottoman ilmiye organisation
- Tez No: 839968
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Seyfiye ve kalemiye ile birlikte Osmanlı Devleti'nin üç önemli meslek grubundan biri de ilmiye teşkilatıydı. Şeyhülislâm, nakîbüleşraf, kazasker, kadı ve müderris gibi ulemânın yer aldığı bu meslekte padişah hocası anlamına gelen muallim-i sultânî de bulunmaktaydı. Osmanlı padişahları genellikle şehzadelikleri döneminde kendilerine yol gösteren hocalarını tahta geçtikten sonra muallim-i sultânî olarak atarlardı. Bu kişiler, sultanlara ders vermeye devam ederken devlet yönetiminde de onlara danışmanlık yaparlardı. İlk dönemlerde yetki ve sorumluluk bakımından şeyhülislâmdan sonra gelen muallim-i sultânîler, III. Murad'ın hocası Hoca Sâdeddin Efendi ile birlikte devlet yönetiminde söz sahibi olmuşlar ve şeyhülislâmın önüne geçmişlerdir. II. Mustafa döneminde ise padişahın sadrazama, hocası Seyyid Feyzullah Efendi'nin sözünden çıkmamasını emrettiği nakledilmektedir. Gün geçtikçe otoritesi artan ve yetki alanı genişleyen muallim-i sultânîler, zamanla ilmiyedeki tayinlere ve devlet yönetimindeki işlere müdahale eder hale gelmişlerdir. Bu çalışmada Osmanlı padişahlarını yetiştiren ve onlara danışmanlık yapan muallim-i sultânîlerin devlet teşkilatı ve teşrifatındaki yerleri, biyografileri, yaptıkları vazifeler ve gelirleri gibi birçok bilgi incelenmek suretiyle bu ulemâ grubunun gün yüzüne çıkarılması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire had three important professional groups: the military (seyfiye), the bureaucracy (kalemiye), and the religious scholars (ilmiye). The ilmiye organization was responsible for religious and legal affairs, including positions such as shaykh al-Islam, nakib al-Eshraf, kadi, kazasker, and mudarris. Within this profession, there was also the role of muallim-i sultânî, who served as the sultan's teacher. In the Ottoman Empire, the sultans would appoint their teachers as muallim-i sultânî after ascending to the throne, as they had guided them during their princely education. These individuals continued to teach the sultans while also advising them in matters of state. In the early periods, muallim-i sultânîs, particularly Hoca Sâdeddin Efendi, the teacher of Sultan Murad III, gained influence in state administration and surpassed the authority of shaykh al-Islam. During the reign of Sultan Mustafa II, it is said that the sultan ordered the grand vizier to follow the advice of his teacher, Seyyid Feyzullah Efendi. Over time, muallim-i sultânîs gained more authority and expanded their sphere of influence, interfering in appointments within the ilmiye and involving themselves in state affairs. This study aims to shed light on the role of muallim-i sultânîs in the Ottoman state organization and protocol by examining their positions, biographies, duties, and income, focusing on those who educated the Ottoman sultans and provided them with guidance and counsel.
Benzer Tezler
- Osmanlı ilmiye teşkilâtında mülazemet sistemi (18. yüzyıl örneği)
The system of mulazamah in the Ottoman learned institution (ilmiye) (The case of the Eighteenth century)
ESRA EVSEN
- Osmanlı ilmiye teşkilâtında kadı ve müderrislerin istihdamı (1756-1776)
Employment of kadi and muderrisses in the Ottoman ilmiye organization (1756-1776)
FERİT ARI
Doktora
Türkçe
2021
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN ZİYA KÖSE
- Osmanlı ilmiye teşkilatında kurumsal dönüşüm sürecinde Kadıasker-Şeyhülislam ilişkileri (1600-1800)
Kadiasker-Şeyhülislam relations in the process of institutional transformation in the Ottoman scientific organization (1600-1800)
AHMET SİYER
- 1171 tarihli, 281 numaralı Rumeli Kazasker Ruznamçesi
Rumelia Ruznamçe Notebook dated 1171, numbered 281
SEMRA YILMAZ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTUĞRUL ORAL
- Osmanlı görsel kültüründe ulemanın temsili
The representation of the ulema in the Ottoman visual
MERYEM CANSEVEN
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BEYAZIT