Türkiye'de türcülük bağlamında insan-insan olmayan hayvan ilişkilenmeleri
Human-nonhuman animal relationships in the context of speciesism in Turkey
- Tez No: 844271
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDEM BAYKAL BÜYÜKSARAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 291
Özet
Bu yüksek lisans tezi, hegemonik bir ayrımcı söylem olan türcülüğün gündelik hayatta nasıl meşrulaştırılıp yeniden üretildiğini sorunsallaştırarak, Türkiye özelinde insan-insan olmayan hayvanlar arasındaki ilişkilenmelere odaklanmıştır. İnsanların farklı biçimlerde ilişkilendikleri hayvanlara ve onlarla olan ilişkilerine yükledikleri anlamları, hayvanlara atadıkları rolleri ve en nihayetinde türcülüğün gündelik tezahürlerini irdelemektedir. Bu tez kapsamında, Türkiye bağlamında hayvanlara dair toplumsal görüş, duygu ve tutumlarını, hayvan ve hayvansal ürünlerin kullanımının gündelik hayattaki yerini ve türcü hegemonyanın insan deneyimlerinde (yeniden) üretiliş biçimlerini araştırmak üzere etnografik yöntem (yarı-yapılandırılmış mülakat) ve medya arşiv taraması (Nisan 2018- Haziran 2023) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın etnografik ayağında, İstanbul ilinin farklı ilçe ve semtlerinde ikamet eden (yarı yarıya erkek ve kadın olmak üzere) 40 kişiyle görüşmeler yapılmıştır. Örneklem, evde bir veya birden fazla hayvan ile yaşayan meslek sahibi (çoğu 35 yaş üstü) yetişkinlerden oluşmaktadır. Türcülük, katmanlı bir ayrımcı söylemdir. Bu tezin temel savlarından biri, türcü sağduyunun insan ve insan olmayan hayvan türleri arasında ayrım gözettiği gibi tek bir tür içinde de ayrımcılıklar dayatmaya eğilimli olduğudur. İnsan-hayvan, evcil-yaban, evde refakat eden hayvanlar ve etmeyen hayvanlar gibi oluşturulan bu ikilikler, türcülüğün katmanlı yapısına işaret eder. Bu araştırma, insan-hayvan ikiliğinin yanı sıra hayvan kategorisi içindeki hiyerarşik ikiliklerin türcü pratiklerle nasıl yeniden üretildiğini göstermektedir. Ayrıca, türcülük karşıtı feminist kuramın açtığı yoldan ilerleyerek, türcülüğün söylemsel katmanları, meşrulaştırıcı dayanakları, ilişkilenme örüntüleri ve kültürel kodlarının yanı sıra, insan-hayvan ilişkilerinin duygu (lanım)sal yönlerini ortaya koymuştur. Etnografik bulgular, insanlara refakat eden hayvanlara (“dost hayvan”) tanınan hakların onlarla kurulan sahiplik ilişkisi üzerinden belirlendiğini göstermektedir. Bu çalışmada, insan-dost hayvan arasındaki hiyerarşik ilişkinin duygusal boyutuna vurgu yapmak üzere“şefkatli tahakküm”kavramı geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This master's thesis focuses on the relationships between humans and non-human animals in Turkey, problematizing how speciesism, a hegemonic discriminatory discourse, is legitimized and reproduced in daily life. It examines the meanings people attach to animals and their relationships with them in different ways, the roles they assign to animals, and ultimately the daily manifestations of speciesism. The thesis combines ethnographic method (semi-structured in-depth interviews) and media archive research (covering the period between April 2018 and June 2023) to investigate social views, feelings, and attitudes towards animals in the context of Turkey. The research explores the use of animals and animal products in daily life, as well as the ways in which speciesist hegemony is (re)produced among the society. In the ethnographic part of the research, interviews were conducted with 40 people (half of whom were men and women) residing in different districts and neighborhoods of Istanbul. The sample consists of professional adults (mostly over the age of 35), who live with one or more animals at home. Speciesism is a multi-layered discriminatory discourse. One of the main arguments of this thesis is that speciesist common sense tends to impose discrimination within a single species, just as it distinguishes between human and non-human animal species. Dichotomies such as human-animal, domestic-wild, domestic companion and non-domestic companion animals point to the multi-layered content of speciesism. This research shows how the human-animal duality, as well as the hierarchical dualities within the animal category, are reproduced through speciesist practices. Furthermore, by aligning with the trajectory paved by anti-speciesist feminist theory, the study unveils the discursive layers, legitimizing foundations, relationship patterns, and cultural codes of speciesism, along with exploring the emotional dimensions of human-animal relations. Ethnographic findings reveal that the rights bestowed upon companion animals are informed by the ownership relationship established with them. The study has developed the concept of“compassionate domination”to underline the emotional/affective aspect of the hierarchical relationship between humans and their animal companions.
Benzer Tezler
- 1923-1938 yılları arasında Türk ulusal kimliğinin oluşturulmasına yönelik politikalar
The Policies directed to construct Turkish national identify between 1923-1938 and its results
ÖZGÜR ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Kamu YönetimiDumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SAMİ DENKER
- Ekoeleştiri bağlamında Buket Uzuner'in 'Tabiat dörtlemesi' serisindeki üç roman üzerine bir değerlendirme
An evaluation of three novels in Buket Uzuner's 'Tabiat dörtlemesi' series in the context of ecocriticism
YASAMAN GONAGOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR TATAR KIRILMIŞ
- Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirmenin tarihî sosyal ve felsefi temelleri (1923-2018)
Historical social and philosophical foundations of teacher training in the Turkish education system (1923-2018)
FAİK BENLİ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HALUK ERDEM
- Milliyetçiliğin Türk romanına yansıması (1960-1980)
Reflection of nationalism on Turkish novels (1960-1980)
KAMİL PARIN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VELİ UĞUR