Madde ile ilişkili psikotik bozuklukta bilişsel işlevler ve sosyal biliş özelliklerinin ilişkili maddelere göre karşılaştırılması
Comparison of cognitive functions and social cognition across related substances in substance-induced psychotic disorder
- Tez No: 840908
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT KIRLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Madde ile İlişkili Psikoz, Dikkat, Bilgi İşlemleme Hızı, Sosyal Biliş
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinirbilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Giriş ve Amaç: Bilişsel işlev sorunları psikotik bozuklukların temel belirtilerinden biridir ve çok sayıda Madde ile İlişkili Psikoz (MİP) hastası bellek, yürütücü işlevler, dikkat, sosyal biliş ve daha pek çok alanı kapsayan geniş bir bilişsel yelpazede sorun yaşamaktadır. Negatif ve pozitif psikotik belirti boyutlarının türü ve şiddeti, alınan maddenin türüne bağlı olarak farklılık göstermektedir. Benzer şekilde kullanılan maddelere göre hastalarda farklı bilişsel özellikler görülüyor olabilir. Bu çalışmada MİP'te ilişkili maddelere göre bilişsel işlevler ve sosyal biliş özellikleri açısından olası farklılıkları incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmaya 2 ayrı hastanede MİP için yatarak tedavi gören toplam 30 hasta dahil edildi. Hastaların kullandıkları maddelerin saptanması amacıyla idrar analizleri yapıldı. 15 hastaya Metamfetamin ile ilişkili psikoz (MET) (yaş ortalaması: 31,73 ± 7,4), 15 hastaya ise Metamfetamin dışı maddeler ile ilişkili psikoz (NON-MET) (yaş ortalaması: 31,27 ± 9,6) tanısı konuldu. Bu maddeler ağırlıklı olarak Esrar ve Pregabalin idi. Hastaların dikkat, bilgi işlemleme hızı ve tepki ketleme yetileri Stroop Testi Çapa Formu, sosyal biliş özellikleriyse Gözlerden Zihin Okuma Testi kullanılarak yatışın 4. gününde incelendi. Bulgular: Stroop testinin alt ölçüm türleri olan Stroop A (p= 0,09), Stroop B (p= 0,34), Stroop C (p= 0,25), Stroop D (p= 0,24) tamamlama süreleri ile Spontan Düzeltme (p= 0,20) değerlerinden hiçbirinde iki grup arasında anlamlı bir fark bulunmazken interferans hataları ölçümünde MET grubu, NON-MET grubuna göre anlamlı olarak daha az hata yapmıştır (z= -2,256 p= 0,012). Buna ek olarak, Gözlerden Zihin Okuma ölçeğinde MET grubu (ort: 18,27 ± 4,53) NON-MET grubuna (ort: 14,57 ± 5,14) göre anlamlı derecede daha fazla doğru yanıt vermiştir (t=2,058 p= 0,025). Sonuç: Akut dönemde Metamfetamin ile ilişkili psikoz hastaları, diğer maddeler ile ilişkili psikoz hastalarına göre dikkat ve sosyal biliş alanlarında daha iyi performans göstermiştir. Bu bulgunun subakut dönemde ve izlem döneminde geçerli olup olmadığının anlaşılabilmesi için yeni araştırmalarla desteklenmesi gereklidir.
Özet (Çeviri)
Introduction: Cognitive dysfunction is a core feature of psychotic disorders, and many patients with Substance-Induced Psychosis (SIP) experience problems across a wide range of cognitive domains, including memory, executive functioning, attention, social cognition, and more. The type and severity of negative and positive symptom dimensions differ depending on the type of substance taken. Similarly, patients may have different cognitive characteristics depending on the substances used. The aim of the present study was to examine possible differences in terms of cognitive functions and social cognition characteristics across related substances in SIP. Methods: The study included a total of 30 patients who were hospitalized for SIP in 2 different hospitals. Urine analysis was performed to determine the substances used by the patients. 15 patients were diagnosed with Methamphetamine-induced psychosis (MET) (mean age: 31.73 ± 7.4 years) and 15 patients were diagnosed with Non-methamphetamine-induced psychosis (NON-MET) (mean age: 31.27 ± 9.6 years). These substances were mainly cannabis and pregabalin. Attention, information processing speed, and response inhibition of the patients were examined using the Stroop Test Çapa Version, and social cognition characteristics were assessed using the Reading the Mind in the Eyes on the 4th day of hospitalization. Results: There was no significant difference between the two groups in any of the subtests of the Stroop test such as completion times of Stroop A (p= 0,09), Stroop B (p= 0,34), Stroop C (p= 0,25), Stroop D (p= 0,24), and number of Spontaneous Correction (p= 0.20), but in the number of errors, which are important in clinical evaluation, the MET group made significantly fewer errors than the NON-MET group (z= -2.256 p= 0.012). In addition, the MET group (mean: 18.27 ± 4.53) had significantly more correct answers than the NON-MET group (mean: 14.57 ± 5.14) in the Reading the Mind in the Eyes task (t=2.058 p= 0.025). Conclusion: Patients with metamphetamine-induced psychosis performed better in attention and social cognition than patients with other substances-induced psychosis in acute period. These results should be replicated to understand whether valid in subacute and chronic phase of SIP. Keywords; Substance Induced Psychosis; Attention; Information Processing Speed; Social Cognition
Benzer Tezler
- Psikotik bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde yapısal düşünce bozukluğu ile bilişsel işlev ve sosyal bilişin ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between formal thought disorder with cognitive function and social cognition in children and adolescents with psychotic disorder
DENİZHAN TANYOLAÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KARAÇETİN
- Madde kullanımı ile ilişkili psikotik bozukluk tanılı hastaların akut dönem klinik özellikleri, bilişsel işlevleri ve sosyal biliş özelliklerinin incelenmesi
Examination of acute period clinical features, cognitive functions and social cognition characteristics of patients diagnosed with substance use-related psychotic disorder
CANSU BARKIŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Psikiyatriİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NABİ ZORLU
- Şizofreni, bipolar affektif bozukluk ı hastalarında zihin kuramı, duygu tanıma, bilişsel işlev ve düşünce dil özelliklerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması
Comparison of theory of mind, emotion recognition, cognitive functions and thought and language characteristics with healthy controls in patients with schizophrenia, bipolar affective affective disorder
ZEHRA GÜNAY YAĞCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Şizofreni hastaları ve sağlıklı kardeşlerinde retina sinir lifi tabakası ve makula kalınlığının karşılaştırılması ve bilişsel işlevler üzerine etkisi
Comparison of retinal nerve fiber layer thickness and macular thickness in schizophrenia patients and their healthy siblings and its effect on cognitive functions
FUNDA AKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN ESEN DANACI
- Şizofrenide onlıne üst biliş eğitimin etkisi
The effect of online meta cognition education in schizophrenia
SİMAY ERİNÇ KURULTAYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÖKSAL ALPTEKİN