Menderesli akarsularda tsunami dalgasının ilerlemesinin deneysel olarak araştırılması
Experimental investigation of tsunami wave propagation in meandering streams
- Tez No: 843818
- Danışmanlar: PROF. DR. YALÇIN YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kıyı ve Liman Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
2020 yılının Ekim ayında meydana gelen İzmir Depremi ile kıyılarımızı etkileyen bir tsunami oluşmuştur. Bununla birlikte ülkemiz açısından tsunami tehditi kendini tekrar hatırlatmıştır. Girişi dar olan koylarda tsunaminin çok arttığı ve bu kıyılar üzerindeki etkilerinin daha şiddetli olduğu görülmüştür. Akarsularda tsunami dalgasının ilerleyişinin açık denize göre farklı olduğu ve bu alanda yapılan çalışmaların sınırlı olduğu düşünülmektedir. Bu konudaki eksiklikleri gidermek amacıyla Yıldız Teknik Üniversitesi Hidrolik ve Kıyı Liman Mühendisliği Laboratuvarı'nda bulunan akarsuyu temsil eden 32.88 m uzunluğa sahip kıvrımlı bir kanalda, tsunami dalgası benzeşimi için N tipi dalgalar hacim güdümlü jeneratör ile üretilerek tsunami dalgalarının ilerleyişi incelenmiştir. Deneyler dört farklı bore gücü ele alınarak gerçekleştirilmiştir. Tsunami dalgasının ilerleyişinde kıvrımların etkisi, bore oluşumu ve dalganın kırılması durumları analiz edilmiştir. Kıvrımlı bölgelerde merkezkaç kuvvetinin etkisi dalganın kırılma durumlarına bağlı olarak değişmiştir. İlerleyen dalganın kanal girişinde bore gücü (a+ /d) 0.24 olması durumunda dalgalı bore sınıfında değerlendirilmiş ve merkezkaç kuvveti etkili xx olmuştur. Ancak a+ /d=0.95 halinde kırılmanın şiddetli olmasından dolayı dış kıvrımda kırılma miktarı artmıştır. Bu nedenle iç ve dış kıvrımda genlikler yaklaşık olarak aynı kalmıştır. Bore gücünün azalmasına bağlı olarak kanalın membasına doğru dalgalanma sayısı artmıştır. Periyotlar açısından bir değerlendirme yapıldığında 4 farklı bore gücü için tsunami dalgasının geri çekilmesi durumunda membaya doğru çukur periyodunda azalma, dalganın kanal boyunca ilerlemesi durumunda ise tepe periyodunda artış gözlemlenmiştir. Çalışma içerisinde yapılan deneylerde görüldüğü üzere tsunami dalgasının dış kıyıda daha yüksek bir hızla ilerlediği sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan bu çalışmadan elde edilen veriler kurulacak sayısal modelin kalibrasyonunda kullanılarak farklı dere yatakları için tsunami dalgasının ilerlemesi modellenebilecektir.
Özet (Çeviri)
With the Izmir Earthquake that occurred in October 2020, a tsunami occurred that affected our coasts. Therefore, the tsunami threat reminded itself again for our country. It has been observed that tsunamis increase greatly in bays with narrow entrances and the effects on these coasts are more severe. It is thought that the progress of the tsunami wave in rivers is different compared to the open sea and the studies in this area are limited. In order to eliminate the deficiencies in this regard, N-type waves were produced with a volume driven generator for tsunami wave simulation in a 32.88 m long curved channel representing the stream in Yıldız Technical University Hydraulic and Coastal Port Engineering Laboratory, and the propagation of tsunami waves was examined. Experiments were carried out using four different bore strength. The effects of meanders, bore formation and wave breaking on the progress of the tsunami wave were analyzed. In meander regions, the effect of centrifugal force changed depending on the breaking states of the wave. If the bore strength (a+/d) of the advancing wave at the channel entrance was 0.24, it was evaluated in the undular bore class and the centrifugal force was effective. However, in the case of a+/d=0.95, the amount of breaking in the outer meanders increased because of the strong breaking of the wave. Therefore, the amplitudes xxii remained approximately the same in the inner and outer meander. Due to the decrease in bore strength, oscillations increased towards the upstream of the channel. When an evaluation was made in terms of periods, it was observed that for 4 different bore strengths, if the tsunami wave receded, there was a decrease in the trough period towards the upstream, and an increase in the peak period when the wave progressed along the channel. As seen in the experiments carried out in the study, it was concluded that the tsunami wave moved at a higher speed on the outer coast. The data obtained from this study will be used in the calibration of the numerical model to be established, and the progress of the tsunami wave can be modeled for different stream beds.
Benzer Tezler
- Batık kanat uygulamalarının deneysel ve sayısal yöntemlerle incelenmesi
Investigation of submerged vane applications by experimental and numerical methods
BESTAMİ TAŞAR
Doktora
Türkçe
2023
İnşaat Mühendisliğiİskenderun Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÜNEŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN GEMİCİ
- Palu ilçesi'nin (Elazığ) coğrafi etüdü
The geographical research of Palu district (Elazığ)
MUSTAFA BAYRAK
- Aydıncık'taki (İçel) kuvaterner yaşlı tufa ve travertenlerin sedimantolojik analizi
Sedimentologic analysis of quaternary tufa and travertine in Aydincik (Icel)
FETHİYE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜKMÜ ORHAN
- Hekimhan (Malatya) yöresi oligosen istifinin sedimantolojisi
Sedimentology of the oligocene succession in Hekimhan (Malatya) area
MEHMET ÇOBANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAZANCI
- Akarsularda çevresel akışın önemi ve Büyük Menderes havzası örneği
Assessment of environmental flows in rivers with the example of Great Menderes basin
HAVVA ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Çevre MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BERKTAY