Kodokushı ve gündelik yaşamda benliğin kaybolması: Yalnız yaşayan yaşlı erkeklerin ölümü
Kodokushi and disappearance of self in everyday life: The death of aged men living alone
- Tez No: 842737
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDÜRREŞİT CELİL KARLUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Yalnız ölüm anlamına gelen kodokushi tek başına yaşayan insanların, genellikle de yaşlıların evde yalnız ölmesini ve ölümlerinin ise hemen fark edilmemesi şeklinde tanımlanabilir. Japonya'da her yıl binlerce yaşlı böylesi bir ölümün öznesi olmaktadır. Fakat bu ölümün yalnız yaşayan yaşlı erkeklerde daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Yalnız yaşayan yaşlı kadın sayısının yalnız yaşayan erkek sayısından daha fazla olmasına rağmen kodokushi olan erkek miktarı daha fazladır. Kodokushi olan yaşlı erkek sayısının fazla olmasının nedenleri üzerine bir kanaat ortaya koymak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Japonya'da II. Dünya Savaşı akabinde toplumun her alanında var olan değişim, kadın erkek fark etmeksizin herkesi etkilemiştir. Fakat bu değişimler içerisinde var olan ve erkeklerin doğrudan rol aldığı Japonya iş hayatı, erkeklerin toplumsal benliklerinin oluşumunda çok etkili gözükmektedir. Bu etki günümüz yaşlı Japon erkeklerinin sahip olduğu iş ve aile dengesizliğinin temel nedeni olarak da bulunmaktadır. Bu noktada, yürütmüş olduğumuz araştırma içerisinde, iş hayatının Japon erkeklerinin bağ, aidiyet ve rollerinin oluşumundaki etkisi sorgulanmıştır. Bu sorgulama akabinde Japon erkeklerinin emeklilik sonrasındaki hayatlarının mahiyetinin ve bu kişilerin ilgili evreye dair duygu ve düşüncelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Böylece emeklilik ve yalnızlık arasındaki ilişki ile kodokushi arasındaki bağlantının varlığı sorgulanmıştır. Bu sorgulamalar ise Goffman'ın etkileşim teorisi kapsamında oluşturduğu 'kurum, kapatılmış kişi, odaklanılmış etkileşim, odaklanılmamış etkileşim, baskın ve ikincil uğraşlar' gibi kavramlar ışığında yapılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler ise ilgili sorgulamalara kaynaklık etmiştir. Bu doğrultuda 'yalnız yaşayan emekli erkek katılımcılar' ile 'yalnız yaşayan ve emeklilik yaşında olmasına rağmen çalışan erkek katılımcılar' olmak üzere iki farklı örneklem üzerinden veriler toplanmıştır. Bu veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler neticesinde elde edilmiştir. Elde edilen verilere göre iş hayatı katılımcıların odaklanmış olduğu baskın uğraşı oluşturmaktadır. Baskın uğraş bu kişilerin aile üyeleri ile olan iletişimini olumsuz etkilemiştir. Emeklilik akabinde baskın ve odaklanılmış uğraşın dışına çıkmak katılımcıların çoğu için negatif anlamlar içermektedir. Emeklilik evresi, çalıştıkları dönemde var olan sınırlı aile ve komşuluk ilişkilerini görünür hale getirmiştir. İş hayatının bu kişilere sunduğu var olma amacının emeklilik ile ortadan kalktığı görülmüştür. Katılımcı cevaplarında bulunan 'Ne yapacağını bilememek, hayatın anlamının kaybolması' gibi ifadeler kişilerin yalnızlığına ve olası izolasyonlarına dair birer kanıt niteliğindedir. Çalışan katılımcıların ise iş gücünün birer parçası olarak hayatlarına devam etmelerinin en önemli nedeni ise emekli olunca yapacak hiçbir şeylerinin olmamasıdır. Bu, baskın uğraş olarak tanımladığımız iş hayatının yaşlı erkeklerin bağlanmalarının en büyüğü olduğunu kanıtlamaktadır. Yapılacak hiçbir şeyin olmaması yalnız kalmayı beraberinde getirmektedir. Bu katılımcıların iş hayatı dolayısıyla sahip oldukları etkileşim pek çoğunlukla iş arkadaşları ile değil bizatihi işin kendisi ile kurulmuştur. İş hayatının bitmesi ise bu etkileşim neticesinde oluşan bağ, aidiyet ve rollerin de bitmesi anlamına gelmektedir. Bu durumda kodokushi ile iş hayatının bitmesi arasında bağlantının olduğuna dair bir kanaat oluşmaktadır. Fakat katılımcıların bazıları açısından emeklilik negatif anlamlar içermemektedir. Bu katılımcıların baskın olan iş uğraşlarının yanında var olan ve düzenli olarak devam ettirdikleri ikincil uğraşları bulunmaktadır. Emeklilik sonrasında baskın uğraşın yerini alan ikincil uğraşlar, kişilerin daha aktif bir emekliliğe sahip olmasına olanak tanımıştır.
Özet (Çeviri)
Kodokushi, which means death by oneself, can be defined as the death of people, usually the elderly, who die alone at home and whose death is not immediately recognized. Thousands of elderly people in Japan die of this type of death every year. However, this mortality was found to be higher in older men living alone. While older women living alone outnumber men living alone, men who are kodokushi are more common. This study is conducted to provide an opinion on the reasons behind the large number of elderly men who are Kodokushi. The changes in every aspect of society in Japan after World War II affected everyone, men and women alike. However, Japanese business life, which exists within these changes and in which men play a direct role, seems to be very influential in the formation of men's social selves. This effect is also found to be the main reason for the imbalance between work and family that today's elderly Japanese men have. At this point, our research has investigated the impact of business life on the formation of Japanese men's bonds, belonging and roles. Following this inquiry, it was aimed to determine the nature of Japanese men's lives after retirement and their feelings and thoughts about this phase. Thus, the existence of connections between retirement, loneliness, and kodokushi was questioned. Goffman's interaction theory concepts such as 'institution, closed person (inmate), focused interaction, unfocused interaction, dominant and secondary pursuits' were taken into account when making these inquiries. The data obtained from the participants were the source of the relevant inquiries. Accordingly, data was collected from two different samples: 'retired male participants living alone' and 'male participants living alone and working despite their retirement age'. These data were obtained through semi-structured interviews. According to the data obtained, work life constitutes the dominant pursuit that the participants focus on. Their communication with family members has been negatively impacted by the dominant pursuit. For most of the participants, leaving their dominant and focused pursuit after retirement has negative connotations. The retirement phase has made visible the limited family and neighborhood relations that existed during their working years. It has been seen that the purpose of existence that business life offers to these people disappears with retirement. Expressions such as 'not knowing what to do, losing the meaning of life' in the participant responses are evidence of people's loneliness and possible isolation. The most important reason for working participants to continue their lives as part of the labor force is that they have nothing to do when they retire. This proves that work, which we define as the dominant pursuit, is the largest of older men's attachments. Having nothing to do leads to isolation. The interaction that these participants had through their work life was mostly not with their coworkers but with the work itself. The end of business life means the end of the bonds, belonging and roles that are formed as a result of this interaction. This suggests that there is a link between kodokushi and the end of business life. However, for some of the participants, retirement does not have negative connotations. In addition to their dominant work pursuit, these participants had secondary pursuits that they maintain on a regular basis. Secondary pursuits that replace the dominant pursuit after retirement have enabled people to have a more active retirement.