Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk üretim alanlarında Geocoris spp. (Hemiptera: Geocoridae) türlerinin tespiti ile önemli türün laboratuvar koşullarında biyolojik parametreleri ve yaygın kullanılan insektisitlerin yan etkilerinin belirlenmesi
Determination of Geocoris spp. (Hemiptera: Geocoridae) and biological parameters of important species laboratory conditions and side effects of widely used insecticides in cotton production areas of Southeasten Anatolia Region
- Tez No: 844901
- Danışmanlar: PROF. DR. EROL BAYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Geocoris megacephalus, Yan etki, Yaşam tablosu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye, Geocoris megacephalus, Side effect, Life table, Southeastern Anatolia Region, Türkiye
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Pamuk, yaygın kullanımı ve yetiştirildiği ülkelerde iş olanağı sağlaması nedeniyle küresel ekonomide oldukça önemli bir üründür. Bu çalışmada, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin illeri pamuk tarlalarında Geocoris türlerinin tespiti, popülasyon değişimi, önemli türün biyolojik parametreleri ve yaygın kullanılan insektisitlerin yan etkilerinin ortaya çıkarılması amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada aynı illerde 2021 ve 2022 yılları arasında iki haftalık aralıklarla gerçekleştirilen arazi sürveylerinde Geocoris türleri ve bu türlerin kontrollü alanlarda popülasyon değişimi belirlenmiştir. Laboratuvar koşullarında tesadüf parselleri deneme desenine göre, tarla koşullarında ise tesadüf blokları deneme desenine dört tekerrürlü olarak yan etki çalışmaları yürütülmüştür. Çalışma sonucunda, Geocoris spp. pamuk üretim sezonu boyunca görülmekle beraber Şanlıurfa ve Mardin illerinde genel olarak Geocoris spp. popülasyonu yüksek düzeyde seyretmiştir. Bu türler arasında Geocoris megacephalus (Hemiptera: Geocoridae) yaygın tür olarak belirlenmiştir. Yaygın kullanılan insektisitlerin yan etkileri konusunda yürütülen tarla denemelerinin 3., 7. ve 10. gün sayımlarında acetamiprid ve dimethoate en yüksek yüzde etki değerini göstermiştir. Laboratuvar koşullarında yapılan çalışmalarda; G. megacephalus'un ortalama yumurta açılma süresi 6.85 gün, ortalama ergin öncesi gelişme süresi 26.98 gün ve ergin ömrü ise ortalama 32.5 gün olarak tespit edilmiştir. G. megacephalus'un ortalama preovipozisyon, ovipozisyon ve postovipozisyon süreleri sırasıyla 4.6, 17.9 ve 4.3 gün olarak belirlenmiştir. Bir dişi ömrü boyunca ortalama 71.25 adet yumurta bırakırken kalıtsal üreme yeteneği (rm) 0.06, artış oranı sınırı (λ) 1.06, net üreme oranı (R0) 14.25 ve ortalama döl süresi (To) 39.55 olarak belirlenmiştir. Laboratuvar ortamında nimf ve erginlere yönelik yürütülen yan etki çalışmalarında; besine insektisit uygulama, doğrudan insektisit uygulama ve kuru film kalıntı yöntemlerinde dimethoate'ın uygulama dozu % 100, etki göstermiştir. Doğrudan insektisit uygulama yönteminde ise emamectin benzoate ve sulfoxaflor % 30-90 arasında etki göstermiştir. Yüzde etki ve ölü nimf oranına göre doğrudan insektisit uygulama ve kuru film kalıntı yöntemlerinde dimethoate yüksek etki göstererek zararlı, besine insektisit uygulama yönteminde ise emamectin benzoate ve chlorantraniliprole yüksek etki göstererek orta derecede zararlı olarak tespit edilmiştir. G. megacephalus'un erginleri üzerine yüzde etki ve ölü ergin oranına göre besine insektisit uygulama, doğrudan insektisit uygulama ve kuru film kalıntı yöntemlerinde sulfoxaflor ve dimethoate'ın yüksek etki göstererek orta derecede zararlı olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Cotton is a very important product in the global economy due to its widespread use and the fact that the varieties it is grown in provide job opportunities. In this study, it was aimed to detect Geocoris species in cotton fields in Diyarbakır, Şanlıurfa and Mardin provinces, population change, biological parameters of important species and the side effects of commonly used pesticides. In the study, Geocoris species and the population change of these species in controlled areas were determined in field surveys carried out at two-week intervals between 2021 and 2022 in the same provinces. Side effect studies were conducted with four replications, using a randomized plot design in laboratory conditions, and a randomized block design, in field conditions. Although it was seen during the cotton production season that remained generally high in Şanlıurfa and Mardin provinces in 2021 and 2022. Geocoris megacephalus was determined as the common species between these species. Side effect studies were carried out in two trial areas in Diyarbakır (Gencan and Belenli) under field conditions. Dimethoate and acetamiprid on the 3rd, 7th and 10th day showed the highest percentage effect value. The average egg opening time was 6.85 days, the average pre-adult development time was 26.98 days and the average adult life span was 32.5 days of G. megacephalus were determined in the studies carried out under laboratory conditions. The mean preoviposition, oviposition and postoviposition periods of G. megacephalus were 4.6 days, 17.9 days and 4.3 days, respectively. One female laid an average of 71.25 eggs during her lifetime. In the study was determined as hereditary reproductive ability (rm) with 0.06, limit of increase rate (λ) with 1.06, net reproductive rate (R0) with 14.25, and average generation time (To) with 39.55. In the side effect studies of insecticides were carried out in the laboratory environment showed a % 100 effected of application doses of dimethoate in food insecticide application, direct insecticide application and dry film residue methods to adults and nymphs. It was determined that sulfoxaflor and dimethoate were moderately harmful, with high effects in the insecticide application to food, direct insecticide application and dry film residue methods, according to the percentage effect and dead adult ratio 72 hours after application on adults of G. megacephalus.
Benzer Tezler
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk alanlarındaki yaprakpiresi türleri, doğal düşmanları, popülasyon gelişimi ve alternatif mücadele olanaklarının araştırılması
Investigation of leafhopper species, natural enemies, population development and alternative control possibilities in cotton fields of Southeast Anatolia Region
TAHİR UĞUR
- Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illeri pamuk üretim alanlarında nabis (Hemiptera: Nabidae) türlerinin tespiti, önemli türün laboratuvar koşullarında biyolojik özellikleri ve bazı pestisitlerin toksik etkilerinin belirlenmesi
Identification of nabis species (Hemiptera: Nabidae) in cotton production areas of Diyarbakir, Mardin and Şanliurfa provinces and biological characteristics of important species and toxic effects of some pesticides under laboratory conditions
MUHLİS SEZGİN
- Diyarbakır ilinde pamukta zararlı Lygus (Hemiptera: Miridae) türleri yayılış alanları, popülasyon gelişimi ve bitki fenolojisiyle ilişkisi
Distribution and population development of harmful Lygus (Hemiptera: Miridae) species in cotton crop in Diyarbakır province and their relationship with plant phenology
HİVDA YALÇIN
- Güneydoğu Anadolu bölgesinden elde edilen pamuklardan üretilen ipliğin kalite özelliklerine eğirme makinesi parametrelerinin etkisi
The influence of spinning parameters on the properties of yarn produced from the cotton from Southeastern Anatolian region
HÜSEYİN EMRE AYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMEL CEYHUN SABIR